Summary
Samenvatting - Inleiding Recht
- Course
- Institution
Samenvatting Inleiding Recht.
[Show more]
Seller
Follow
HBOrechtenstudent
Reviews received
Content preview
Inleiding Recht Week 1 Pagina 7 t/m 39Functies van het recht:
Normatieve functie
Gedragsregels waarvan bijna iedereen in de samenleving vindt dat ze moeten
worden nageleefd. Daarom zijn deze vastgelegd. Voorbeelden hiervan zijn
moord, diefstal of verkrachting. Dit worden rechtsnormen genoemd.
Geschil oplossende functie
Als er zoiets gebeurd als hierboven beschreven, is het niet de bedoeling dat je
aan eigenrichting gaat doen. Dit doet de rechterlijke macht en heet geschil
oplossende functie.
Additionele functie = Aanvullende functie
Welke regels gelden als zich een situatie voordoet waarmee de betrokkenen
geen rekening hebben gehouden? De additionele functie biedt een rechtsregel
als partijen vergeten zijn op een bepaald punt afspraken te maken. Als er wel
een afspraak gemaakt is, gaat deze vóór de wettelijke bepaling.
Instrumentele functie
De wetgever hakt op tal van onderwerpen de knoop door anders zijn de
gevolgen niet te overzien. Zo rijden we rechts en stoppen we bij rood licht.
Rechtsbronnen: Hier kun je de wet vinden;
De wet
Het verdrag
De jurisprudentie = rechtspraak
De gewoonte
Verschillende soorten wetten
Het privaatrecht = civiele recht = burgerlijk recht
Privaatrecht is weer te verdelen in:
Personen- en familierecht. Bv: geboorte, huwelijk, adoptie
Vermogensrecht. Alle op geld waardeerbare handelingen tussen burgers
onderling waaraan juridische gevolgen verbonden zijn.
Ondernemingsrecht. Dit regelt alles wat ondernemingen en bedrijven betreft.
Burgerlijk procesrecht. Wanneer mensen een conflict hebben op het terrein
van privaatrecht en dit willen laten oplossen door een rechter. De burger moet
hiervoor zelf in actie komen.
Naar de rechter gaan om een geschil te laten beslechten, noemen we procederen.
Bestuursrecht = administratief recht
Een algemene maatregel van bestuur (AMvB) is in het Nederlandse openbaar
bestuur het uitvoeringsbesluit behorende bij een wet.
,Het heeft de juridische bestuursactiviteit van de overheid tot onderwerp. De
rechtsverhouding tussen overheid en burger staat centraal. De belangrijkste wet is
de Awb. Algemene wet bestuursrecht.
Er kan een beschikking gemaakt worden. Dit is een overheidsbesluit die geldt voor
één individu. De persoon in kwestie wordt hier dan ook bij naam genoemd.
Voorbeelden zijn een vergunning verlenen, het verstrekken van een visum of het
verstrekken van een WW-uitkering. Er is hier telkens sprake van een individueel
geval waarin een bestuursorgaan ten aanzien van een burger een beslissing neemt.
Bestuursrecht heeft een eigen rechtsgebied. Dit komt omdat de overheid en haar
activiteiten enorm gegroeid zijn.
Er zijn veel bestuursorganen die een beschikking kunnen geven. De regering staat
bovenaan. Daarnaast kan ook bijvoorbeeld een minister, de commissaris van de
Koning of het waterschap een beschikking uitgeven.
Beschikkingen zijn alleen rechtsgeldig als ze in overeenstemming zijn met (onder
meer) de wet en met algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Tegen een beschikking kan de burger beroep aantekenen bij de rechter. Deze
verleent rechtsbescherming tegen beschikkingen waar iets mis mee is.
Strafrecht
Bepaalde gedragingen worden bedreigt met straf. Dit om te voorkomen dat deze
gedragingen nogmaals plaatsvinden. Er wordt vaak aan leedtoevoeging aan de
dader gedaan.
Materiële strafrecht: Neergelegd in Wetboek van Strafrecht (Sr)
Strafbare feiten
Dader aanwijzing
Sancties voor het strafbare feit
Formele strafrecht = stafprocesrecht: Neergelegd in Wetboek van Strafvordering (Sv)
Voorschriften gang van zaken bij opsporing van strafbare feiten.
Voorschriften gang van zaken bij onderzoek van strafbare feiten.
Voorschriften gang van zaken bij tenuitvoerlegging van de straf.
Strafbaar feit = In de wet met straf bedreigde gedraging.
