GROEP 2
Anniek van den Berg – 360066
Irene van Erp – 528188
Merel van Raamt - 548883
29 APRIL 2020
Kwantitatief Leeronderzoek
(KLO) – Pre-master ESHPM -
EFFECT VAN GW5608PM
Begeleidend docent: R.J.G.M.
van den Broek
ZELFMANAGEMENTSYSTEME
N OP KWALITEIT VAN LEVEN
Onderzoek naar effecten van het gebruik van
zelfmanagementsystemen op de kwaliteit van leven van patiënten met
chronische longziekten.
,Inhoudsopgave
Samenvatting................................................................................................................................................. 2
1. Inleiding..................................................................................................................................................... 3
1.1 Probleemstelling.............................................................................................................................................3
1.2 Hoofdvraag en deelvragen.............................................................................................................................4
2. Theoretisch kader...................................................................................................................................... 4
2.1 Relevante theorieën en modellen...................................................................................................................4
2.1.1 Longziekten.............................................................................................................................................4
2.1.2 E-Health..................................................................................................................................................5
2.1.3 Technology Acceptance Model (TAM)...................................................................................................5
2.1.4 Kwaliteit van leven..................................................................................................................................6
2.2 Hypothesen.....................................................................................................................................................6
2.3 Conceptueel model.........................................................................................................................................8
3. Methoden.................................................................................................................................................. 9
3.1 Onderzoeksdesign...........................................................................................................................................9
3.1.1 De setting van het onderzoek.................................................................................................................9
3.2 Participanten..................................................................................................................................................9
3.2.1 Missende waarden en redelijkheid........................................................................................................9
3.3 Dataverzameling..........................................................................................................................................10
3.4 Data-analyse.................................................................................................................................................10
3.4.1 Respondentkarakteristieken.................................................................................................................10
3.4.2 Ervaringen en tevredenheid.................................................................................................................10
3.4.3 Kwaliteit van leven................................................................................................................................11
3.4.4 Verkennende analyses..........................................................................................................................11
3.4.5 Meervoudige regressieanalyse.............................................................................................................11
4. Resultaten............................................................................................................................................... 12
4.1 Respondentkarakteristieken.........................................................................................................................12
4.2 Ervaringen en tevredenheid..........................................................................................................................13
4.3 Verkennende analyses..................................................................................................................................13
4.4 Meervoudige regressieanalyse.....................................................................................................................17
5. Discussie en conclusie.............................................................................................................................. 19
5.1 Discussie........................................................................................................................................................19
5.2 Conclusie.......................................................................................................................................................20
Literatuur.................................................................................................................................................... 21
Bijlagen....................................................................................................................................................... 25
Bijlage 1: Vragenlijst...........................................................................................................................................25
Bijlage 2: Factoranalyse......................................................................................................................................26
Bijlage 3: Meervoudige regressieanalyse...........................................................................................................27
1
, Samenvatting
Het door de EU geïnitieerde implementatieproject ReAAL beoogt met de inzet van eHealth de
kwaliteit van leven voor mensen met een chronische longziekte te verbeteren. In de huidige
maatschappij neemt het aantal mensen met een chronische longziekte toe, waardoor de ziekte- en
zorglast stijgt. Een grote uitdaging is het verbeteren van de doelmatigheid van de zorg bij chronische
longaandoeningen.
Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen hoe zelfmanagementsystemen voor
COPD/Astma en Slaapapneu een positieve bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van de
kwaliteit van leven. De focus ligt op de determinanten voor het daadwerkelijk gebruiken van een
zelfmanagementsysteem. De centrale vraag binnen dit onderzoek is: ’Wat is de invloed van
waargenomen bruikbaarheid en ervaren gebruiksgemak van een zelfmanagementsysteem voor
mensen met een chronische longziekte op de kwaliteit van leven?’. De invloed van
respondentkarakteristieken werd hierbij meegenomen.
Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag is een online vragenlijst uitgezet
onder 1200 gebruikers van de zelfmanagementsystemen ‘Slaapapneu coach’ en ‘eHealth dossier
astma/COPD’. Uit antwoorden van 151 bruikbare vragenlijst bleek dat waargenomen bruikbaarheid
een rol speelt in de ervaren kwaliteit van leven. De opleiding en algemene gezondheid hadden hier
tevens invloed op. Dit duidt op het belang van een door de gebruiker waargenomen bruikbaarheid
voor het daadwerkelijk gebruik van zelfmanagementsystemen en het hiermee bereiken van positieve
gezondheidseffecten.
Op basis hiervan wordt aanbevolen dat bij de ontwikkeling en implementatie van
zelfmanagementsystemen voor mensen met chronische longziekten, aandacht is voor goede
aansluiting van de technologie op de doelgroep en heldere informatie naar de gebruikers. Een
zelfmanagementsysteem kan onder deze voorwaarde een essentiële rol spelen bij het verminderen
van ziektelast, het verhogen van de kosteneffectiviteit en het behouden van voldoende capaciteit
binnen de zorg.
Eventueel vervolgstudies kunnen worden ingezet om de effecten van determinanten voor
gebruik van zelfmanagementsystemen breder in kaart te brengen. Tevens kan specifieker
gedifferentieerd worden tussen respondentkarakteristieken, zodat aansluiting van
zelfmanagementsystemen bij gebruikers geoptimaliseerd kan worden.
