Hoofdstuk 1
Een begrippenkader voor de organisatiekunde
Kernmerken van een organisatie
Onder een organisatie verstaan wij: een menselijke samenwerking die
doelgericht en blijvend is.
Deze omschrijving heeft vier belangrijke kenmerken:
1. De menselijke factor
2. Een samenwerkingsvorm
3. Doelgerichtheid
4. Continuïteit
De mens begon ooit samen te werken met anderen, omdat de ervaring leerde
dat men in een samenwerkingsverband meer kan bereiken dan individueel
Synergie-effect: dat het resultaat van het totale samenwerkingsverband groter
is dan een optelling van de resultaten van de individuele prestaties.
Om de eenheid binnen een organisatie te bewaren zullen er altijd een of meer
gezamenlijke doelen aanwezig moeten zijn.
Winstdoelstelling: bepaald doel voor een organisatie waar ze winst uit halen
Onder normale condities streven de leden ernaar de organisatie te
continueren. Een onderneming blijft investeren om in de toekomst te blijven
bestaan.
Going-concern-gedachte: men gaat bij het nemen van
managementbeslissingen uit van de continuïteit van de organisatie.
Het organiseren van organisaties die voorlopig blijven bestaan, noem je interne
hoofdoelstelling: het voortbestaan van de organisatie
De externe hoofdoelstelling van organisaties is het voorzien in een
maatschappelijke behoefte > publieke dienstverlener
1
,Gemeenschappelijke kenmerken van een organisatie
Welvaart verhogende ondernemingen hebben een aantal essentiële
gemeenschappelijke kenmerken
Machtsverdeling in lagen
Geschoold personeel
Formele communicatie, regelgeving en methoden
Werkverdeling naar functie (bijvoorbeeld productie, inkoop, verkoop en
boekhoudkundig personeel)
Omschreven doelstellingen
Het woord organisatie is een homoniem > drie betekenissen aan het woord
toekennen
1. Functioneel: de organisatie als functie, het effectief op elkaar afstemmen
van activiteiten. Bijvoorbeeld: de organisatie van een
marketingcampagne door de marketeers van Philips.
2. Institutioneel: een organisatie als object, hiervan is sprake als men duidt
op een organisatie met een naam en vestiging. Bijvoorbeeld: de
organisatie Philips in Eindhoven.
3. Instrumenteel: de organisatie als een instrument of middel om de
organisatiedoelstelling te verwezenlijken. Bijvoorbeeld: middel waarmee
bepaalde doelstellingen van de organisatie kunnen verwezenlijken, zoals
afdelingen, divisies, managementlagen en regio’s enz.
De begrippen organisatie, bedrijf en onderneming zijn verwant, maar hebben
een onderling afwijkende betekenis.
Bedrijf: een organisatie die goederen en/of diensten voortbreng met het doel
deze op een afzetmarkt te verkopen.
Er zijn bedrijven met en zonder winstoogmerk
Bedrijven zonder winstoogmerk (non-profitinstellingen) streven naar levering
van goederen en/of diensten voor algemeen nut tegen de laagst mogelijke
offers.
Bedrijven met winstoogmerk of winstdoelstellingen streven naar winst. Dat
betekend dat zij op eigen kracht trachten een opbrengst voor hun producten
en/of diensten te realiseren die hoger is dan de kosten van het produceren
ervan.
2
,Onderneming: een bedrijf dat altijd gericht is op het maken van winst. > zelfde
als een bedrijf met winstoogmerk.
Verschil tussen bedrijf en organisatie: een organisatie is alleen een bedrijf als
zij goederen of diensten produceert. Ook blijkt niet elk bedrijf een
onderneming te zijn. Dit laatste geldt namelijk alleen voor bedrijven die gericht
zijn op het maken van winst.
Er zijn verschillende ondernemingsvormen. Hiermee wordt bedoeld dat men
een onderneming op verschillende manieren een juridisch structuur kan geven.
Met een natuurlijke persoon wordt een mens van vlees en bloed bedoeld die
als rechtssubject wordt aangemerkt > dit wil zeggen dat hij drager is van
rechten en plichten zoals deze verwoord zijn in de wet.
Het Nederlandse recht kent de volgende rechtsvormen voor de ondernemingen
van natuurlijke personen:
1. De eenmanszaak
2. De maatschap
3. De vennootschap onder firma (vof)
4. De commanditaire vennootschap (cv)
Kenmerken eenmanszaak
- De eigenaar van de eenmanszaak is met zijn gehele private vermogen
aansprakelijk voor de schulden van de eenmanszaak
- Het inkomen van de eigenaar wordt gevormd door de winst van de
eenmanszaak
- De eenmanszaak hoeft geen jaarstukken (bijvoorbeeld balans, winst- en
verliesrekeningen) openbaar te maken
- De eenmanszaak heeft een administratieplicht voor de inspecteur van de
belastingen
Voordelen eenmanszaak
- Volledige zelfstandigheid van de eigenaar
- Grote invloed van de eigenaar op het bedrijfsresultaat en de flexibiliteit
- De eenmanszaak kan altijd overgaan op een van de andere rechtsvormen
3
, Nadelen eenmanszaak
- Eigenaar draagt de volledige risico voor eventuele schulden
- Het voortbestaan van de onderneming is volledig afhankelijk van de
capaciteiten, leeftijd en gezondheid van de eigenaar
Kenmerken maatschap
- De maatschap is een samenwerkingsovereenkomst tussen zelfstandige,
natuurlijke personen of rechtspersonen die zich verbinden om iets in een
gemeenschap te brengen met het doel het daaruit ontstane voordeel
met elkaar te delen
- De inbreng van de deelnemers (maten) kan uit geld maar ook uit arbeid
bestaan
- Maatschappen komen vooral voor bij beoefenaars van de vrije beroepen
zoals advocaten, tandartsen, fysiotherapeuten en medisch specialisten
- De maten zijn ieder voor een gelijk deel aansprakelijk voor de schulden
van de maatschap
Kenmerken vennootschap onder firma
- De vof is een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen
onder één gemeenschappelijke naam
- De inbreng van de vennoten kan uit geld bestaan of uit arbeid, goederen
of vergunningen
- Voorbeelden vof: garages, taxibedrijven of cafés waarin twee firmanten
samenwerken
- De firmanten of vennoten zijn ieder hoofdelijk aansprakelijk met het
privévermogen aansprakelijk voor de totale schulden van de
onderneming
- De firma heeft geen publicatieplicht voor de jaarstukken
In de firma-akte worden de rechten en plichten van de firmanten vastgelegd
(bijvoorbeeld de inbreng van de firmanten, de taakverdeling en de
winstverdeling).
Voordelen vof
- Spreiding van ondernemersrisico over meer personen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Htromp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.