- Door welke gebeurtenissen werd de ontwikkeling naar een democratische rechtsstaat
bevorderd tijdens het koningschap van Willem I en Willem II?
- Welke gebeurtenissen wekten vertragend voor de ontwikkeling van de democratische
rechtstaat.
1812/1813:
(na mislukte Russische veldtocht Napoleon) comité onder leiding van Gijsbert Karel van Hogendorp
proclamatie met Oranje Boven! De zoon van stadhouder Willem V werd gevraagd ‘soevereine
macht’(=hoogste macht/gezag) op te nemen-> Prins(=koning Willem I) aanvaarde:
- Benoemde commissie om grondwet op te stellen (waarin belangrijkste vernieuwingen Frans-
Bataafse tijd gehandhaafd moesten worden.
- Had bij centraal bestuur meer macht => geen terugkeer naar gewestelijke zelfstandigheid
- NL bleef eenheidsstaat
- Belastingwet en onderwijswet werden gehandhaafd
1814:
- 2 maart: Grondwet klaar
- 29 maart: Grote Vergadering van Notabelen (in Nieuwe Kerk te Amsterdam) met 448 (van de
474 opgedagen) stemmen aangenomen.
- 30 maart: tot koning Willem I (soeverein vorst) ingehuldigd -> legde eed op grondwet af =
constitutionele monarchie
Monarchie= 1 persoon als staatshoofd (alle koningen nakomeling van Willem I)
Constitutioneel= positie koning in grondwet en moet zich aan grondwet houden
Nieuwe vorst in Amsterdam ingehuldigd en ander vorst beëindigd (Verenigde Vergadering van
Staten-Generaal)=> Amsterdam hoofdstad (stad waarin regering zegelt)
1815-…?:
- Napoleon definitief verslagen
- Nederland en België tijdens Wener Congres tot 1 staat samengevoegd (mede door Britse
diplomatie-> sterk tegen Frankrijk, maar ook wel deels omdat Willem I rol wilde in Europese
politiek):
Was eenheidsstaat, vrijheid godsdienst en scheiding kerk en staat
- Nieuwe grondwet (weinig verschil met oude)
- Parlement kreeg naam Staten-Generaal terug-> geen zelfstandige gewesten maar 1 e en 2e
kamer:
1e kamer: adel, door de koning benoemd
2e kamer: rijkste mannen kozen Provinciale Staten (de provinciebesturen)-> zij kozen
leden 2e kamer
Weinig macht, wel recht van initiatief
Raad van State= adviesorgaan (bij koninklijke besluiten), door koning gekozen
Koninklijk besluit: net zo bindend als wet, maar hoefde niet door 1 e en 2e kamer
goedgekeurd te worden.
- Koning kon ministers benoemen en ontslaan
- Parlement kon ministers niet ter verantwoording roepen
, - Koning had macht over buitenlandse politiek:
Koloniën
Leger
Vloot
Benoeming rechters
- Volkssoevereiniteit stelde niks meer voor
1830(en erna):
- Kritiek autoritaire beleid koning Willem !
- Zuidelijke Nederlanders in opstand-> onafhankelijke staat België
1831:
- Tiendaagse veldtocht van Willem I om zuiden te heroveren
- Hield 8 jaar lang leger gemobiliseerd in Noord-Brabant -> putte schatkist uit
1839:
- Ondertekende Willem I verdrag Londen-> Verenigd Koningkrijg definitief 2 aparte
koninkrijken -> zorgde voor herziening Grondwet
Koning wilde hier niet aan meewerken-> zorgde voor oproer
Was nieuws dat hij wilde trouwen met Belgische, Katholieke hoefdame van zijn overleden vrouw:
Henriëtte d’Oultremont -> ging te ver, 2 e kamer dwong akkoord te gaan met aanpassingen grondwet:
- Ministers werden strafrechtelijk verantwoordelijk
- Iedere wet moet handtekening van mede verantwoordelijke minister hebben (= contraseign)
1840: Onacceptabel voor Willem I, trad af=> opgevolgd door zoon Willem II
1841: trouwde met Henriëtte
1843: overleed
Na 1845:
- onvrede over bewind Willem II, want economisch slecht in Europa (aardappelziekte)
- werkeloosheid
- onrust aangewakkerd door lilliputters (= kleine krantjes), wilden kiesrecht voor iedereen.
Waren ook boos door weinig persvrijheid (Adriaan van Bevervoorde)
1848:
- opstanden tegen monarchie in andere landen-> Willem II bang-> Veranderde zonder overleg
grondwet zodat NL democratischer werd
- Nieuwe grondwet geschreven door Liberaal leider Thorbecke
- Bevervoorde veel lof
- Belangrijkste wijzigingen grondwet:
koning onschendbaar
Ministers verantwoordelijk
De Raad Van State was voortaan een adviesorgaan van de hele regering
Parlement meer rechten:
wetgevende rechten=> recht van amendement
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoevoermans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.