Summary

Samenvatting Hoofdstuk 1 t/m 10 Klinische psychologie, ISBN: 9789001846244 Klinische Psychologie 1 (PB0104)

1 purchase

Course
Klinische psychologie 1: Persoonlijkheidstheorieën en psychopathologie (PB0104)

Institution
Open Universiteit (OU)

Book
Klinische psychologie

Een duidelijke samenvatting van het boek Klinische psychologie - theorieën en psychopathologie hoofdstuk 1 t/m 10 (deeltentamen 1)

[Show more]

Last document update: 3 year ago

Preview 5 out of 60 pages

View example

Summarized whole book? No
Which chapters are summarized? 1 t/m 10
Uploaded on February 25, 2021
File latest updated on March 8, 2021
Number of pages 60
Written in 2020/2021
Type Summary

klinische psychologie
psychopathologie
psychoanalyse
behaviorisme
cognitieve benadering
systeembenadering
positieve psychologie
humanistische benadering
open universiteit
leertheoretische benadering
c

Book Title:Klinische psychologie

Author(s):H.T. van der Molen, Jacques van Lankveld

Edition:augustus 2015
ISBN:9789001846244
Edition:1

Institution
Open Universiteit (OU)
Education
Psychologie
Course
Klinische psychologie 1: Persoonlijkheidstheorieën en psychopathologie (PB0104)

lindapolstra

Member since 8 year 179 documents sold

$6.48

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

DEEL 1
SAMENVATTING
KLINISCHE PSYCHOLOGIE
Theorieën en psychopathologie
Henk T. van der Molen, Ellin Simon, Jacques van Lankveld (red.)
Derde druk
PB0104

L. Polstra
Open Universiteit

Dit is een samenvatting van het boek
Klinische psychologie. Hoofdstuk 1 t/m 10.

,Inhoudsopgave

Deel 1 Klinische theorieën en theoretische referentiekaders.................................................................4
1. Over klinische psychologie en ‘abnormaal’ gedrag.............................................................................4
1.1 Het terrein van de klinische psychologie...........................................................................................4
1.2 Aspecten van ‘abnormaal’ gedrag.....................................................................................................4
1.3 Normaal en abnormaal: waar ligt de grens?......................................................................................5
2. Neurobiologische benaderingen van psychopathologie......................................................................7
2.1 Een historische schets........................................................................................................................7
2.2 Psychopathologie: een genetisch perspectief....................................................................................7
2.3 Psychopathologie: een cognitief-neurowetenschappelijk perspectief.............................................10
2.4 Emotieregulatie...............................................................................................................................11
2.5 Comorbiditeit van externaliserende en internaliserende stoornissen.............................................12
3. Leer theoretische benaderingen van psychopathologie....................................................................12
3.1 Thorndike en Pavlov: (niet) als kat en hond.....................................................................................13
3.2 Leren: het wat en het hoe................................................................................................................13
3.3 Etiologie van psychopathologie.......................................................................................................14
3.4 Psychotherapie als leerproces.........................................................................................................15
4. Cognitieve benaderingen van psychopathologie...............................................................................21
4.1 Cognitief-psychologische opvattingen.............................................................................................21
4.2 Algemene cognitieve psychologie....................................................................................................21
4.3 De inhoud van schema’s bij verschillende vormen van psychopathologie......................................23
4.4 Kenmerkende processen bij verschillende vormen van neurotische psychopathologie..................24
4.5 Cognitieve therapie..........................................................................................................................25
5. Psychoanalytische benaderingen van psychopathologie..................................................................26
5.1 Onbewust........................................................................................................................................26
5.2 Overdracht en tegenoverdracht......................................................................................................26
5.3 De driftpsychologie..........................................................................................................................27
5.4 De egopsychologie...........................................................................................................................28
5.5 De objectrelatiepsychologie.............................................................................................................29
5.6 De zelfpsychologie...........................................................................................................................31
5.7 De gehechtheidspsychologie...........................................................................................................31

2

, 5.8 Pathologie, behandelvorm en werkzaamheid..................................................................................32
6. Humanistische benaderingen van psychopathologie........................................................................34
6.1 Kenmerken van de humanistische theorieën...................................................................................34
6.2 Therapeutische uitgangspunten van Rogers....................................................................................35
6.3 Ontwikkelingen na Rogers...............................................................................................................35
6.4 Emotiegerichte therapie..................................................................................................................35
6.5 De behoeften piramide van Abraham Maslow................................................................................36
7. Systeembenaderingen van psychopathologie...................................................................................37
7.1 Systeembenadering.........................................................................................................................37
7.2 De algemene systeemtheorie: enkele basisbegrippen.....................................................................37
7.3 De communicatietheoretische benadering......................................................................................38
7.4 De structurele benadering’..............................................................................................................40
7.5 Integratieve benadering...................................................................................................................42
7.6 Ontwikkelingen in theorie, praktijk en onderzoek...........................................................................43
8. Het nut van theorie..........................................................................................................................44
8.1 Het achterhalen van de waarheid....................................................................................................44
8.2 Spiegelen aan de natuurwetenschappen.........................................................................................45
8.3 Een eigen dynamiek voor de psychologie........................................................................................46
8.4 Theorie in de praktijk.......................................................................................................................47
Deel 2 Classificatie en diagnostiek........................................................................................................48
9. Classificatie.......................................................................................................................................48
9.1 Wat is classificeren?.........................................................................................................................48
9.2 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-5 (DSM5)...................................................50
9.3 International Classification of Diseases (ICD-10)..............................................................................52
10. Klinisch psychologische diagnostiek................................................................................................53
10.1 Diagnostische methoden...............................................................................................................53
10.2 Interpreteren en rapporteren........................................................................................................57
Hoofdcategorieën van de DSM-5..........................................................................................................58

