Summary
Samenvatting anatomie: bewegingsapparaat
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting anatomie: bewegingsapparaat
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lemmeslodders
Reviews received
Content preview
Anatomie 1:het bewegingsstelseldeel 1
Hoofdstuk 1: het axiaal skelet en
skelet v.d. bovenste gordel met
lidmaat
1. De beenderen v/h axiaal skelet: wervels, ribben en
sternum
A. Soorten, aantal en algemene bouw v.d. “typische wervels”
7 halswervels: Vertebrae Cervicales (C)
12 Borstwervels: Vertebrae Thoracicae (Th)
5 Lendenwervels: Vertebrae Lumbales (L)
1 Sacrum: uit 5 vergroeide sacraal wervels (S)
1 Os Coccygis: uit 3-4 of meer vergroeide rudimentaire staartwervels
Een wervel heeft een algemene bouw:
Het meeste ventrale deel is het corpus met een arcus aan de achterzijde: een boog (loopt
ruggenmerg door). Dit oriënteert de wervels dorsoventraal. Deze arci hebben een grote
inkeping onderaan en een kleinere bovenaan: de incisurae vertebrales inferiores en
superiores. Dit oriënteert de wervels craniocaudaal.
Zowel naar onder als naar boven zijn er links en rechts gewrichtsvlakjes, ze dienen als schakel
tussen twee wervels: de processi articulares superior en inferior. Naar links en rechts zijn er
ook uitsteeksels die instaan voor de bevestiging v.d. ribben of ze vervangen: de processi
transversi. Er is ook nog een uitsteeksel naar achter: processus spinosus.
Bij opeenstapeling v.d. wervels ontstaan een paar elementen:
De verschillende corpora vormen een kolom en de ringen een buis: de canalis vertebralis.
Aan de laterale zijde, links en recht worden de incisurae omgevormd tot foramina
intervertebrales. De vlakjes op de processi articulares vormen facetgewrichtjes.
Variaties v.d. kenmerken i.v.m. het niveau:
Van cervicaal naar lumbaal: worden de corpora groter, het vertebraal kanaal kleiner en
vertonen de thoracale corpora gewrichtsvlakjes voor de koppen v.d. ribben (bij C en L is dit
niet: geen ribben).
De oriëntatie van de pr. spinosi en articulares wisselen met het niveau: op C zijn ze te kort
om te palperen, op Th liggen ze als dakpannen over elkaar en op L zijn de pr. Spinosi naar
achter gericht en laten ze ruimte vrij (hiervan maakt men gebruik voor lumbaal punctie).
1
, Wisselende beweging per niveau: C kunnen de wervels dorsoventraal wat glijden, Th is
beperkt, L vormen de facetgewrichten een deel v.e. staande cilinder.
Pr. transversi zijn bijzonder: C zijn ze ontdubbeld en bestaan deels uit ribben, Th zijn ze
zuiver wervelmateriaal en vertonen een gewrichtvlak voor rib, L enkel uit ribmateriaal (pr.
costarii i.p.v. transversi).
B. Er zijn enkele gespecialiseerde wervels
Atlas
= de eerste halswervel en draagt de schedel. Er is geen corpus meer, enkel twee massae laterales die
met elkaar verbonden zijn door korte arcus anterior en langere arcus posterior. Aan de mediale zijde
v.d. massae lateralis is een ruwheid voor lig. transversum atlantis.
Bovenop en onderaan zijn er vlakjes voor de schedel en 2 de halswervel.
Axis
= de tweede halswervel. Het heeft een corpus met een uitsteeksel naar
boven: dens. Vooraan en achteraan heeft deze een gewr.-vlak. De dens
past in het gat tss de massae laterales v.d. atlas. Links en rechts ervan
bovenop het corpus is er een gewr.-vlak waarom de massae laterales
v.d. atlas rusten. De onderzijde v.d. axis heeft alle kenmerken v.e. gewone halswervel.
Sacrum
= het heiligbeen dat bestaat uit 5 gefuseerde wervels. Aan de bovenzijde is
een vlak waarop het corpus van de onderste wervel past, vlak daarachter is
het vertebraal kanaal: canalis sacralis. De voorzijde is concaaf met 4
fusielijnen v.d. 5 wervels. Aan de laterale zijde v.d. lijnen zijn links en rechts
4 openingen voor zenuwen: foramen sacralia pelvina. Aan de achterzijde
zijn 1 mediane, 2 intermediaire en 2 laterale kammen te zien: overblijfsels
van pr. spinosi, transversi en ribben. Ze hebben ook 4 openingen: de
foramen dorsalia sacralia, voor zenuwen. Onderaan eindigen die intermediaire kammen als
beenpuntjes, die aan onderkant v.d. canalis sacralis liggen. Aan de laterale kant is links en rechts
een oorschelpvormig gewr.-vlak te zien: facies auricularis v/h contact met bekkenbeenderen.
Os Coccyx
= staartbeentje en bestaat uit 3 of 4 gefuseerde wervels die amper te herkennen zijn.
C. Het sternum of borstbeen
Ventraal op de borstkas gelegen met drie delen: manubrium, corpus en pr. ensiformis of xiphoideus.
Manubrium
Heeft een gladde voor en achterzijde. De incisura jugularis is bovenaan en is
mediaan zicht- en voelbaar aan de halsbasis. De incisurae claviculares in
laterale bovenhoeken en meer naar de bovenzijde dan lateraal gericht. Hier is
sternum in contact met de steutelbeenderen. De incisurae costalis costae
primae zijn meer naar lateraal juist onder en tegen voorgaande incisura aan
en breder dan de volgende. De ondergrens v/h manubrium vormt stompe hoek met het corpus:
angulus sterni. Lateraal hiervan is de incisura costalis costae secundae.
