Class notes
College aantekeningen Adoptie en pleegzorg in een pedagogisch perspectief
- Course
- Institution
Uitgebreide college aantekeningen van het vak Adoptie en pleegzorg in pedagogisch perspectief.
[Show more]
Seller
Follow
Charlottevtn
Reviews received
Content preview
Samenvatting Aantekeningen Adoptie en PleegzorgLiteratuur:
- Boek: Wrobel, Gretchen M., & Neil, Elsbeth (Eds.) (2009). International advances in adoption
research for practice. London: John Wiley and Sons → Hoofdstuk 1, 3, 4, 7, 8, 10, 11, 12, 13
- Aanvullende artikelen
College 1 – Afstand en (internationale) adoptie vroeger en nu
Literatuur:
- Boek hoofdstuk 1, 3 en 11
Sans Famille – Alleen op de wereld → alleen op de wereld is het verhaal van de 8-jarige Remi, een
vondeling. Hij woont bij pleegmoeder Barberin. Omdat zijn stiefvader geen werk meer heeft, wordt
de koe Rousette verkocht. Uiteindelijk verkoopt zijn stiefvader ook Remi aan Vitalis, een straat
muzikant. Dit is een voorbeeld van alleen op de wereld zijn, zoals adoptie kinderen dat soms voelen.
En nu? Sans Famille in Haïti ? → Veel kinderen alleen zonder ouders. Wat is de beste hulp voor
kinderen die getroffen zijn door een ramp? (bijvoorbeeld in 2010 in Haïti?)? Wat als ze geen ouders
meer hebben? Zijn er alternatieven? Hoe ziet hun toekomst eruit? Na dit soort rampen zijn er vaak
tientallen mensen die opbellen dat ze kinderen willen adopteren. Wat denken we daar van?
Tegenwoordig hebben we daar wel een mening over.
Er zijn hier afspraken over: door Unicef en Haags adoptieverdrag → de 1e prioriteit is: spoor familie
op / herenig kind met de familie. Verder: plaats het kind zo dicht mogelijk bij huis. Dus, het liefst bij
familie of bekenden. Als dat niet kan, adoptie/pleegzorg in eigen land. Alleen als dat niet kan,
internationale adoptie. Maar dus niet in een tehuis! Dat je altijd zo dicht mogelijk bij huis zoekt heet
ook wel het subsidiariteitsbeginsel.
Ontstaan van adoptie in Nederland
Adoptie was al bekend in de oudheid, het is er altijd al. In Nederland is de adoptiewet in 1956
gekomen. Dit is laat vergeleken met andere landen. Dit heeft er mee te maken dat in Nederland de
bloedbanden altijd zwaar geteld hebben, zowel in juridische zin als emotionele zin. De mening
heerste dat kinderen door bloedverwanten opgevoed moesten worden. Toen de wet kwam in 1956,
bleef pleegzorg wel bestaan, dat was daarvoor ook al. In de jaren daarna ging het vooral over
Nederlandse adoptie. Eind jaren 60 kwamen ook kinderen buiten Europa die geadopteerd werden,
bijvoorbeeld uit Griekenland. Hoe is die stap gegaan van Nederland naar landen buiten Nederland?
→ De tv-uitzending met Jan de Hartog in 1967 ‘begin van de buitenlandse adoptie’ heeft veel chaos
doen opwaaien: hij sprak het belang uit van adoptie, en daarna waren er honderden mensen die
wilde adopteren uit het buitenland. Een belangrijke uitspraak van Jan de Hartog was: al red je er
maar één. Later zijn hier wel kritische vragen over gesteld, mag dat ten koste van alles?
Vanaf 1970 (na uitzending) kwam er een toename in buitenlandse adoptie en afname van de
binnenlandse adoptie:
- 1970: 747 NL adoptiekinderen en 142 buitenlandse kinderen (vooral uit Europa)
- 1980: 104 NL adoptiekinderen en 1594 buitenlandse adoptiekinderen → afname NL adoptie
had ook te maken met de komst van de pil en abortus. Er werden minder ongewenste
kinderen geboren. Ook kwam er de beweging van de BOM (bewust ongehuwde moeders),
die zeiden dat ze ook hun kind zelf konden houden als ze ongehuwd zwanger waren.
