Summary
Samenvatting Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting ODW 1 - eerste jaar orthopedagogie. In een keer geslaagd. Vak gegeven door Leen en Joan.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
margotdeweirdt
Content preview
SamenvattingORTHOPEDAGOGISCHE
DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
Orthopedagogie - HoGent Campus Schoonmeersen
Schooljaar: 2020-2021 - MT1 - SEM1
Docent: L. Poppe, J. Lesseliers
Margot De Weirdt
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
-2-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
Inhoudsopgave
1. Personen met een verstandelijke beperking............................................................................... - 7 -
1.1. Enkele pioniers .................................................................................................................... - 7 -
1.2. Paradigma-omslag 1992 ...................................................................................................... - 7 -
1.3. Terminologie........................................................................................................................ - 7 -
1.4. Systeem ............................................................................................................................... - 8 -
1.5. Systeem op basis van duidelijk theoretisch model ............................................................. - 8 -
1.5.1. Multi-dimensioneel fenomeen (sterkte-zwakte) ........................................................ - 8 -
1.5.2. Functioneel model (diagnose) ..................................................................................... - 9 -
1.5.3. Ondersteuningsmodel (ondersteuning) ...................................................................... - 9 -
1.6. Etiologie (oorzaken)........................................................................................................... - 10 -
2. Personen met een autismespectrumstoornis ........................................................................... - 11 -
2.1. Enkele pioniers .................................................................................................................. - 11 -
2.2. Terminologie...................................................................................................................... - 11 -
2.3. Classificatie ........................................................................................................................ - 11 -
2.4. Etiologie ............................................................................................................................. - 12 -
2.5. Prevalentie......................................................................................................................... - 13 -
2.6. Psychologische inzichten ................................................................................................... - 14 -
2.6.1. Centrale coherentie ................................................................................................... - 14 -
2.6.2. Executieve functies .................................................................................................... - 14 -
2.6.3. Theory of Mind .......................................................................................................... - 14 -
2.6.4. Samengevat ............................................................................................................... - 15 -
2.7. Beeldvorming .................................................................................................................... - 16 -
2.8. Orthopedagogische ondersteuning ................................................................................... - 16 -
3. Begeleiding, opvang en ondersteuning van personen met een beperking (VAPH) .................. - 17 -
3.1. Historiek ............................................................................................................................ - 17 -
3.2. Actueel beleid .................................................................................................................... - 17 -
3.2.1. Theoretisch kader ...................................................................................................... - 17 -
3.2.2. Perspectiefplan 2020 ................................................................................................. - 18 -
3.2.3. Kansen en uitdagingen .............................................................................................. - 21 -
4. Personen met een fysieke beperking ........................................................................................ - 22 -
4.1. Historiek ............................................................................................................................ - 22 -
4.2. Begripsomschrijving en etiologie ...................................................................................... - 23 -
4.2.1. Infantiele encefalopathie .......................................................................................... - 23 -
4.2.2. Spina bifida ................................................................................................................ - 24 -
-3-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
4.2.3. Neuro-musculaire aandoeningen .............................................................................. - 25 -
4.2.4. Skeletziekten ............................................................................................................. - 26 -
4.3. Psychologische inzichten ................................................................................................... - 26 -
5. Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) ........................................................................................ - 27 -
5.1. Situering ............................................................................................................................ - 27 -
5.1. Oorzaken ........................................................................................................................... - 27 -
5.1.1. Traumatisch hersenletsel .......................................................................................... - 27 -
5.1.2. Niet-traumatisch hersenletsel ................................................................................... - 27 -
5.2. Gevolgen............................................................................................................................ - 28 -
5.2.1. Acute zorgfase ........................................................................................................... - 28 -
5.2.2. Revalidatiefase .......................................................................................................... - 28 -
5.2.3. Chronische fase ......................................................................................................... - 28 -
6. Personen met een visuele beperking ........................................................................................ - 30 -
6.1. Historiek ................................................................................................................................. - 30 -
6.1. Lezen en schrijven ............................................................................................................. - 30 -
6.2. Bouw en werking van het oog ........................................................................................... - 31 -