Corpus sterni
Bestaat uit planum sterni, aan de voorzijde. De 5 incisurae costales worden
afgewisseld met vlakkere en bredere incisurae intercostales.
2
,Processus xiphoideus
= een caudaal zwaardvormig aanhangsel, veel smaller dan het corpus en onregelmatig van vorm.
D. Costa of rib
Oriëntatie
De algemene vorm is plat en sterk gekromd. De algemene concaviteit is naar mediaal gericht, met
hierin de longen. De onderboord v/h been is scherp, de bovenrand afgerond. Het meer dorsaal
gelegen deel v/h been is meer gekromd en is oneffen, het ventrale deel is rechter en eindigt op een
duidelijke indieping.
Delen
Er zijn drie delen:
1. Caput costae
= de meest dorsale extremiteit v.d. rib. Het is zelf naar ventraal en mediaal
gericht, tegen de corresponderende wervels. Het is licht en verdikt en heeft
op de mediale zijde 2 facies articulares capituli costae, van elkaar afgelijnd
door de crista (capitis) costae. Hier heeft de rib contact met het
wervellichaam.
2. Collum costae
= het smallere deel v.d. rib dat volgt op het caput en dorsaal en lateraal
gericht is. Op de bovenzijde: crista colli costae. Het tuberculum costae ligt op
de overgang naar het corpus en is dorsaal en mediaal. Op de onderzijde:
facies articularis tuberculi costae. Hier heeft de rib contact met de pr.
transversus.
3. Corpus costae
= afgeplat deel met 3 krommingen: één rond de borstkas (voor de costale
ademhaling), één S-vormige kromming (hierdoor ligt ventrale uiteinde
meer caudaal dan het dorsale), één torsie rond de lengte-as zorgt ervoor
dat de oppervlakkige zijde licht naar craniaal komt, de binnenzijde naar
onder.
Een kort segment v/h corpus verloopt zuiver lateraal, tot de angulus
costae: hier is de kromming v.d. rib rond de borstkas duidelijk sterker
zichtbaar. Vanaf de angulus costae is het corpus eerst ventraal en dan mediaal gericht, daar zit ze
cartilago costalis op de rib vast. De sulcus costae verloopt over de hele zijde v/h corpus. Hierin
liggen de intercostale bloedvaten en zenuwen.
E. Bijzondere ribben
Costa prima of eerste rib
Ze is kleiner en korter en horizontaal afgeplat, i.p.v. verticaal. Het caput heeft
maar 1 facies articularis. Het collum is smal en lang en er is geen sulcus
costae.
Aan de bovenzijde toch enkele details: vooraan is er een reliëf voor
costoclaviculaire lig. Halverwege op de binnenrand is het tuberculum musculi
scaleni anterior. Voor en achter dit tuberculum liggen twee goten: door de
voorste loopt V. subclavia en de achterste is de sulcus arteriae subclaviae. Dit is een belangrijk
3
, oriëntatiepunt! Achter de sulcus zijn er de aanhechtingspunten v.d. M. scalenus medius en M.
serratus anterior.
Costa secunda of tweede rib
Deze is iets groter dan de eerste en is schuin afgeplat met de buitenzijde
duidelijk naar boven. Er is geen sulcus costae, wel scherpe onderrand aan de
buitenzijde. Er is ook 1 facies articularis op het caput (soms 2). Aan de
bovenzijde is er het tuberositas costae secundae: dit zin de aanhechtingspunten
voor m. scalenus posterior en m. serratus anterior.
De zwevende ribben (11de en 12de)
Ze hebben een facies articularis capitis costae voor contact met de wervels en
er is geen tuberculum costae en geen facies articularis tuberculi costae. Ze
eindigen ventraal op een kraakbeenstompje.
F. De globale wervelzuil
Transversaal vlak
Ligt het corpus met achter de canalis vertebralis die lateraal en dosraal
omgeven is door arcus en zijn pedikels. Meest dorsaal is er een links en
recht en goot gevormd door de pr spinosus, de arcus en pr transversus met
daarin de autochtone rugspieren.
Sagittaal vlak
De wervelkolom vertoont kyphosen en lordosen bij het rechtopstaan:
krommingen naar voor en achter. Er zijn 4 typische plaatsen: de Cervicale
lordose, thoracale kyphose, lumbale lordose en sacrale kyphose.
Frontaal vlak
Er mogen geen uitwendig zichtbare krommingen voorkomen, afwijkingen noemt men scoliose.
Beweeglijkheid
Passieve: is hetgeen dat wordt toegelaten door beenderen en gewrichten waardoor ondermeer
fysiologische krommingen ontstaan.
Actieve: wordt uitgevoerd door spieren en is per segment gering. De totale beweging is de
optellingen van alle betrokken segmenten.
G. De globale thorax
Beschrijving
De thorax bestaat uit 12 borstwervels, 12 paar ribben en het sternum of borstbeen. Ze heeft de vorm
van een afgeplatte ton met een opp. Zijde, een diepe zijde en kleinere caudale en grotere craniale
opening.
Diepe zijde
Dorsaal: de wervelkolom gevormd door 12 borstwervelcorpora met gewr.-vlakjes op de corpora en
pr transversi (behalve de onderste 2). Tegen die vlakjes komen de ribben die zich dorsaal en lateraal
richten en ventraal keren in een scherpe knik ter hoogte v.d. angulus costae. De ribben en de kolom
vormen de pulmonale goot.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lemmeslodders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now