Summary
Samenvatting Economie VWO Speltheorie volledig samengevat
- Course
- Level
Een van de economie onderwerpen voor het eindexamen, Speltheorie, volledig samengevat voor het niveau VWO.
[Show more]
Seller
Follow
bkarseboom
Content preview
E C O N O M I ESPELTHEORIE
1.1 Wederzijdse afhankelijkheid is dat de beslissing van de ene
onderneming de beslissing van een andere onderneming beïnvloedt. Bij de
marktvorm oligopolie is de wederzijdse afhankelijkheid groot,
ondernemingen houden elkaar sterk in de gaten. Bij de marktvorm
volkomen concurrentie hoeven ondernemingen geen rekening te houden
met elkaar, omdat de marktuitkomst voor de individuele aanbieder niet te
beïnvloeden is.
Om te snappen hoe partijen zich gedragen in situaties van wederzijdse
afhankelijkheid is speltheorie bruikbaar. Er zijn een aantal begrippen die
worden gebruikt in de speltheorie.
De spelers zijn de partijen die op elkaar reageren in een spel.
De acties zijn de mogelijke keuzes die elk van de partijen hebben.
De speluitkomst is de combinatie van keuzes van de partijen die
uiteindelijk tot stand komt.
Het marktevenwicht is de situatie die ontstaat als het spel gespeeld is. Om
het marktevenwicht te bepalen, moet je voorspellen welke acties iedere
speler zal kiezen. Daarbij speelt de keuze van de andere speler een grote
rol. Dus, voor iedere speler moet worden bepaald welke actie hij zal kiezen
bij iedere mogelijke actie van de andere speler. Je hebt simultane spelen
en sequentiële spelen. Bij simultane spelen nemen beide spelers
gelijktijdig hun beslissing. Bij sequentiële spelen vinden de acties van de
spelers na elkaar plaats. Er is ook een onderscheid tussen eenmalige en
herhaalde spelen.
1.2 Een voorbeeld van een economiespel is de volgende situatie. Jumbo en
Albert Heijn hebben beide een filiaal in een dorp. Ze zijn de enige
supermarkten. Ze moeten zoveel mogelijk omzet behalen. Om meer
klanten te trekken, kunnen ze de prijzen verlagen. Er moeten 6 vragen
worden opgelost om een economiespel op te lossen.
Wie zijn de spelers? Jumbo en Albert Heijn.
Wat is hun doelstelling? Een zo hoog mogelijke omzet.
Wat weten ze? De opbrengsten van alle mogelijke acties.
Wat zijn hun mogelijke acties? Prijs verlagen of prijs gelijk houden.
Worden acties tegelijkertijd of volgtijdelijk gekozen? Tegelijkertijd.
Wordt het spel herhaald? Er is sprake van een eenmalig spel.
De volgende stap is het opstellen van de opbrengstenmatrix. Dit is de
matrix met daarin de opbrengsten voor beide spelers bij alle mogelijke
acties. Je hebt de rijspeler en de kolomspeler. In dit voorbeeld is Jumbo de
rijspeler en Albert Heijn de kolomspeler. In de opbrengstenmatrix wordt de
opbrengst van de rijspeler altijd als eerste genoemd.
AH AH
Prijzen gelijk Prijzen omlaag
JUMBO Prijzen gelijk 1 mil ; 1,4 mil 0,9 mil ; 1.6 mil
, JUMBO Prijzen omlaag 1,2 mil ; 1,3 mil 1.1 mil ; 1.5 mil
Linksboven staat dat de omzet van Jumbo gelijk is aan 1 miljoen en van
Albert Heijn aan 1.4 miljoen als beide spelers ze prijzen gelijk houden.
Rechtsboven staat dat de omzet van Jumbo gelijk is aan 0.9 miljoen en
van Albert Heijn aan 1.6 miljoen als Jumbo de prijzen gelijk houdt en Albert
Heijn de prijzen verlaagt
Als beide partijen de prijzen verlagen, stijgt voor beide de omzet. Door de
gelijktijdige prijsverlaging worden er geen klanten weggelokt bij de
concurrent. De omzetstijging wordt alleen veroorzaakt door een stijging
van het aantal mensen dat boodschappen gaat doen.
1.3 De laatste stap is het oplossen van het spel. Het oplossen van een
speltheoretisch probleem verloopt op een vaste manier. Zorg ervoor dat je
bij het beantwoorden voor elke stap motiveert waarom speler x kiest voor
actie n.
AH AH
Prijzen gelijk Prijzen omlaag
JUMBO Prijzen gelijk 1 mil ; 1.4 mil 0.9 mil ; 1.6 mil
JUMBO Prijzen omlaag 1.2 mil ; 1.3 mil 1.1 mil ; 1.5 mil
Wat is de beste actie voor Jumbo gegeven de actie van AH? Als AH kiezt
voor gelijke prijzen (linker kolom) kan Jumbo het beste verlagen, want 1.2
miljoen is meer dan 1 miljoen. Als AH kiest voor lagere prijzen (rechter
kolom) kan Jumbo het beste verlagen, want 1.1 miljoen is meer dan 0.9
miljoen.
AH AH
Prijzen gelijk Prijzen omlaag
JUMBO Prijzen gelijk 1 mil ; 1.4 mil 0.9 mil ; 1.6 mil
JUMBO Prijzen omlaag 1.2 mil ; 1.3 mil 1.1 mil ; 1.5 mil
Wat is de beste actie voor AH gegeven de actie van Jumbo? Als Jumbo
kiest voor gelijke prijzen (bovenste rij) kan AH het beste verlagen, want
1.6 miljoen is meer dan 1.4 miljoen. Als Jumbo kiest voor lagere prijzen
(onderste rij) kan AH het beste verlagen, want 1.5 miljoen is meer dan 1.3
miljoen.
In dit geval kiezen AH als Jumbo altijd voor het verlagen van de prijzen,
wat de andere speler ook doet (beide hebben een dominante strategie)
zodat de uitkomst van het spel de cel rechtsonder is. Een speler heeft een
dominante strategie wanneer hij, ongeacht wat de ander doet, steeds
kiest voor dezelfde actie.
Het Nash-evenwicht is een uitkomst van het spel, waarbij geen van beide
spelers zijn actie verandert, als de andere speler dat ook niet doet. Zelfs
als deze oplossing niet het beste is voor de groep als geheel. In een
resultatenmatrix zijn dit de cel/cellen waarin beide uitkomsten
onderstreept zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bkarseboom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78600 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now