Summary
Samenvatting Biologie Thema 5 gaswisseling en uitscheiding Biologie voor jou
- Course
- Level
samenvatting over thema 5 gaswisseling en uitscheiding. Biologie voor jou havo 5.
[Show more]
4 reviews
By: mennomessi15 • 1 year ago
By: lukageerlings • 1 year ago
By: myrthenusteling • 1 year ago
By: sabrinahhernandez • 1 year ago
Seller
Follow
jaragalis
Reviews received
Content preview
Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding Havo 5Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding
Basisstof 1: Gaswisseling
Het ademhalingsstelstel: (Binas TB 83A) bestaat uit de longen en de luchtwegen
Delen van ademhalingsstelsel met functies:
• Neusholte met reukzintuig bekleed met neusslijmvlies
- In de neusholte wordt lucht gereinigd, gekeurd, verwarmd (door bloedvaten in
neus/keelholte) en vochtig gemaakt (slijmvliezen)
• Trilhaarepitheel met slijm producerende cellen en trilhaarcellen
- Aan slijm blijven kleine stofdeeltjes en ziekteverwekkers kleven
- Slijm wordt door beweging van trilharen naar de keelholte verplaatst
• Luchtpijp met trilhaarepitheel
- Door hoefijzervormige kraakbeenringen in de wand blijft de luchtpijp open staan
• Bronchiën met trilhaarepitheel en kraakbeenringen
• Bronchiolen
- Kunnen zich door spierweefsel in de wand vermijden en vernauwen
• Longblaasjes met longhaarvaten
- In longblaasjes vindt gaswisseling plaats
- Een groot oppervlak, dunne wand en een groot verschil in zuurstof- en
koolstofdioxidespanning bevorderen de gaswisseling → kijk hieronder ‘gaswisseling’
Gaswisseling (in longblaasjes)
- O2 en CO2 worden uitgewisseld door
middel van diffusie
- Gassen lossen eerst op in het vocht in
het longblaasje voordat het
uitgewisseld naar het bloed of de lucht
- Het verschil in zuurstoffenspanning
(pO2) en koolstofdioxidespanning
(pCO2) bepaalt de diffusie snelheid
- Een groot deel van CO2 wordt door
het bloedplasma vervoerd, het andere
deel wordt gebonden aan
hemoglobine
Transport van zuurstof
- Rode bloedcellen bevatten hemoglobine (Hb) waar O2 en CO2 aan kan
binden
- De binding tussen zuurstof en hemoglobine is een evenwichtsreactie →
- De pO2 van een omgeving bepaalt welke richting de reactie op verloopt
,Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding Havo 5
Transport van koolstofdioxide (Binas TB 83E)
- In de longhaarvaten laten de CO2 moleculen los van hemoglobine
- De longen kunnen door aanpassing van de longventilatie de uitscheiding van CO2 reguleren
- De pH van het bloed wordt beïnvloed door pCO2 → wanneer de pCO2 toeneemt, daalt de pH en
komen er meer O2 moleculen vrij
CO2 wordt op 3 manieren vervoerd:
- In het bloedplasma (7%)
- Gebonden aan Hb (23%)
- Via het bloed als HCO3- (70%)
H2O + CO2 → HCO3- + H+
Verzadigingskromme (Binas TB 83D): geeft weer hoeveel % O2 er
aan Hb gebonden is
➔ Een dalende pH zorgt voor meer O2 afgifte van Hb
Gaswisseling in planten
Via huidmondjes gaat CO2 naar binnen en waterdamp en zuurstof naar buiten (gaswisseling)
- Bevinden zich vooral onderaan bladeren
- Huidmondjes kunnen open, dus er is een hoge turgor in de stuitcellen → voor opname van water
- Huidmondjes kunnen dicht, dus er is een lage turgor in de stuitcellen → voor watertekort (dicht
zorgt voor vermindering water verlies)
- Waterverlies kan worden beperkt door de huidmondjes te sluiten → belemmert de opname van
CO2 en daarmee de fotosynthese
, Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding Havo 5
Basisstof 2: Longventilatie
Ademhalingsspieren
- De buitenste tussenribspieren trekken de ribben en borstbeen omhoog en naar voren
- De binnenste tussenribspieren trekken de ribben borstbeen omlaag
- De middenrifspieren kunnen het middenrif afplatten
Borstholte en longvlies
Longvlies en borstvlies aan elkaar ‘geplakt’ door laagje vocht en onderdruk. Daardoor kan het
bewegen maar zit het ook aan elkaar vast
➔ Borstvlies: vergroeid met ribben, binnenste tussenribspieren en middenrifspieren
➔ Longvlies: vergroeid met longen
Longweefsel: is elastisch en verkeert in de uitgerekte toestand
2 manieren voor longventilatie:
- Ribademhaling: ribben en borstbeen bewegen (borstademhaling)
- Middenrifademhaling (buikademhaling)
Inademen
➔ Rustig inademen
- Buitenste tussenribspieren spannen aan - - > ribben en
borstbeen komen omhoog
- Middenrif spant aan (middenrif plat af)
- Volume van borstholte → onderdruk in longen ten op zichtte
van buitenlucht → lucht stroomt longen in
➔ Diepe inademing
- Spieren in hals trekken ook samen - - > ribben en borstbeen
komen extra naar voren
- Ribben komen naar voren → borstholte wordt groter ten op
zichtte van buitenlucht → lucht stroomt longen in
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jaragalis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now