Summary
Samenvatting Kennisclip Plichtethiek
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van de kennisclip plichtethiek. Onderdeel van de verplichte tentamenstof voor het vak kritisch denken en ethiek.
[Show more]
Seller
Follow
irislucas
Reviews received
Content preview
Kritisch Denken & Ethiek – Kennisclip PlichtethiekKant, de vader plichtethiek
Een van de belangrijkste stromen in de deontologische (plicht-) ethiek is de plichtethiek, met Kant als
geestelijk vader. Moreel juist handelen staat in deze definitie gelijk aan handelen volgens onze morele
plicht(en). In Kants werk staan drie vragen centraal: Wat kan ik weten? Wat behoor ik te doen? En: Waarop
mag ik hopen? De hoofdwerken van Kant staan bekend als de drie ‘Kritieken’. Kants ethiek gaat over zaken
die intrinsieke waarde hebben, waarbij je niet denkt vanuit mogelijke gevolgen.
In de plichtethiek staat één boodschap centraal: onze morele plicht wordt niet door een externe autoriteit
opgelegd, maar door onze rede, onze rationaliteit.
De Verlichting, de tijd van rede, vooruitgang en gelijkheid
Generaliserend gesteld is het gedachtegoed van de Verlichting: niet wie blindelings gelooft of gehoorzaamt
wordt de waarheid deelachtig, maar wie zichzelf van de waarheid probeert te vergewissen. Erachter komen
hoe de wereld in elkaar zit, dat moet iedereen zelf doen. En daar is moed voor nodig
De Verlichting bestaat voor Kant in de bereidheid elk oordeel aan een kritische toets van de rede te
onderwerpen. ‘Sapere aude’ – vertaald als ‘Heb de moed om je je van je eigen verstand te bedienen’.
Schreef Kant.
De rede, het verstand
Volgens Kant heeft ons verstand niet alleen betrekking op het kennen van de werkelijkheid, maar ook op ons
handelen. Volgens Kant is de kritische functie van het menselijk leven om zelfstandig en onpartijdig te
denken.
Kant is in zijn ethische werk op zoek naar het fundament waarop onze moraal is gebaseerd.
Dit is in de ethiek een van de belangrijkste uitgangspunten: geloven dat moraal niet gebaseerd kan worden
op wat feitelijk het geval is, omdat ethiek anders zinloos zou zijn. Hoe kun je iemand anders verantwoordelijk
houden voor wat hij heeft gedaan of niet gedaan, als je aanneemt dat hij niet anders had kunnen handelen?
Het fundament van de universele moraal
Kant vertrekt voor het vinden van het fundament waarop de universele moreel is gebaseerd vanuit ‘de goede
wil’. De goede wil moet alles doen om het goede ook daadwerkelijk tot stand te laten komen. Deze moraliteit
heeft betrekking op alles wat zich binnen de verantwoordelijkheid van het individu bevindt. Het resultaat van
handelingen is geen graadmeter, volgens Kant, omdat deze niet binnen de verantwoordelijkheid van het
individu ligt.
Instrumenteel handelen (ik ben eerlijk, want daarmee krijg ik wat ik wil) geeft gedrag geen morele waarde.
Intrinsiek handelen, waarbij je je wil niet uit eigenbelang inzet, is handelen met ‘de goede wil’.
Het begrip ‘plicht’
Onze morele plicht is een uitdrukking van onze eigen redelijkheid, stelt Kant. Plicht komt in Kants ethiek niet
van buitenaf, maar wordt gezien als een handeling vanuit onze vrije wil. De plicht stelt de mens immers voor
een keuze: volg de plicht wel of niet op. Kant formuleert geen inhoudelijke invulling van normen/plichten,
maar bedenkt wel een hulpmiddel om te bepalen wat je moet doen als je moreel juist wil handelen: de
categorische imperatief.
Het categorische imperatief
Kant neemt aan dat er een gebod (een imperatief) bestaat dat altijd en overal (categorisch) geldt. Hij noemt
het de categorische imperatief. Dit is één formeel, inhoudsloos gebod, waar voorgenomen handelingen met
een specifieke inhoud aan getoetst kunnen worden.
Een mens kan vrij handelen, maar dit vrije handelen kent één beperking: je moet handelen vanuit één
principe/gebod (de categorische imperatief), aldus Kant.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irislucas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now