2
Anniek van den Berg – 360066
Irene van Erp – 528188
Merel van Raamt - 548883
29 APRIL 2020
Kwantitatief Leeronderzoek
(KLO) – Pre-master ESHPM -
EFFECT VAN GW5608PM
Begeleidend docent: R.J.G.M.
van den Broek
ZELFMANAGEMENTSYSTEME
N OP KWALITEIT VAN LEVEN
Onderzoek naar effecten van het gebruik van
zelfmanagementsystemen op de kwaliteit van leven van patiënten met
chronische longziekten.
,Inhoudsopgave
Samenvatting................................................................................................................................................. 2
1. Inleiding..................................................................................................................................................... 3
1.1 Probleemstelling.............................................................................................................................................3
1.2 Hoofdvraag en deelvragen.............................................................................................................................4
2. Theoretisch kader...................................................................................................................................... 4
2.1 Relevante theorieën en modellen...................................................................................................................4
2.1.1 Longziekten.............................................................................................................................................4
2.1.2 E-Health..................................................................................................................................................5
2.1.3 Technology Acceptance Model (TAM)...................................................................................................5
2.1.4 Kwaliteit van leven..................................................................................................................................6
2.2 Hypothesen.....................................................................................................................................................6
2.3 Conceptueel model.........................................................................................................................................8
3. Methoden.................................................................................................................................................. 9
3.1 Onderzoeksdesign...........................................................................................................................................9
3.1.1 De setting van het onderzoek.................................................................................................................9
3.2 Participanten..................................................................................................................................................9
3.2.1 Missende waarden en redelijkheid........................................................................................................9
3.3 Dataverzameling..........................................................................................................................................10
3.4 Data-analyse.................................................................................................................................................10
3.4.1 Respondentkarakteristieken.................................................................................................................10
3.4.2 Ervaringen en tevredenheid.................................................................................................................10
3.4.3 Kwaliteit van leven................................................................................................................................11
3.4.4 Verkennende analyses..........................................................................................................................11
3.4.5 Meervoudige regressieanalyse.............................................................................................................11
4. Resultaten............................................................................................................................................... 12
4.1 Respondentkarakteristieken.........................................................................................................................12
4.2 Ervaringen en tevredenheid..........................................................................................................................13
4.3 Verkennende analyses..................................................................................................................................13
4.4 Meervoudige regressieanalyse.....................................................................................................................17
5. Discussie en conclusie.............................................................................................................................. 19
5.1 Discussie........................................................................................................................................................19
5.2 Conclusie.......................................................................................................................................................20
Literatuur.................................................................................................................................................... 21
Bijlagen....................................................................................................................................................... 25
Bijlage 1: Vragenlijst...........................................................................................................................................25
Bijlage 2: Factoranalyse......................................................................................................................................26
Bijlage 3: Meervoudige regressieanalyse...........................................................................................................27
1
, Samenvatting
Het door de EU geïnitieerde implementatieproject ReAAL beoogt met de inzet van eHealth de
kwaliteit van leven voor mensen met een chronische longziekte te verbeteren. In de huidige
maatschappij neemt het aantal mensen met een chronische longziekte toe, waardoor de ziekte- en
zorglast stijgt. Een grote uitdaging is het verbeteren van de doelmatigheid van de zorg bij chronische
longaandoeningen.
Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen hoe zelfmanagementsystemen voor
COPD/Astma en Slaapapneu een positieve bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van de
kwaliteit van leven. De focus ligt op de determinanten voor het daadwerkelijk gebruiken van een
zelfmanagementsysteem. De centrale vraag binnen dit onderzoek is: ’Wat is de invloed van
waargenomen bruikbaarheid en ervaren gebruiksgemak van een zelfmanagementsysteem voor
mensen met een chronische longziekte op de kwaliteit van leven?’. De invloed van
respondentkarakteristieken werd hierbij meegenomen.
Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag is een online vragenlijst uitgezet
onder 1200 gebruikers van de zelfmanagementsystemen ‘Slaapapneu coach’ en ‘eHealth dossier
astma/COPD’. Uit antwoorden van 151 bruikbare vragenlijst bleek dat waargenomen bruikbaarheid
een rol speelt in de ervaren kwaliteit van leven. De opleiding en algemene gezondheid hadden hier
tevens invloed op. Dit duidt op het belang van een door de gebruiker waargenomen bruikbaarheid
voor het daadwerkelijk gebruik van zelfmanagementsystemen en het hiermee bereiken van positieve
gezondheidseffecten.
Op basis hiervan wordt aanbevolen dat bij de ontwikkeling en implementatie van
zelfmanagementsystemen voor mensen met chronische longziekten, aandacht is voor goede
aansluiting van de technologie op de doelgroep en heldere informatie naar de gebruikers. Een
zelfmanagementsysteem kan onder deze voorwaarde een essentiële rol spelen bij het verminderen
van ziektelast, het verhogen van de kosteneffectiviteit en het behouden van voldoende capaciteit
binnen de zorg.
Eventueel vervolgstudies kunnen worden ingezet om de effecten van determinanten voor
gebruik van zelfmanagementsystemen breder in kaart te brengen. Tevens kan specifieker
gedifferentieerd worden tussen respondentkarakteristieken, zodat aansluiting van
zelfmanagementsystemen bij gebruikers geoptimaliseerd kan worden.
2