6.3. Visuele waarneming .......................................................................................................... - 31 -
6.3.1. Gezichtsscherpte (visus) ............................................................................................ - 31 -
6.3.2. Gezichtsveld............................................................................................................... - 32 -
6.4. Definitie en frequentie ...................................................................................................... - 32 -
6.5. Classificatie ........................................................................................................................ - 32 -
6.6. Psychologie ........................................................................................................................ - 33 -
6.6.1. Een blind persoon staat anders tegenover de dingen .............................................. - 33 -
6.6.2. Een blind persoon staat anders tegenover zichzelf .................................................. - 33 -
6.6.3. Contact tussen blinde en ziende persoon ................................................................. - 33 -
6.6.4. Slechtziende persoon ................................................................................................ - 33 -
6.7. Ontwikkeling van blinde kinderen ..................................................................................... - 34 -
6.7.1. Motorische ontwikkeling ........................................................................................... - 34 -
6.7.2. Sociale ontwikkeling .................................................................................................. - 34 -
6.7.3. Ontwikkeling van begrippen...................................................................................... - 34 -
6.8. Slechtziende personen ...................................................................................................... - 34 -
6.10. Orthopedagogische accenten .............................................................................................. - 34 -
6.10.1. Mobiliteit ....................................................................................................................... - 34 -
6.10.2. Moderne technologie .................................................................................................... - 35 -
7. Personen met een auditieve beperking .................................................................................... - 36 -
-4-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
7.1. Begrippen en basisinformatie ........................................................................................... - 36 -
7.1.1. Medische aspecten .......................................................................................................... - 36 -
7.1.2. Aspecten uit de psychische ontwikkeling ........................................................................ - 38 -
7.1.3. Cochleaire omplant ......................................................................................................... - 38 -
7.2. Orthopedagogiek ............................................................................................................... - 38 -
7.2.1. De beginjaren….......................................................................................................... - 38 -
7.2.2. Congres van Milaan (1880) ........................................................................................ - 38 -
7.2.3. Totale communicatie (vanaf jaren 60’) ..................................................................... - 39 -
7.2.4. Differentiërende communicatie ................................................................................ - 39 -
7.2.5. Bicultureel - Bilinguaal model.................................................................................... - 40 -
7.2.6. Actuele situatie in Vlaanderen .................................................................................. - 40 -
8. Personen met een meervoudige beperking .............................................................................. - 41 -
8.2. Terminologie en classificatie ............................................................................................. - 41 -
8.3. Orthopedagogische ondersteuning ................................................................................... - 42 -
8.3.1. Personen met een visueel-auditieve beperking ........................................................ - 42 -
8.3.2. Personen met een ernstige taal- en spraakstoornis.................................................. - 43 -
8.3.3. Personen met een visueel-verstandelijke beperking ................................................ - 43 -
8.3.4. Personen met een auditief-verstandelijke beperking ............................................... - 43 -
8.3.5. Personen met een ernstig motorisch-verstandelijke beperking ............................... - 43 -
9. Onderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ............................................... - 45 -
9.1. Van stoornisdenken naar diverstiteitsdenken .................................................................. - 45 -
9.2. Inclusie en inclusief onderwijs........................................................................................... - 45 -
9.3. Hoe het allemaal begon… .................................................................................................. - 46 -
9.4. Hoe we er nu voor staan ................................................................................................... - 46 -
9.4.1. Het M-decreet ........................................................................................................... - 46 -
9.4.2. Redelijke aanpassingen ............................................................................................. - 46 -
9.4.3. Toelating buitengewoon onderwijs........................................................................... - 47 -
9.4.4. Het zorgcontinuüm .................................................................................................... - 47 -
9.4.5. Het nieuwe ondersteuningsmodel ............................................................................ - 48 -
9.4.6. De verschillende onderwijstypes en opleidingsvormen............................................ - 49 -
-5-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
-6-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
1. Personen met een verstandelijke beperking
GEEN persoonskenmerk, maar complex samenspel tussen mogelijkheden en beperkingen
AANDACHT voor de kwaliteit van de context
Ondersteuning staat CENTRAAL
1.1. Enkele pioniers
o Pinel:
Eerste arts die mensen met een verstandelijke beperking onderscheidde van krankzinnigen.
Zijn werk vormde de eerste systematische beschrijving van psychiatrische ziektebeelden.
o Esquird:
Hij was een leerling van Pinel, en volgde hem op als directeur. In het ziekenhuis ontwikkelde
zich later de neurologie. Verder ontrafelde hij de term ‘idiotie’, waarin Pinel drie deelgroepen
onderscheidde: de verwarden, de dementen en de idioten.
o Itard:
Hij behandelde ‘de wilde van Aveyron’. Dit heeft later een grote invloed gehad op de
theorievorming en de praktijk.
o Séguin:
Hij richtte een school voor ‘idioten’ op en ontwikkelde een onderwijsmethode uit voor het
stimuleren van zintuiglijke functies.
