Summary
Samenvatting hoofdstuk 1: inleiding in de counselling
- Course
- Institution
- Book
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 1 van het boek inleiding in de counselling.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: joell_jonge • 1 year ago
By: joell_jonge • 2 year ago
Seller
Follow
lizadebacker
Reviews received
Content preview
Modellen counseling – inleiding en systemisch kader1. Persoonlijkheid, denkkaders en achtergrond
1.1 Wat is persoonlijkheid
In alle eenvoud is persoonlijkheid dat wat jou een uniek persoon maakt. Het is dat wat
kenmerkerkens is voor jou, dat waaraan anderen jou kunnne herkennen en kunnen
onderscheiden van andere mensen. En omdat je morgen ongeveer dezelfde persoon bent
als gisteren, is persoonlijkheid dat wat stabiel is over de tijd. Dat is dan ook het beginpunt
van counseling: de counselor werkt met mensen waarvan ieder uniek is, een persoonlijkheid
heeft, deze al zijn leven met zich meedraagt en door deze unieke kenmerken gekend kan
worden.
Jargon en definities
Zelfconcept: het weten dat jij als losstaand persoon bestaat en tijdens je hele geschiedenis
tot nu toe hebt bestaan.
Nature-nurture: engelse woorden voor het debat over waar gedrag en persoonlijkheid
vandaan komen: zijn ze aangeboren (nature) of worden zij aangeleerd (nurture).
Paradigma: basisaannames waarover men het grotendeels eens is dat dit de uitganspunten
voor een wetenschap of theorie zijn.
Wij weten ook dat wij het waren die gisteren, vorig jaar, tien jaar geleden via ons eigen
lichaam aan het ervaren waren. Dit weten wordt soms ook een zelfconcept genoemd: een
soort van overkoepelend weze, dat onze geschiedenis verbindt met het hier-en-nu. Het zelf,
of de persoon, met zijn persoonlijkheid zijn daarom de stabiele factor in ons leven. De vraag
wat een persoon is, kan echter niet eenduidig worden beantwoord. We kunnne het lichaam
niet opensnijden en aanwijzen waar de persoonlijkheid zetelt, of welk orgaan voor zijn
werking verantwoordelijk is.
Nature of nurture?
De eerste vraag is dan: worden wij met een persoonlijkheid geboren, of doen wij er eentje op
naarmate wij ontwikkelen? Dit debat heeft het nature-nurture debat. Het woord nature duidt
op aangeboren, in de biologie meegegeven karaktereigenschappen. Nurture daarentegen, is
het Engelse woord voor verzorgen, voeden, beschermen en opvoeden. Anuit nurture “doe je
gaandeweg je karaktereigenschappen op” als gevolg van de zorg en opvoeding door je
omgeving. Sommige van de visies die wij zullen behandelen zeggen dat alles is aangeboren.
Andere spreken dan weer tegen door te zeggen dat wij als ongeschreven blad de wereld
binnenkomen en dat alles wat wij meemaken onze persoonlijkheid zowel vormt als is.
,1.2 Denkkaders
Het determinisme is het principe dat alles als is vastegeld. Volgens deze visie is er weinig
ruimte voor de vrije wil, want wat zou jouw wil nu kunnen veranderen wanneer alles al is wat
het ooit zal zijn.
Qua tijdsfocus kan een visie zich ruchten op het verleden, het heden of de toekomst.
Wanneer de tijdsfocus op het verleden gericht is, dan is al het huidige en toekomstige
gedrag het resultaat van wat er in het verleden is gebeurd. Visies die uitgaan van het hier-
en-nu geven het individu de mogelijkheid om anders om te gaan met een huidige situatie dan
puur uit zijn leerervaringen uit het verleden valt af te leiden. Het gedrag komt dan spontaan
tot stand, vaak als gevolg van de situatie. De toekomstgerichte visies stellen dat het individu
doelgericht is: het streeft doelen na die het in de toekomst wil bereiken. Een doelgerichte
visie wordt ook wel teleologisch genoemd.
Een universalitisch ingestelde visie geeft een universele verklaring voor gedrag. Dat wil
zeggen, volgens de visie bestaan er algemene wetmatigheden die voor iedereen opgaan,
ongeacht sekse, cultuur, afkomst enzovoort. De wetenschapsfilosofische term daarvoor is
nomothetisch. Niet alle theorieën trachten zulke algemene wetten te ontdekken, die zijn dan
veel meer gericht op de uniekheid van ieder mens: wat voor een bepaalde mens opgaatn
hoeft niet voor een ander op te gaan.
