Summary
Samenvatting thema 5: planten (biologie voor jou vwo 5)
- Course
- Level
- Book
Een samenvatting van thema 5: planten van biologie voor jou voor jaarlaag vwo 5.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
demi61
Content preview
Thema 5: planten5.1: bouw, groei en ontwikkeling
Bouw
De wortel, de stengel en het blad zijn de organen van een plant, zij bestaan uit 3 verschillende
weefsels:
- Dekweefsel: de buitenzijde van de plant: beschermt hem tegen waterverlies en infecties.
- Vaatweefsel: in alle organen en bestaat uit transportvaten (houtvaten en bastvaten).
- Vulweefsel (grondweefsel): zit tussen het dekweefsel en vaatweefsel en is betrokken bij de
fotosynthese, opslag en stevigheid.
Groei en ontwikkeling
Voor de groei van een plant is zuurstof, koolstofdioxide, licht en een geschikte temperatuur nodig.
Ontwikkeling in een plant is als tijdens de groei cellen zich specialiseren en van vorm veranderen of
als organen veranderen en er nieuwe organen ontstaan. Delingen vinden plaats bij cellen in
meristemen (deelweefsels) -> hierin komen stamcellen voor -> zorgt dat een plant heel het leven kan
groeien. Meristemen bevinden zich in de toppen van wortels en stengels (groeipunten), in knoppen
en in jonge bladeren. Als een cel zich deelt ontstaan 2 dochtercellen -> 1 blijft een meristeemcel en
de ander ondergaat celstrekking (= dat de cel groeit door opname van water). -> cel kan dan van
vorm veranderen (celdifferentiatie) en een speciale functie krijgen (celspecialisatie).
Lengte- en diktegroei
In houtachtige planten vindt zowel lengte- als diktegroei plaats. Lengtegroei gebeurt in de jongste
delen: de stengeltop en worteltop. Diktegroei vindt plaats in een ringvormig meristeem dat cambium
heet. Cellen groeien dan in de dikte doordat cellen in het cambium zich dan delen. 1 van de cellen
blijft dan in het cambium de ander komt daar buiten te liggen. Naar binnen toe vormt de cambium
houtcellen en naar buiten toe bastcellen. Houtvaten ontstaan door boven op elkaar gelegde
houtcellen, de dwarswanden tussen houtcellen verdwijnen onder invloed van enzymen en tenslotte
verdwijnen de cellen zelf ook. Bij bastvaten verdwijnen de dwarswanden tussen de cellen niet -> er
komen openingen in hierdoor verdwijnen de cellen niet meer de kernen wel -> bastvatcellen leven
kort en worden dichtgedrukt als ze dood zijn. Er ontstaan meer houtcellen dan bastcellen uit het
cambium. Als het hout dat in 1 jaar gevormd wordt noem je de jaarring -> ze zijn zichtbaar doordat
bomen en struiken in het voorjaar groeien en in de winter niet (donkere zomerhout en licht
voorjaarhout -> grens noem je de jaargrens). Bij bast kun je dit niet onderscheiden omdat ze snel
worden samengedrukt.
Plastiden
In cellen van planten en algen kunnen plastiden voorkomen: celorganellen die een functie hebben bij
fotosynthese, lokken van insecten en opslaan van reservestoffen. Ze worden gevormd uit
proplastiden die zich bevinden in het meristeem. Etioplasten worden in het donker gevormd dit zijn
bladgroenkorrels die nog geen licht hebben gehad. -> door licht ontstaan dan chloroplasten.
Chromoplasten (kleurstofkorrels) ontwikkelen zich weer uit chloroplasten. Een leukoplast is kleurloos
en kan zetmeel, olie of eiwitten opslaan.
Plastiden kunnen afhankelijk van de omstandigheden in elkaar overgaan. Bv. bij een aardappel die
aan licht wordt blootgesteld gaan de amyloplasten over in chloroplasten. Chloroplasten kunnen in
leukoplasten overgaan en andersom. Chloroplasten gaan bij een rijpende tomaat over in rode
chromoplasten.
5.2: transport in planten
Opname van water en mineralen
Houtvaten vervoeren water en zouten van de wortels via de stengels naar de bladeren ->
anorganische sapstroom. Bastvaten vervoeren water en assimilatieproducten van de bladeren naar
alle delen van de plant -> de organische sapstroom. Via de wortels worden water en mineralen
opgenomen. Dit gebeurt via de worteluiteinden waar de cellen van de epidermis (opperhuid) zijn
uitgegroeid tot wortelharen -> zijn vertakkingen die het worteloppervlak vergroten. De houtvaten en
de bastvaten liggen in de centrale cilinder. De buitenste laag cellen hiervan heet de endodermis ->
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demi61. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now