Summary
Samenvatting Pabo logo
- Course
- Institution
Samenvatting van 6 pagina's voor het vak Pabo: Logo aan de HW
[Show more]
Seller
Follow
michelledenburger
Content preview
Logo toetsHoofdstuk 1
Gedurende zijn gehele leven leert de mens in allerlei zeer uiteenlopende situaties of leeromgeving.
Dat varieert van de school, een nascholingscursus, de werkplek, de algemene indeling van al die
vormen van leren is die van: het formele of schoolse leren, het leren op school ook wel intentioneel
leren genoemd, terwijl men het leren buiten het reguliere onderwijs aanduidt als spontaan of
natuurlijk leren.
Omdat leren een complex en onzichtbaar proces is (inmiddels kunnen we tegenwoordig met behulp
van fMRI-scans zichtbaar maken welke hersendelen bij bepaalde leerprocessen actief zijn) en er zich
sinds de ontwikkeling van de psychologie als wetenschap verschillende leertheoretische zienswijzen
op leren hebben gevormd, is een heldere definiëring van het begrip leren allesbehalve eenvoudig en
zullen de diverse definities gekleurd zijn door de tijd waarin ze geformuleerd zijn. Aanvankelijk was
men sterk geïnteresseerd in de verhouding tussen leer en rijpingsprocessen. In de omschrijving van
leren, bijvoorbeeld van Hilgard en Bower, komt het verschil tussen beide processen in relatie tot het
leerresultaat oftewel de waargenomen gedragverandering expliciet tot uitdrukking. De
duurzaamheid van de gedragsverandering zag men destijds als het belangrijkste kenmerk van het
leren. Na de cognitieve revolutie in de jaren zestig van de vorige eeuw wordt het leren onder invloed
van de ontwikkelingen in de informatica en de linguïstiek als een proces van informatieverwerking.
Informatie wordt getransformeerd in kennis en opgeslagen in het lange termijn geheugen. Tegen het
einde van de twintigste eeuw ontstaat er kritiek op deze benaderingswijze en krijgt de
constructivistische kijk op het leren en onderwijzen geleidelijk aan de overhand. Vanuit een
constructivistische optiek ziet men leren primair als een proces van betekenisverlening ofwel
kennisconstructie.
Naast het bestaan van wetenschappelijke opvattingen (theorieën) over leren houden individuen er
ook hun eigen, persoonlijke opvattingen over leren op na. Deze opvattingen, die wel leerconcepties
genoemd worden, beïnvloeden in belangrijke mate de aanpak van een leertaak en de keuze van
leeractiviteiten, die de lerende onderneemt om gestelde leerdoelen te realiseren. Vermunt
onderscheidt een vijftal leerconcepties:
De opnameconceptie
De constructieconceptie
De toepassingsconceptie
De stimuleringsconceptie
De samenwerkingsconceptie
,Hoofdstuk 2
Kennis kunnen we onderscheiden in declaratieve , procedurele en situationele kennis. De
leerplannen in het onderwijs bevatten alleen declaratieve kennis (feiten, begrippen, principes en
dergelijke) en procedurele kennis. Competenties beschouwen we als een nieuwe, eigenstandige
inhoudscategorie. Wanneer we het leren indelen volgens de inhoudelijke dimensie ontstaat de
volgende vierdeling:
1. Cognitief leren: hierbij gaat het om het verwerven en toepassen van declaratieve en
procedurele kennis. Waarbij we onder de laatste kenniscategorie ook cognitieve
vaardigheden verstaan. Declaratieve kennis is vaak of domeinspecifiek van aard, terwijl
procedurele kennis zowel meer algemeen als vakspecifiek kan zijn.
2. Sociaalaffectief leren. Deze leersoort betreft de ontwikkeling van attituden of houdingen.
Romiszowski noemt attitudes reactieven en interactieve vaardigheden. Attituden zijn
gerelateerd aan waarden en normen. Anders gezegd: in de gedragscomponent van attituden
manifesteren zich de waarden die door de betrokkene belangrijk worden gevonden. Behalve
een gedrags of handelingscomponent, waarop het accent ligt, kennen attituden ook een
kenniscomponent. Bij attitude vorming speelt model of imitatieleer een belangrijke rol.
3. Psychomotorisch leren. Het leren uitvoeren van handelingen of vaardigheden die de fijne en
de grove motoriek betreffen, behoort tot het gebied van het psychomotorisch of
instrumenteel leren. Het hoofddoel van dit type leren is het automatiseren van de
psychomotorische vaardigheden.
4. Competentieleren. Dit betreft het verwerven van de bekwaamheid om met gebruikmaking
van kennis, vaardigheden en houdingen beroepstaken adequaat te kunnen uitvoeren.