Homeostase betreft een natuurlijk proces om de status quo te handhaven. Met andere
woorden, sommige visies verklaren welke processen ervoor verantwoordelijk zijn dat welke
verandering er ook plaatsvindt deze altijd weer gecompenseerd zal worden en er zo veel
mogelijk nagestreefd wordt naar het behouden van een balans. Het omgekeerde is dan
veranderingsgericht: hoe ontwikkelt een fenomeen zich en hoe groeit iets, wellicht in een
totaal andere richting dan voorheen.
Als laatst hebben een aantal visies een uitgesproken mening over de aard van de mens.
Sommige zien hem als van nature goed, andere zien hem als slechtaardig. In het laatste
geval gaat het dan meestal over hoe die mens in het gareel is te houden of zichzelf in het
gareel houdt.
, 1.3 Opsomming van mensbeelden
Lineair-causaal versus circulair-causaal
Bij een mechanistisch mensbeeld worden mensen als een soort “machine” gezien. Door
de onderdelen van die machine te bestuderen, doe je kennis op over het geheel, sterker nog:
dan ken je het geheel. Dat wil zeggen: de som der delen. Dit mensbeeld maakt gebruik van
een lineair-causaal verklaringsmodel, iets wat ook in het zogenoemde medische model
gangbaar is: als de mens niet gezond is, dan moet het onderdeel gevonden worden dat
defect is. zodra dat. Defecte onderdeel gerepareerd is, keert de gezondheid terug.
Een organistisch mensbeeld zegt echter dat de mens een geheel is en meer dan de som
der delen. Meer dan dat, de mens staat in constante wisselwerking met de omgeving. Dat wil
zeggen dat zowel de mens als de omgeving een groter geheel vormen, wat met elkaar in
verband staat. Vanuit deze visie kunnen oorzaak en gevolg niet van elkaar ontward worden.
Zij beïnvloeden elkaar in wat een circulair-causaal verklaringsmodel genoemd wordt. Het
woord circulair doelt erop dat elk gegeven zowel een gevolg kan zijn van iets als een
oorzaak zijn voor iets, waardoor uiteindelijk een cirkel wordt gevormd.
Als laatste het personalistische mensbeeld. In dit mensbeeld staat de persoon en zijn
eigen visie centraal. Doordat ieder mens zelf betekenis geeft aan de omgeving, creërt hij als
het ware zijn eigen werkelijkheid en daarmee zijn eigen omgeving. Waarin bij de vorige twee
mensbeelden er nauwelijks verschil is tussen mens en dier, dicht het personalistisch
mensbeeld de mens vcreativiteit toe, de mogelijkheid tot spirituele ervaring en zingeving.
Daardoor is de mens doelgericht, achtief op zoek naar een betere toekomst. Een mens kan
daarom alleen als één geheel worden bestudeerd, waarbij er ook aandacht is voor zijn eigen
ervaring.
Samenvatting
Persoonlijkheid is dat wat gekenmerkt wordt door stabiele karaktertrekken en
eigenschappen, en maakt dat een mens zichzelf kan kennen en door anderen gekend kan
worden. Sommige denken dat zo’n persoonlijkheid aangeboren is, anderen dat zij
aangeleerd is. het debat tussen deze tegenovergestelde standpunten wordt het nature-
nurture debat genoemd. De visies gebruiken elk een aantal uitgangspunten die verschillen.
Determinisme is het principe dat alles vooraf is vastgesteld. De tijdsfocus kan het verleden,
het heden of de toekomst betreffen. Universalisme betreft algemene wetten die voor iederen
opgaan. Homeostase is de neiging in de natuur om de huidige balans te houden. En de aard
van de mens kan goed- of kwaadaardig zijn. Ook gaat elke visie uit van een bepaald
mensbeeld. Een mechanistisch mensbeeld ziet de mens als een machine, een organisch
mensbeeld ziet de mens als een wezen dat steeds in wisselwerking staat met zijn omgeving
en een personalistische mensbeeld gaat ervan uit dat een mens zelf betekenis aan zijn leven
ervaart en geeft. Hieruit kan je concluderen dat geen van de visies alle gedrag kan verklaren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lizadebacker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now