- Nu zijn er ca. 150-200 buitenlandse en 20 uit NL → aantal adopties is dus veel gedaald. Wel
zijn er meer kinderen met special needs (2017: 89%) → Kinderen met afwijking aan
ledematen, hoorproblemen, sociaal emotionele risico’s etc.
,In het grafiek zie je dat er eerst alleen Nederlandse adopties
waren, daarna nam het af en buitenlandse toe.
Uit de media: op 2 november 2016 kwam er een rapport uit van
de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ):
ze zeiden ‘bouw aan jeugdbescherming in herkomstland en
stop met interlandelijke adoptie’. Stop met internationale
adoptie was een omstreden uitspraak. Veel argumenten gingen
over vrouwen, of over de gehechtheid → op de argumenten over de gehechtheid viel echter veel af
te dingen, ook over andere argumenten (zie blogs van IJzendoorn en Femmie Juffer).
In Januari 2017 kwam er een beleidsreactie staatssecretaris Dijkshoff → de kern was: ‘interlandelijke
adoptie moet mogelijk blijven, maar de kwaliteit van de procedures moet verbeteren’. Hij wilde dus
niet meegaan in het rapport van de RSJ. Als gevolg kwam er daarna een hoorzitting in de Tweede
Kamer in mei 2017. Daarna kwam er een algemeen overleg in de Tweede Kamer (18 jan 2018), daar
kwam weer uit dat internationale adoptie mogelijk blijft. Daarna kondigde minister Dekker aan eind
2018/begin 2019 dat er onderzoek gaat komen naar illegale buitenlandse adopties uit het verleden
en naar binnenlandse adopties uit het verleden.
Terug naar historische ontwikkelingen:
- Jaren 60: aarzelend begin van adoptie buiten de grens (beginnend met Griekenland, Europa,
daarna buiten Europa).
- Jaren 70: adoptie buiten Europa; grootschaliger; roze wolk. Dit waren de jaren van
optimisme: als je een adoptiekind maar liefde geeft, kan hij alles wel inhalen wat het kind
gemist heeft / meegemaakt heeft.
- Jaren 80: kentering: kenmerkend is het artikel ‘de kater van de adoptie’ en het boek
‘bodemloos bestaan’ → adoptieouders spraken over de problemen in het gezin met
adoptiekinderen
- Jaren 90 en later: realisme → erkenning behoefte aan voor- en nazorg
Er zijn toen in de jaren 90 afspraken gemaakt over allerlei dingen. Zo kwamen er internationale
verdragen:
- Haags Adoptieverdrag in 1993: werd ondertekend door 66 landen. Dit verdrag was voor de
bescherming van het kind tegen illegale adoptie. Ook Nederland heeft hem ondertekend.
- Haags adoptieverdrag uitvoering: in 1998 werd het in Nederland geratificeerd (we gingen ons
toen aan het verdrag houden). Ook moesten we ons toen aan het subsidiariteitsbeginsel
houden: dat een kind zo dicht mogelijk bij huis moet worden geplaatst. In elk land dat het
ondertekend heeft is er een centrale autoriteit aangesteld: die regelt / bewaakt voorzorg,
plaatsing en nazorg.
Cijfers
Je ziet dat het grootste aantal 1200 tot 1300 was, en dat was rond
2005. Tegenwoordig komen er veel minder kinderen. Wat je ook
ziet is dat er vroeger verschil was tussen hoe veel ouders een
verzoek deden en hoeveel kinderen een adoptieouder nodig
hadden. Je ziet ook dat de cijfers geleidelijk verminderen.
Tegenwoordig is het meer in verhouding.
