Deze samenvatting van het boek 'Orthopedagogiek' van Ad van Sprang helpt je om je voor te bereiden op de toets van 'Orthopedagogiek' binnen het tweede leerjaar van Sociale Studies/ Social Work.
Opvoeding is alle omgang tussen ouder en kind waarbij de ouder gericht een relatie aangaat met een
kind. Bij deze omgang biedt de ouder liefde, geborgenheid, veiligheid, intimiteit, grenzen.
Iedere opvoeder staat voor een opvoedingsopgave alle gedragingen van de opvoeder die het
mogelijk maken het kind optimaal te laten ontwikkelen. Een veilige en uitnodigende leefomgeving is
vereist, maar ook liefde, hulp en ondersteuning vanuit de opvoeder is nodig. De opvoeder neemt dus
zelf een opvoedingsstijl aan.
Vaak zien we belemmeringen in de opvoeding (=opvoedingsproblemen) terug. Denk hierbij aan
stoornissen bij het kind en de ouder, afwijkend gedrag van het kind of bepaalde eigenschappen bij
het kind. :
Er zijn bijzondere omstandigheden hierbij moet door een agoog worden ingegrepen en
worden ondersteunt.
Er moet hulp worden geboden bij de opvoedingsopgaven.
Gedeeltelijk, tijdelijk of permanent overnemen van de opvoeding is een mogelijkheid. Dit
mag wanneer de ontwikkeling van het kind in het geding komt.
Op het moment dat er belemmeringen in de opvoeding zijn én de ontwikkeling van het kind in het
geding komt, spreken we van orthopedagogiek. Er is hierbij altijd sprake van een orthopedagogische
vraagstelling:
In gedrag geeft het kind aan waar orthopedagogisch handelen gewenst en noodzakelijk is
De opvoeders kunnen het gedrag van het kind over het algemeen goed ‘lezen’, maar zitten
verlegen om handelingsmogelijkheden (=ze weten niet goed hoe ze ermee om moeten gaan).
Het allerbelangrijkste is hierbij observeren en daarna pas diagnosticeren!
Orthopedagogiek gaat over leer- en opvoedingssituaties van kinderen/jeugdigen. De taak van ons als
orthopedagoog is hulp bieden aan een bedreigde ontwikkeling van het kind. Er wordt gericht op…:
- Zintuigelijke functioneringsproblemen
- Motorische functioneringsproblemen
- Cognitieve functioneringsproblemen
- Emotionele functioneringsproblemen
- Meervoudige functioneringsproblemen
- Problematische opvoedingssituaties
Als orthopedagoog gebruik je kennis van de psychiatrie, psychologie, sociologie en filosofie. Een
orthopedagogiek werkt vaak in een multidisciplinair team, samen met bijv. psychiater, arts,
logopedist, ervaringsdeskundigen, etc. In de praktijk moet zo veel mogelijk gericht zijn op de
mogelijkheden en talenten van ieder individu. Ook moeten er optimale ontplooiingsmogelijkheden
worden gecreëerd.
Het algemene pedagogische doel van ouders is volwassenwording en het kunnen handhaven in de
maatschappij. Dit is intentioneel opvoeden. Er zijn ook kinderen waarbij zelfstandigheid,
zelfredzaamheid en zelfvertrouwen misschien niet kan worden bereikt. Het doel van opvoeders van
kinderen met een beperking wordt ‘het kind te helpen zich optimaal te ontwikkelen en te ontplooien,
te streven naar een voor hem/haar bereikbare mate van lichamelijke en geestelijke volgroeidheid.
, Ouders zullen hun toekomstbeeld en hun doelen moeten bijstellen en de kinderen zullen creatievere
en intensere hulp moeten krijgen.
De rode draad van de opvoeding in het algemeen
1. de ouder is verantwoordelijk voor de opvoeding
2. de ouder biedt het kind ondersteuning, instructie, controle en stelt grenzen
3. het kind kan rekenen op onvoorwaardelijke liefde van de ouders/verzorgers
4. het kind leert zelfstandigheid, zelfredzaamheid en zelfvertrouwen te hebben
bij orthopedagogiek, is stap 4 anders. Dan gaat het om het op optimaal mogelijk ontwikkelen én
deelnemen aan de samenleving. Hiervan is dus sprake als een kind belemmerd wordt in zijn
ontwikkeling.
Bij bijzondere opvoeding zijn er bepaalde opvoedingsfactoren en opvoedingsmiddelen:
Opvoedingsfactoren Opvoedingsmiddelen
Niet bewuste keuze van de opvoeder Bewust en doelgericht
Het zijn stimulerende situaties die het kind Handelingen, activiteiten, situaties om
kunnen aanzetten tot acties opvoedingsdoelen te bereiken, zoals: belonen,
straffen, stimuleren, uitleggen, voordoen.
Binnen de orthopedagogiek maakt men veel gebruik van specifieke opvoedingsmiddelen!
Een orthopedagogische opvoedingssituatie wordt gekenmerkt door:
Stoornissen : afwijking van een psychologische, fysiologische of anatomische structuur of
functie. Dit beïnvloedt het functioneren en structuren.
Beperking : vermindering of afwezigheid van de mogelijkheid tot een voor de mens normale
activiteit, zowel wat betreft de wijze als de reikwijdte van de uitvering. Zij komen tot
activiteiten
Ziekte
Handicap : participatie in de samenleving
Integratie is een middel om mensen met een beperking te helpen zich maximaal te ontplooien en op
hun eigen, unieke wijze zo volwaardig mogelijk aan de samenleving deel te nemen. Inclusie (=
verfijning van integratie) is het insluiten van mensen met een beperking op basis van gelijkwaardige
rechten en plichten. Hier hoort een mensvisie bij: iedereen neemt deel aan de samenleving en
iedereen wordt gezien als een volwaardig burger. Een samenleving inclusief de deelname van
mensen met een beperking of andere persoonskenmerken.
Iemand kan alleen maar deel leren nemen aan de samenleving, als …:
De samenleving solidair is
Er optimale condities worden geschept
Er hulp wordt geboden aan de opvoeders bij zowel de opvoeding en de begeleiding als de
hulp bij het acceptatieproces.
Cognitie zijn mentale processen (zoals denken, leren, waarnemen, oplossen en fantaseren) waarbij
het gaat om informatie die wordt geselecteerd, geïnterpreteerd, herinnerd en gebruikt om te
oordelen of te beslissen.
Cognitieve vaardigheden moet je kunnen, sociaal emotioneel functioneren moet je aankunnen.
Er bestaan een aantal cognitieve functioneringsbeperkingen:
- Leerproblemen : Ligt in het leren zelf. Er is sprake van normale begaafdheid en een niet
ophefbaar disfunctioneren in het cognitieve gebeid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Romyvandeven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.63. You're not tied to anything after your purchase.
