Samenvatting artikelen ontwikkeling van persoonlijke relaties
Hoorcollege 2 - Sociale netwerken
Rook, K. S., & Charles, S. T. (2017). Close social ties and health in later life: Strengths and
vulnerabilities. American Psychologist, 72(6), 567-577.-Wrzus, C., Hänel, M., Wagner, J., &
Volwassenen zijn vaak tevreden over hun sterke sociale ties, en houden zich bezig met
strategieën om conflicten met deze ties te vermijden. Toch kunnen persistente conflicten
met sterke sociale ties voorkomen, en deze conflicten zijn gerelateerd aan negatieve
gezondheidsuitkomsten. Ook het verlies van sterke sociale contacten uit het netwerk kan
negatieve gevolgen hebben voor de emotionele en fysieke gezondheid van een volwassene.
Sterke onderdelen van oudere volwassen sociale relaties
Oudere volwassenen vertonen meer tevredenheid met hun sociale netwerken dan jongere
volwassenen.
o Sociale netwerken blijken gedurende de levensloop te verkleinen, en oudere
volwassenen houden de meest sterke en lonende sociale ties over -> socioemotional
selectivity theory -> als mensen ouder worden en merken dat ze minder tijd hebben,
veranderen ze hun prioriteiten naar emotionele doelen. Wanneer iemand ouder
wordt komt er een sterkere voorkeur voor interactie met sterke sociale contacten die
zorgen voor betekenisvolle interacties en een gevoel van erbij horen. Interacties met
kennissen zorgen voor minder positieve reacties en hebben minder waarde.
o Ouders volwassenen houden zich minder bezig met reciprociteit in sociale relaties.
o Oudere volwassenen ervaren minder conflicten met sterke sociale ties, en zien deze
conflicten als minder negatief (wat bijkomende emotionele stress vermindert).
Positieve sociale netwerken verbeteren fysieke gezondheid, maar een ander voordeel van
kleinere netwerken is dat er minder negatieve situaties voorkomen.
Onderdelen van kwetsbaarheid in oudere volwassen sociale relaties
Het verlies van sterke relaties in het latere leven heeft implicaties voor de gezondheid. Het
theoretische model van sterktes en kwetsbaarheden integratie stelt dat wanneer oudere
volwassenen situaties die hoge niveaus van stress met zich meebrengen niet kunnen
vermijden, zal dit invloed hebben op fysieke en emotionele gezondheid. De sterkte van het
verband tussen negatieve interacties en fysieke gezondheid wordt door de jaren heen
sterker.
o De negatieve effecten van conflict wegen zwaarder dan de effecten van positieve
interacties. Met name persistente conflicten zijn schadelijk, want ze werken dan als
chronische bron van stress.
o Ook ambivalente sociale ties zijn schadelijk, bestaan meestal in familierelaties.
o Gezondheidsproblemen, financiële problemen, gehoorproblemen, kunnen allemaal
bijdragen aan de kans op conflict voor oudere volwassenen.
,Het verlies van sterke relaties
Het verliezen van een echtgenoot kan zorgen voor een hoger risico op sterfte en ziektes.
Na het verlies van een echtgenoot moet iemand zijn of haar sociale leven herorganiseren.
Relaties met andere mensen worden belangrijker, omdat de echtgenoot er niet meer is om
sociale behoeftes te vervullen. Geweduwde ouderen hebben meer contact met hun
kinderen en krijgen meer steun van hen dan getrouwde ouderen.
Sterke relaties en gezondheid
Twee verschillende perspectieven op sterke relaties van ouderen:
I. Nadruk op de sterktes van sociale relaties die opbloeien uit selectieve betrokkenheid
met lonende sociale contacten en relatie strategieën gericht op het vermijden van
conflict. Deze sterktes leggen de basis voor ouderen om tevredenheid te ervaren met
hun sociale relaties.
II. Nadruk op kwetsbaarheid in sociale relaties die ontstaat uit conflicten en
misverstanden en uit het verlies van sterke relaties.
Echtgenoten en kinderen zijn vaak de belangrijkste mensen binnen de familie die steun en
zorg geven in een latere levensfase. Broers of zussen spelen ook een ondersteunende rol
maar wel minder.
-> Omdat familiecomposities aan het veranderen zijn (minder kinderen in een gezin, minder
vaak trouwen), zullen er in de toekomst minder bronnen van steun zijn voor ouderen.
Nonkin ties (geen familie) worden daarom steeds belangrijker voor ouderen.
Neyer, F. J. (2013). Social network changes and life events across the life span: a meta-
analysis. Psychological Bulletin, 139(1), 1-28.
Verschillende soorten sociale netwerken
Sociale netwerken betekenis in deze meta-analyse= de groep mensen met wie een individu
direct betrokken (herhaalde interacties) is, zoals familie, vrienden en kennissen.
Er zijn ook andere onderzoeken waarin sociale netwerken zich richten op het maximaal
aantal personen die een individu bij naam kent.
Ook onderscheiden sociale netwerken zich van sociale groepen: leden van sociale groepen
kunnen, maar hoeven niet, sociale relaties te hebben. Ook hebben groepen vaak gedeelde
doelen en zijn ze gericht op presteren, dit is niet per se het geval in sociale netwerken.
Het sociale netwerk bestaat uit: persoonlijke netwerk (sterkere sociale relaties),
vriendschapsnetwerk, familienetwerk en werk-gerelateerde netwerk.
