Summary
Samenvatting Risico- en Crisiscommunicatie
- Course
- Institution
- Book
Ideale samenvatting voor het vak Risico- en Crisiscommunicatie dat in het tweede jaar van de studie Integrale Veiligheidskunde wordt gegeven.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
stijnjurre27
Content preview
Samenvatting risico en crisiscommunicatie;Hoofdstuk 1, communiceren in verandering:
Alles verandert altijd. Veranderingen scheppen nieuwe werkelijkheden en nieuwe maatschappelijke
(machtsverhoudingen). Naast de enorme groei van communicatietechnologie is er de laatste decennia
ook een grote toename van risico’s en mogelijke crises in onze samenleving. Als gevolg van die
veranderingen om ons heen is de huidige samenleving behalve als communicatiesamenleving daarom
ook te typeren als een risicosamenleving.
Klassieke rampen rampen met giftige stoffen, grote ongelukken, explosies, aardbevingen,
wateroverlast
Rampen die gerelateerd zijn aan veranderingen die onze samenleving ondergaat kan leiden tot:
Crises als gevolg van kwetsbare plekken in energievoorzieningen, informatiesystemen en
telecommunicatie
Crises in de internationale voedselketen als gevolg van dierenziekte
Crises als gevolg van grootschalige evenementen
Crises als gevolg van het internationale terrorisme Bijvoorbeeld 11 september 2001
Burgers zijn door de beschikbare communicatietechnologieën in een hele andere machtspositie
gekomen ten opzichte van bedrijven en overheden. Ze zijn niet langer afhankelijk maar zelfstandig.
De internet burger heeft geen eenduidige identiteit meer, en door de veranderde identiteit is het
onmogelijk burgers op te sluiten in 1 identiteit en 1 rol.
Burgers met wie in de moderne samenleving over risico’s en crises wordt gecommuniceerd zijn heel
andere burgers dan 10 tallen jaren geleden.
Naarmate de individuele differentiering van bewustzijn toeneemt, wordt de objectieve geldigheid van
zijn opinies minder. De subjectiviteit wordt dan groter.
Er is steeds vaker sprake van fundamenteel verschillende opvattingen tussen bijvoorbeeld
bestuurders en politici enerzijds en ‘de samenleving’ anderzijds.
Eenieder kan tegenwoordig op een eigen manier betekenis geven aan ‘feiten’ en gebeurtenissen in de
samenleving, ook bij risico’s. Bijvoorbeeld de moord op theo van Gogh in 2004. Het beeld dat de
burgers hebben van de manier waarop de samenleving reageerde, blijkt vooral te zijn bepaald door
bestuurders, politici en de media. Het beeld dat werd geschetst, zag de burger niet terug in hun
dagelijkse omgeving. Het beeld van bestuurders en media, de werkelijkheid van de instituties, klopte
niet met de ervaringen van velen in het land.
De afstand en het vertrouwen over en weer tussen enerzijds de traditionele gezag institutie en
anderzijds de burgers, is de laatste jaren steeds groter geworden. Er is een kloof ontstaan.
Overheidsbestuurders hebben een aantal kenmerken met elkaar gemeen:
Gemeenschappelijk westers mensbeeld
Een gedeeld vertrouwen in wetenschappelijk objectiviteit
Het idee dat de samenleving maakbaar is en te vatten in wetenschappelijke modellen
Het geloof in de wetenschappelijke vooruitgang
In onze huidige samenleving vormt zich een steeds groter wordende groep burgers die niet meer past
in de modellen en vooronderschellingen die door de vertegenwoordigers van de (oude) instituties
worden opgesteld. Ze moeten burgers veel meer keuze vrijheid geven en verantwoordelijkheden
teruggeven. Dit is het proces van ontstatelijking en vermaatschappelijking.
,Er worden 2 communicatie disciplines onderscheiden; reputatie en relatie:
Het grote verschil tussen deze twee communicatiebenaderingen zit zoals gezegd in de manier
waarop er naar de ontvanger van communicatie wordt gekeken.
Karakteristieken: Reputatiemanagement: Relatiemanagement:
Intentie: Beïnvloeding van kennis, Uitwisseling van
houding en gedrag, gericht voornemens,
op het bevestigen of overtuigingen, percepties,
aanpassen van beelden, gericht op
voornemens, meeweten, meedenken,
overtuigingen, percepties meedoen en
en beelden meebeslissen.
Initiatief: Autoriteit, institutie, bedrijf Alle betrokken partijen
handelt van binnen naar nemen op hun momenten
buiten het voortouw
Eenrichtingsverkeer Tweerichtingsverkeer
waarin zender dominant is gebaseerd op
Lineair gelijkwaardigheid
Cyclisch
Insteek: Doelgericht: Boodschap Doel zoekend: proces en
en effect centraal relatie centraal
Regie houden, sturing Dialoog zoeken,
geven, strijd aangaan en samenwerken en
eigen plan volgen consensus vinden
Uitleggen en ernaar Samen zoeken en
handelen creëren
Eigen zienswijze en Gemeenschappelijke
inzichten herhaald betekenissen construeren
uitdragen Gedachte-uitwisseling,
Overtuigen, overreden, afstemmen, gevoel,
ratio emotie
De een kan niet zonder de ander, zo leert de praktijk, om ellende te voorkomen is communiceren
vanuit de relatiebenadering geen keus meer maar een noodzaak.