Uit Vlaanderen:
o Kanunnik Triest:
Oprichter van de broeders en zusters van liefde.
o Jozef Guislain:
Hoofdgeneesheer van de ‘krankzinnigengestichten’ in Gent. Richtte Guislaininstituut op.
1.2. Paradigma-omslag 1992
Mijlpaal/revolutie
• Andere manier van kijken naar…
• Andere manier van benaderen
• Ander manier van ondersteuning
1.3. Terminologie
1/ specifiek
2/ consistent gebruikt worden
3/ representatief (voor de wetenschappelijke stand van zaken)
4/ verschillende doeleinden (definitie, diagnose, classificatie)
5/ waardigheid en respect voor personen
VERSTANDELIJKE BERPERKING
-7-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
1.4. Systeem
1) Beeldvorming dmv sterkte-zwakte analyse
Intelligentie
Adaptief gedrag
Gezondheid
Participatie, …
Context
2) Diagnose (labelen)
Intellectuele functioneren
Adaptieve gedrag
< 18 jaar
3) Ondersteuningsplan:
Continu flexibel:
plan is constant in beweging, word regelmatig aangepast voor optimale
ondersteuning.
Subsidiariteitsprincipe: “gewoon waar het kan, speciaal waar het moet”
start met eenvoudige zaken, context betrekken.
Frequentie? Intensiteit?
1.5. Systeem op basis van duidelijk theoretisch model
Verstandelijke beperking is GEEN persoonskenmerk, MAAR een complex samenspel van
persoonskenmerken, omgevingskenmerken en ondersteuning.
Beeldvorming -> officiële diagnose -> ondersteuningsplan
1.5.1. Multi-dimensioneel fenomeen (sterkte-zwakte)
➢ Dimensie I: intellectueel functioneren
Geheel aan vaardigheden: leren uit ervaringen, uitzoeken wat er te doen staat, betekenis te
halen uit gebeurtenis. Bijgevolg moeilijk te vatten als een algemene factor, meten.
Meten: IQ, cutoff score. MEETFOUTEN
Meervoudige intelligentietheorie van GARDNER
➢ Dimensie II: adaptieve vaardigheden
Vaardigheden uit het alledaagse leven: communicatie, zelfzorg, wonen, werken, …
Uitval van 2 v/d 10 = uitval adaptieve vaardigheden
! moeilijk meetbaar
Conceptueel: taal, zelfbepaling, waarde van geldgebruik,…
Sociaal: zelfwaarde gevoel, manipuleerbaarheid,…
Praktisch: eten, mobiliteit, maaltijden klaarmaken, telefoneren,…
➢ Dimensie III: gezondheid
Meer kans op lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen
Lichamelijk: kanker, diabetes, cardiovasculaire problemen,…
Geestelijk:
psychische stoornis
psychiatrische stoornis/ DSM-IV
-8-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
gedragsproblemen-gedragsstoornis/ voor de omgeving storend/vreemd/inadequaat
gedrag
Verbale/fysieke agressie, zelfverminking , eetstoornissen, antisociaal gedrag,…
Meer stress, hechtingsproblemen,…
➢ Dimensie IV: participatie, interactie en sociale rollen
Het al dan niet actief betrokken zijn bij familie, omgevingen, activiteiten
Participatie staat CENTRAAL + ‘Positieve omgevingen’
➢ Dimensie V: context
Micro: de persoon en familie
Meso: de buurt en gemeenschap
Macro: maatschappij, cultuur, land
Enorm afhankelijk van invloeden uit hun omgeving! QUALITY OF LIFE
O’Brien: aanwezigheid, keuze, competentie, respect, participatie
1.5.2. Functioneel model (diagnose)
Voorwaarden:
➢ Significante uitval intellectueel functioneren
➢ Significante uitval adaptief gedrag
➢ < 18 jaar
1.5.3. Ondersteuningsmodel (ondersteuning)
Ondersteuningsbronnen:
Natuurlijk milieu? -> Voor iedereen? -> Gespecialiseerd?
Ondersteuningsvelden: wonen, arbeid, studeren, gezondheid, stress, ontwikkeling,…
1/ dromen, verwachtingen
2/ veld? Functies? Intensiteit?
3/ individueel ondersteuningsplan
4/ monitoring
5/ evaluatie (relaties, bijdrage, participatie, onafhankelijkheid, persoonlijk welzijn)
SUBSIDIARITEITSPRINCIPE
-9-
, ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
1.6. Etiologie (oorzaken)
Medische factoren
Sociale- , gedrags- en opvoedingsfactoren
- 10 -
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotdeweirdt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50990 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now