3

,Deel 1 Klinische theorieën en theoretische referentiekaders

1. Over klinische psychologie en ‘abnormaal’ gedrag
Indeling van psychologie volgens hoogleraar Duijker:

Basisdisciplines
 Psychologische functieleer
 Ontwikkelingspsychologie
 Gedragsleer (sociale psychologie)
 Persoonlijkheidspsychologie
 Methodenleer

Toepassingsgerichte disciplines
 Klinische psychologie (i.c.m. gezondheidspsychologie)
 Arbeids- en organisatiepsychologie
 Onderwijspsychologie

1.1 Het terrein van de klinische psychologie

Houdt zich vooral bezig met gedrag dat afwijkt van een bepaalde norm (abnormal psychology) in
negatieve zin op het gebied van:
- De individuele persoon (afwijkend gedrag, gedachten en belevingen)
- De relaties met andere mensen

Klinisch psycholoog: academische opleiding psychologie (bachelor en master) + postmastertraject. In
methodologisch opzicht beter onderlegd.

Psychiater: algemene opleiding geneeskunde + specialisatiefase psychiatrie. Meer kennis op gebied van
biologische processen en mentale psychische stoornissen.

1.2 Aspecten van ‘abnormaal’ gedrag

Sprake van abnormaliteit (er is dan nog geen sprake van een psychische stoornis) als ten minste één van
deze aspecten zich voordoen:

1. Persoonlijk lijden: in de meeste gevallen aanwezig maar hoeft niet zo te zijn.
2. De (dis)functionaliteit van het gedrag: in welke mate gedrag het dagelijks functioneren en het
welbevinden van het individu, of zijn omgeving, ondermijnt.
3. Irrationeel en onbegrijpelijk gedrag: wanneer er geen logica is in het gedrag.
4. Onvoorspelbaarheid en controleverlies: kunnen leiden tot gevoelens van bedreigingen.
5. Opvallend en onconventioneel gedrag: onwenselijk gedrag dat afwijkt van je eigen gedrag zal je
sneller zien als abnormaal.

4

, 6. Gedrag dat een ongemakkelijk gevoel bij andere teweegbrengt: wanneer iemand gedrag
vertoont waarmee de ongeschreven regels in een cultuur worden overschreden (observer
discomfort = gevoel van ongemak)
7. Het overtreden van morele normen: mensen beoordelen gedrag aan de hand van hun eigen
opvattingen. Vaak in termen van goed en kwaad.

“Een psychische stoornis is een syndroom, gekenmerkt door klinisch significante symptomen op het
gebied van de cognitieve functies, de emotieregulatie of het gedrag van een persoon, dat een uiting is
van een disfunctie in de psychologische, biologische, of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag liggen
aan het psychische functioneren.”

- Gaat gepaard met significante lijdensdruk of beperkingen in het functioneren op sociaal of
beroepsmatig gebied of bij andere belangrijke bezigheden.
- Te verwachten en cultureel aanvaarde reacties (reactie op veelvoorkomende stressor of verlies)
vallen niet onder psychische stoornissen.
- Sociaal deviant gedrag en conflicten die zich vooral afspelen tussen een individu en de
maatschappij zijn geen psychische stoornissen tenzij conflict een gevolg is van disfunctioneren.
- Gedragingen die samenhangen met religieuze overtuiging of etnische achtergrond van een
persoon die gangbaar zijn in die (sub)cultuur zijn geen psychische stoornissen.

1.3 Normaal en abnormaal: waar ligt de grens?

1.3.1 Het statisch model

De grens tussen normaal en abnormaal gedrag staat hier centraal en heeft een statische betekenis.
Menselijke eigenschappen zijn normaal verdeeld. Abnormaal gedrag is een extreem hoge of extreem
lage score.

Nadelen:
- Onduidelijk waar de grens ligt tussen normaal en abnormaal
- Specificeert niet hoe ongewoon gedrag moet zijn om het abnormaal te noemen
- Gedrag kan als abnormaal worden gezien terwijl de persoon geen lijden kent

1.3.2 Het medisch of ziektemodel

Wanneer er sprake is van een stoornis met aantoonbare organische oorsprong.
Onderliggende mechanismen: somatogeen en psychogeen
- Somatogeen = lichamelijke aandoening ten grondslag bij een psychische stoornis
- Psychogeen= psychologisch mechanisme ten grondslag bij een stoornis

Abnormaliteit/ziekte bij de patiënt -> Diagnose, gesteld door de therapeut -> Therapie, gekozen en
uitgevoerd door therapeut -> Genezing van de patiënt

- Rol van de therapeut is groot en van de patiënt is klein.

5

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindapolstra. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69052 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Seller

Exam (elaborations) ·

Summary

Samenvatting Hoofdstuk 1 t/m 10 Klinische psychologie, ISBN: 9789001846244 Klinische Psychologie 1 (PB0104)

Document information

Subjects

Connected book

Written for