Op het moment dat de crisisorganisatie operationeel is om dreigend onheil in de echte werkelijkheid te
bestrijden of te beheersen, bestaat er in de sociale media van datzelfde dreigende onheil als een
‘virtuele werkelijkheid’. In een mum van tijd circuleert een virtuele stroom van waarnemingen, adviezen
en meningen.
De snelheid van sociale media vraagt om een snelle informatievoorziening door de crisisorganisatie.
Een vaak gehoorde klacht bij autoriteiten is dat in een crisissituatie de nieuwsmedia vooral
geïnteresseerd zijn in de schuld en verantwoordingsvraag. De journalistiek is verhard, hete gaat
steeds minder om de inhoud, steeds meer om de scoren.
Het beeld dat in de media van de werkelijkheid gepresenteerd wordt, steeds verder is komen af te
staan van de belevingswerkelijkheid van grote groepen in de samenleving. Burgers nemen een
andere werkelijkheid waar dan de ‘objectieve’ mediawerkelijkheid.
De journalistiek zal moeten terugkeren naar haar oorspronkelijke taak; dienstbaarheid aan de
samenleving en het algemeen belang. Van nieuwe als product naar nieuws product in het belang van
de samenleving. Dienstbare journalistiek is zeker bij een crisis van het grootste belang.
, Hoofdstuk 2. Risico’s en crises in context.
Risico’s:
Zaken die in onze beleving op de een of andere manier een bedreiging zijn voor onze
gezondheid, veiligheid of welbevinden.
‘kwade kans’
Risico’s in soorten en maten:
Sommige risico’s kun je voorzien en in zekere mate beheersen of zelfs voorkomen
bijvoorbeeld helm dragen op de scooter, gordel dragen, niet roken verlaagd de kans op
longkanker. We hebben het dus over risico’s die we kennen, kunnen kennen of goed kunnen
voorzien.
Risico’s die wel zijn te voorzien, maar moeilijk te beheersen zijn en soms zelfs niet te
voorkomen opwarming van de aarde, stijgend zeewater, hittegolf, grieppandemie,
kidnapping of een uitslaande brand
Risico’s waaraan we nog niet bloot hebben gestaan, maar die in de nabije toekomst
voorspelbaar zijn risico’s met betrekking tot technologische ontwikkeling
Risico’s die we nog niet kennen
De verschuiving naar andersoortige risico’s waaraan we bovendien allemaal blootstaan, heeft
een aantal consequenties:
Nieuwe risico’s vragen om ander overheidsbeleid
Met elkaar realiseren we ons heel goed dat bijvoorbeeld een terroristische aanslag nooit
helemaal voorkomen kan worden, wat voor maatregelen de overheid ook neemt.
Risicosamenleving De samenleving die door de snelle technologische ontwikkelingen blootstaat
aan een groter aantal potentiële dreigingen dan voorheen, en dat het bovendien veelal onzichtbare
risico’s betreft, die in mindere mate dan voorheen geboden zijn aan tijd, plaats of groepen mensen en
daardoor moeilijker te beheerser zijn. Anderzijds doelt de term risicosamenleving op een groter
risicobewustzijn in de samenleving.
Ontwikkelingen die onze samenleving tot een risicosamenleving maken:
Automation Toenemende afhankelijkheid van zich almaar door ontwikkelende
infrastructuren ( op gebieden van communicatie, betalingsverkeer, mobiliteit,
nutsvoorzieningen en gezondheidszorg)
Internationalisering Dreigingen en de randvoorwaarden waarbinnen Nederland moet
functioneren hebben in toenemende mate een internationale oorzaak of context
Juridisering Zakelijke belangen (schadeclaims) spelen mee bij crisisbeheersing
Mediatisering Sociale media wordt steeds belangrijker meer aandacht voor
veiligheidsvraagstukken en het (te ontwikkelen) veiligheidsbeleid.
Mobilisering Specifieke incidenten en/of de overheidsreactie op die incidenten leiden
sneller tot maatschappelijke impact.
Onvoorzienbaarheid De mogelijke dreigingen worden steeds complexer en gevarieerder
en zijn dus ook moeilijker te overzien.
Politisering Thema’s als ‘collectieve veiligheid bevorderen’ is voor politici een kans om
slagkracht en draadkracht te tonen.
Privatisering Private ondernemingen beheren en onderhouden delen van de vitale
infrastructuur waarvan we allemaal afhankelijk zijn, bijvoorbeeld elektriciteit.
Mensen beleven risico’s op hun eigen manier.
Risicoperceptie en de mate waarin een risico wordt geaccepteerd worden vaak bepaald door factoren
die niet gerelateerd zijn aan het werkelijke risico. Bij de formule is het dus niet alleen Risico = kans x
effect, maar meestal is het Risico = Gevaar (situatie) x Perceptie (persoonlijke inschatting)
De mate waarin ze het risico ook accepteren zal echter afhangen van hun mate van betrokkenheid bij
het risico, hun voorkennis en beschikbaarheid van voldoende informatie om een eigen oordeel te
kunnen maken. Risicocommunicatie probeert dus een zo juist mogelijk beeld en zo objectief mogelijke
evaluatie van risico’s te geven, zodat de burger een eigen risico inschatting kan maken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stijnjurre27. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now