Belangrijk in sociale netwerken:
o Grootte van het netwerk -> indicatie van hoeveelheid sociale bronnen, sociale
bronnen hebben positieve effecten voor gezondheid en behalen van doelen.
, o Het aantal relaties in specifieke subnetwerken zoals in het familie of werk-
gerelateerde netwerk -> verschillende relaties vervullen verschillende functies.
Veranderingen van sociale netwerken gedurende de levensloop
Twee theorieën hierover: de socio-emotionele selectiviteit theorie en de sociale konvooi
theorie. Ze voorspellen dezelfde veranderingen maar geven verschillende redenen voor deze
veranderingen.
Socio-emotionele selectiviteit theorie: sociale doelen, en daarmee sociale relaties,
veranderen gedurende de levensloop door veranderende perspectieven in hoeveel tijd
iemand nog heeft.
Gedurende beginnende volwassenheid lijkt de tijd ongelimiteerd: doelen om
informatie te verzamelen zijn belangrijk. Diverse relaties en bronnen om dit uit te
halen.
Na deze tijd en gedurende de rest van het volwassen leven lijkt deze tijd steeds meer
gelimiteerd: doelen voor emotieregulatie worden belangrijker. Er komt meer nadruk
op emotionele aspecten van sterke relaties. Interactie met kennissen wordt minder.
Sociale konvooi theorie: mensen behouden een netwerk met sociale relaties, die gedurende
de levensloop met ze meelopen als een konvooi, een groep medereizigers. Relaties met
mensen in de middencirkel van deze konvooi, echtgenoot en belangrijkste familieleden en
vrienden, zijn erg stabiel gedurende levensloop. Relaties zoals kennissen, collega’s en buren
zijn minder stabiel door levensgebeurtenissen en veranderende situaties.
Levensgebeurtenissen kunnen sociale netwerken veranderen
Normatieve (hoge kans dat dit gebeurt op een bepaalde leeftijd) en niet-normatieve (alleen
enkelen krijgen hiermee te maken of het kan gedurende hele leven gebeuren)
gebeurtenissen.
Normatieve levensgebeurtenissen
o Gedurende puberteit vergroot het sociale netwerk door toenemende relaties.
o Trouwen vergroot het sociale netwerk doordat de vrienden van de partner bij het
netwerk komen.
o Het krijgen van kinderen verkleint het sociale netwerk, dit komt door structurele
(minder tijd, andere routine) en psychologische (grotere focus op kind, andere
interesses) processen. Contact met familie kan toenemen.
o Toetreden in de arbeidsmarkt vergroot het sociale netwerk door collega’s. Het
behoren tot “dezelfde groep” vergroot kansen op het vormen van nieuwe relaties.
Bestaande vriendschappen kunnen daarentegen verminderen door minder tijd of
sociale vergelijkingsprocessen.
o Het verlies van een echtgenoot verkleint het sociale netwerk, rouwen is gerelateerd
met een tijdelijke terugtrekking. Duurt enkele maanden.
, Niet-normatieve levensgebeurtenissen
o Verlies van een familielid zorgt ook voor een tijdelijke terugtrekking en tijdelijke
afname van kennissen en vrienden.
o Een scheiding verkleint iemands sociale netwerk door het verlies van vrienden en
familie van je echtgenoot, maar ook door meer focus op sterkere relaties waardoor
minder sterke relaties verloren worden.
o Verhuizing zorgt voor minder contacten met mensen die in hetzelfde gebied
woonden. Familie uitgezonderd.
Meta-analyse resultaten
De grootte van familienetwerken blijft stabiel gedurende de levensloop, komt overeen
met sociale konvooi theorie.
Globale, persoonlijke en vriendschapsnetwerken groeien tijdens adolescentie en
jongvolwassenheid en krimpen gedurende latere volwassenheid, deze patronen komen
overeen met de socio-emotionele selectiviteitstheorie.
Het verlies van een echtgenoot heeft een negatieve invloed op de grootte van het
persoonlijke netwerk en het familienetwerk, maar niet op het globale of
vriendschapsnetwerk (door actieve vervanging).
Scheiding zorgt voor een kleiner familienetwerk.
Toename in belangrijke, sterke relaties bij stressvolle levensgebeurtenis (dood van
familielid). Door afname in minder sterke relaties, krimpt het globale netwerk over het
algemeen.
Evolutionaire verklaring voor voorkeur “kin ties”: door relaties met familie te behouden,
vergroot de kans op het doorgeven van genen aan de volgende generatie. Relaties met non-
kin ties zijn minder stabiel omdat ze alleen zijn gebaseerd op samenwerking en uitwisseling.
Persoonlijkheidspsychologie voorspelt een toenemende stabiliteit van bepaalde relaties bij
een hogere leeftijd, omdat persoonlijkheid en zelfconcepten solide worden en relaties
daarmee worden gevormd.
Hoorcollege 3 – Invloed van ouders
Parke, R. D., & Buriel, R. (2008). Socialization in the family: Ethnic and ecological
perspectives. In W. Damon & R. M. Lerner, (Series Ed.) Child and Adolescent Development:
An Advanced Course (pp. 95-138).
Socialisatie is een proces waarin een individu zijn of haar standaarden, vaardigheden,
motieven en gedragingen veranderen conform de gewenste vorm die op dat moment geld in
een samenleving. De actoren die een rol spelen in dit proces, zoals ouders, vrienden, scholen
en de media, functioneren samen in dit proces.
Theoretische perspectieven op de ‘familie socialisatie theorie’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilsevangrieken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.40. You're not tied to anything after your purchase.