Rechtspersoon = Instelling of onderneming die voor de wet op een soortgelijke
manier kan handelen als een mens.
Het vervolgen en berecht van strafbare feiten is opgedragen aan de overheid. Bij
strafrecht bezit de staat een monopolypositie. De hoofdregel is dat alleen het
Openbaar Ministerie over kan gaan tot vervolging van strafbare feiten.
Belangrijke sancties:
Gevangenisstraf
Hechtenis
, Taakstraf
Geldboete
Het systeem van ons strafrecht is zo ingericht dat gedragingen alleen strafbaar zijn
op grond van een wettelijk voorschrift met daarin een straf.
Staatsrecht
Dit regelt de wijze waarop het Nederlandse staatsbestel wordt vormgegeven en de
invloed die burgers daarop kunnen uitoefenen. In de Grondwet staan de basisregels
van ons staatsstelsel. Hierin staat regelmatig dat de wetgever een bepaalde materie
nader moet regelen bij de wet. Hierbij komen nieuwe wetten tot stand. Deze worden
organieke wetten genoemd.
Publiekrecht is te verdelen in:
Straf(proces)recht
Staatsrecht
Bestuurs(proces)recht
Hierbij nemen de staat en overheid een belangrijke plaats in.
Niet alleen de regering is bevoegd om wetten uit te voeren. Er kan hierbij
onderscheid gemaakt worden tussen wetgever op centraal niveau en wetgevers op
decentraal niveau.
Centraal niveau is de regering en de Staten-Generaal (1 e en 2de kamer).
Decentraal niveau is provinciaal en gemeentelijk niveau. Provincies en gemeenten
kunnen dus ook wetten uitvaardigen. Deze worden dan verordening genoemd.
Verder kan bijvoorbeeld de Sociaaleconomische Raad nog wetten uitvaardigen.
Waterschappen kunnen dit ook. Dit wordt dan keuren genoemd.
Verdragen
Grondwet
Wetten formele zin(regering en Staten Generaal)
AMvb’s = besluiten van de regering
Algemene Maatregel van Bestuur
Ministeriële regelingen (ministers)
Provinciale verordeningen Verordeningen van
(provinciale staten) openbare lichamen
, Gemeentelijke Waterscha
verordening p
verordening
(Gemeenteraad
)
Rangorde
Hogere regels gaan boven lagere regels. ‘Lex Superior’
Bijzondere regels gaan boven algemene regels Deze benoemde regels zijn
terug te vinden in boek 7. ‘Lex Specialis’
Jongere regels gaan boven oudere regels. ‘Lex posterior’
Wet in formele zin: Wet die tot stand is gekomen door regering en Staten-Generaal.
Wet in materiële zin: Iedere regeling van een wetgever die bestemd is voor een
onbepaald aantal personen.
Verdragen
Verdrag: Een afspraak/overeenkomst gesloten door twee of meer staten.
Ook verdragen hebben rechtsregels. Deze worden verdragsbepalingen genoemd.
Bilateraal verdrag: Verdrag tussen twee landen.
Multilateraal verdrag: Verdrag tussen meer dan twee landen.
Verdragen sluiten en goed met elkaar samenwerken wordt steeds belangrijker
vanwege de toenemende internationalisering van samenleving en markt. Soms is het
zelfs zo belangrijk dat een wet van de nationale wetgever opzij wordt geschoven.
Voorbeelden van verdragen zijn het EVRM en VWEU.
Jurisprudentie
Rechterlijke beslissingen zijn vonnissen, arresten of uitspraken.
Een vonnis wordt gegeven door de rechtbank. Een arrest wordt gewezen door een
gerechtshof en de Hoge Raad. Beide beslissingen worden gestart door een
dagvaarding. Als het start met een verzoekschrift heet het een beschikking.
Rechtbank, gerechtshof en Hoge Raad zijn vooral actief op terrein van privaatrecht,
ondernemingsrecht en strafrecht. Anders worden beslissingen uitspraken genoemd.
Een rechter of college kan ook recht maken. Door een uitleg te geven aan vage
woorden of zinsneden in de wettekst. Hiervoor zijn hulpmiddelen die
interpretatiemethoden genoemd worden.
Grammaticale interpretatiemethode. Er wordt aangeknoopt bij de betekenis
van een woord dat het heeft in het alledaagse spraakgebruik.
Wethistorische interpretatiemethode. Er wordt gekeken naar een passage uit
de parlementaire geschiedenis van de desbetreffende wet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HBOrechtenstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now