Vroeger waren er wachtlijsten met wachtende ouders, terwijl er in 2018 van ouders 352 verzoeken
waren en 156 kinderen. Hoe komt het nou dat minder ouders een verzoek doen? → er komen nu
meer technieken zoals IVF om een kind te krijgen. Ook: bijna alle adoptie kinderen zijn tegenwoordig
, met special needs. Er zijn dan veel ouders die zeggen dat ze
dat te moeilijk vinden. Nu is het soms zelfs moeilijk om ouders
bij bepaalde kind te vinden → je moet altijd ouders bij
kinderen zoeken. Dus je hebt een kind met bepaalde
behoeftes, en daar moet je ouders bij zoeken, niet andersom.
Bij pleegzorg gaat het om zo’n 9000 nieuwe plaatsingen elk
jaar. Daar zijn al jaren wachtlijsten met wachtende kinderen,
er zijn nooit genoeg pleegouders.
Voorbeelden oproepen Special Needs kinderen:
- “Een jongetje van 4 jaar oud met een schisis; een enkelzijdige lip-, kaak en gehemeltespleet,
waarbij de lipspleet al gesloten is, een dubbelzijdige hand – en voetafwijking, die sterk doen
denken aan kreefthandjes en voetjes en een micropenis. De ontwikkeling van het kindje is
goed. Hij kan goed lopen en voorwerpen vastpakken (grijpfunctie van beide handen). De
spraakontwikkeling loopt iets achter wat passend kan zijn bij zijn schisis.”
Een kind wordt vaak ook enkel voorgesteld met een verhaaltje, en niet met een foto. Een foto kan
namelijk vaak afschrikken in eerste instantie. In Nederland mogen kinderen geadopteerd worden tot
de leeftijd van 6 jaar. Tenzij een kind een zusje heeft die ouder is, die mogen dan vaak mee. Dit is
enkel een regel in Nederland, niet internationaal gezien.
Om wie gaat het?
Adoption triad: het gaat altijd over de biologische ouders, adoptiekind /
geadopteerde pleegkind en de adoptieouders / pleegouders. Ze zijn alle
drie altijd met elkaar verbonden → de driehoek
Motieven voor afstand door buitenlandse afstandsouders waren
bijvoorbeeld:
- Ongehuwd moederschap → vooral in de jaren 50/60 een groot
motief voor Nederlandse adoptie. In veel culturen is dat nog
steeds gewoon. Als je niet getrouwd bent maar wel zwanger, zit er soms niks anders op dan
afstand te doen.
- Taboe op abortus → abortus mag vaak niet vanuit geloof
- Met kind geen kans op hertrouwen of werk
- Zeer slechte economische omstandigheden / dakloos → dit motief is het meest omstreden,
want er kan worden gezegd: zorg dat het economisch beter wordt, geef ze geld in plaats van
hun kinderen ‘afnemen’.
- Kind met handicap / tweeling = vloek → in sommige landen wordt een kind met handicap of
een tweeling gezien als een vloek. Bij een handicap kan het ook zo zijn dat ouders het geld
niet hebben voor alle medische behandelingen.
Wat zijn motieven van adoptie ouders? → een klein deel van de onvruchtbare paren kiest voor
adoptie. Van alle adoptieouders is 80-90% ongewenst kinderloos (hebben vaak al medisch traject
achter de rug, o.a. IVF). Gemiddeld zijn deze ouders wat ouder, namelijk 33 jaar bij vrouwen en 35
jaar bij mannen. De gemiddelde leeftijd voor een eerste kind in Nederland ligt op ongeveer 30 jaar,
dus dit ligt net wat hoger. De opleiding en het beroep liggen gemiddeld tot hoog. Adoptie ouders
komen wel in alle lagen van de bevolking voor, maar vanwege de lange/ingewikkelde procedures, en
de hoge kosten, zijn de gezinnen vaak hoger opgeleid.
Adoptiekinderen zijn steeds vaker kinderen met special needs. Zo is het van 25% naar 89% in 2017
gegaan. De leeftijd is tussen de 0 tot 6 jaar. Deze leeftijd is in Nederland zo bepaald. Dit was vanwege
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Charlottevtn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now