Behalve de inhoud en factoren als motivatie, de persoonlijke leerconceptie en intelligentie heeft ook
iemands leerstijl grote invloed op het individuele leerproces en de keuze van leeractiviteiten. Onder
een leerstijl verstaan we een min of meer stabiele aanpak van leertaken of problemen. Die
samenhangt met iemands persoonlijkheidstrekken. Zowel Vermunt als de Amerikaanse psycholoog
Kolb hebben in het verleden onderzoek gedaan naar leerstijlen en hun bevindingen ontwikkeld tot
een leerstijlmodel. In de benadering van Vermunt betstaat er een nauwe samenhang tussen de
leerconceptie en de door de lerende gehanteerde leerstijl, waarbij hij vier leerstijlen onderscheidt, te
weten de betekenisgerichte, de toepassingsgerichte, de reproductiegerichte en de ongerichte
leerstijl. Kolb onderscheidt in het proces van ervaringsleren een viertal fasen. De voorkeur van
iemand om het leerproces bij een van deze fasen te starten duidt hij aan als leerstijl. Het onderwijs
zou rekening kunnen houden met deze individuele voorkeuren door de didactische aanpak wisselend
af te stemmen op de verschillende leerstijlen. Zo ontstaan de volgende combinaties, waarin een
leerstijl gekoppeld is aan een bepaalde onderwijsbenadering, die daar het beste bij zou passen:
Divergente leerstijl -> reflectieaanpak
Assimilerende leerstijl -> zelfstudieaanpak
Convergente leerstijl -> instructieaanpak
Uitvoerende leerstijl -> oefenaanpak
, Hoofdstuk 3
In dit hoofdstuk is de visie van de behavioristen op leren beschreven. Deze gedragsgerichte
benadering komt in de metafoor van de black box kernachtig naar voren. Leren is voor de behaviorist
niets anders dan het koppelen van stimuli en responsen. Leren komt tot uitdrukking in
waarneembaar gedrag. De omgeving is bepalend voor wat een persoon leert. Er zijn drie vormen van
leren behandeld. Namelijk klassiek conditioneren, operant conditioneren en modelleren. Bij klassiek
conditioneren ontstaat er een koppeling tussen een bestaande reflexmatige reactie en een nieuwe
stimulus. De bestaande reflex kan aangeboren of aangeleerd zijn. Bij operant conditioneren wordt
gedrag geleerd in een gegeven context op basis van de gevolgen van het operante gedrag. Bepaald
gedrag zal vaker voorkomen indien het versterkt wordt. Met name Skinner heeft laten zien dat
operant conditioneren in het onderwijs succesvol en systematisch toegepast kan worden als
geprogrammeerde instructie. Bij modelleren wordt voorbeeldgedrag uit de omgeving overgenomen,
mede op grond van het effect dat dit gedrag in de voorbeeldsituatie had. Daarbij spelen
spiegelneuronen een rol. Ze geven ons empathisch vermogen en vergroten onze leermogelijkheden.
Conditonering speelt in het onderrwijs een belangrijke rol bij het aanleren van gewenst gedrag.
Versterking wordt daarbij veelvuldig als middel gebruikt. Voor leraren is het belangrijk goed
versterkers te vinden en daarmee gewenst gedrag te stimuleren. Tegelijkertijd is het van belang zo
veel mogelijk te voorkomen dat ongewenst gedrag gestimuleerd wordt.
Hoofdstuk 4
De handelingspsychologie vindt haar ideologische basis in het materialisme. Aan deze ideologie
ontlenen de psychologische en pedagogische wetenschap in de vroegere Sovjet Unie twee
fundamentele principes:
1: het activiteits of handelingsprincipe
2: het ontwikkelingsprincipe
In de cultuurhistorische theorie van Vygotsky voltrekt de mentale ontwikkeling van het individu zich
in het proces van interiorisatie of verinnerlijking. In de interactie met de sociale omgeving vormen
zich de psychische functies, zoals het denken, het geheugen, de aandacht en de wil. De taal vervult in
dit interactieproces een medierende rol en fungeert als brug tussen het materiële niveau en het
mentale niveau van ontwikkeling. Omdat het kind voor zijn mentale ontwikkeling is aangewezen op
het sociale, talige contact met volwassenen, kent Vygotsky aan het onderwijs een belangrijke rol toe.
Het onderwijs kan de ontwikkeling van het kind alleen dan stimuleren wanneer het deze aanspreekt
in de zone van naaste ontwikkeling. Het richt zich niet op wat het kind reeds zelfstandig kan. Maar op
hetgeen het zou kunnen met hulp van anderen. Op deze wijze is het onderwijs grensverleggend en
dus ontwikkelend bezig.
Het door Vygotsky geïntroduceerde interiorisatieprincipe is door zijn leerling Gal’perin uitgewerkt in
de theorie van het trapsgewijze leren. De basisgedachte hierin is dat mentale handelingen via
begrippen ontstaan uit materiële handelingen. Mentaal handelen is een gemedieerde activiteit,
waarbij begrippen het medium zijn. Gal’perin kent elke handeling een viertal dimensies toe:
1. Niveau: materiaal verbaal mentaal
2. Uitvoerigheid: door verkorting kunnen niveaus of deelhandelingen overgeslagen worden.
3. Beheersingsgraad: oefening vergroot de doelmatigheid en de perfectie
4. Generalisatiegraad: door de contextgebondenheid van de handeling te verkleinen, nemen de
transfermogelijkheden toe.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller michelledenburger. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
54879 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now