Samenvatting VWO Geschiedenis | Verlichting en revoluties
18 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Samenvatting van de Historische Context " Verlichting en Revoluties", gebaseerd op Geschiedeniswerkplaats van Uitgeverij Noordhoff en de Rijkssyllabus voor het VWO Eindexamen.
Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale samenleving, 1650 - 1789? 3
Voltaire over de vrijheid van denken en de rol van de staat 26, 27, 28 3
4.1 De Verlichting (1650-1789) 4
4.1.1 Kant en de verlichting 4
4.1.2 Nieuwe ideeën 4
4.1.3 Het sociaal contract 4
4.1.4 Scheiding van kerk en staat 5
4.1.5 Gematigde en radicale verlichting 5
4.1.6 Censuur 6
4.1.7 Politieke cultuur 6
In welke mate is de Franse Revolutie verlicht te noemen, 1789-1815? 7
4.2 De Franse Revolutie (1789-1815) 8
4.2.1 De Staten-Generaal 8
4.2.2 Cahiers de doléances 8
4.2.3 De eerste revolutie 9
4.2.4 De vlucht van de koning 9
4.2.5 De tweede revolutie 10
4.2.6 De Girondijnen en Napoleon 10
Welke invloed had de Verlichting op de politieke cultuur, 1815-1848? 12
4.3 Na Napoleon (1815-1848) 13
4.3.1 Het Congres van Wenen 13
4.3.2 Het Congres van Verona 13
4.3.3 Liberalen, socialisten en nationalisten 14
4.3.4 De Belgische Opstand 15
4.3.5 Het Frankfurter Parlement 15
4.3.6 De socialistische revolutie 16
, Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale samenleving, 1650 - 1789?
Kenmerkende aspecten
23 Het streven van vorsten naar absolute macht
26 Wetenschappelijke revolutie
27 Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
28 Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur eigentijdse verlichte vorm
te geven (verlicht absolutisme)
Halverwege de 17e eeuw ontstond het verlichte denken. Empirisme en rationalisme stelden oude inzichten ter
discussie. Traditie en (bij)geloof moesten plaatsmaken voor verstand en rede. Tevens streden de verlichte
denkers tegen intolerantie en misbruik van macht door kerk en staat.
De Verlichting zorgde voor grote veranderingen in het denken over sociale verhoudingen, politiek, economie en
religie. De inrichting van de samenleving moest op de rede gebaseerd zijn in plaats van op erfelijke rechten en
plichten of religieuze ideeën. Verlichte denkers publiceerden ideeën over soevereiniteit, de relatie tussen vorst
en onderdaan, staat en burger, vrijheid en gelijkheid. De ontdekking en publicatie van natuurwetten
stimuleerden de discussie over de invloed van God op het dagelijks leven. Hierbij werden ideeën geformuleerd
over de scheiding van kerk en staat en religieuze tolerantie. Het nadenken over de ideale samenleving
versterkte het vertrouwen in het verstand en de rede van de mens, wat leidde tot optimisme en de
vooruitgangsgedachte.
Tussen de verlichte denkers werden tegenstellingen zichtbaar in gematigde stromingen die een evenwicht
zochten tussen rede en traditie en radicale stromingen die uitgingen van universele waarden als democratie,
gelijkheid en vrijheid van meningsuiting. Hierbij werden de grenzen van de mogelijkheden van het verstand en
de rede bediscussieerd. Verlichte denkers waarschuwden voor het gevaar van radicalisme als gevolg van het
consequent doorvoeren van het rationalisme.
Gelijktijdig met de Verlichting werd de macht van vorstenhuizen op politiek, economisch, militair en religieus
gebied verder uitgebreid en gecentraliseerd. Legitimatie voor deze machtsuitbreiding werd gevonden in het
Droit Divin.
De Verlichting leidde tot een verandering in de politieke cultuur. Ideeën werden op verschillende manieren
openbaar gemaakt. Vorsten moesten rekening houden met de publieke opinie in alle lagen van de bevolking.
Publicatie van (radicale) verlichtingsideeën werd angstvallig in de gaten gehouden en soms verboden. In
sommige landen omarmden monarchen verlichte ideeën, zonder het absolutisme los te laten. Het algemeen
belang kwam bij deze vorsten steeds meer op de voorgrond te staan.
Voorbeelden Kenmerkende aspecten
Kant over de definitie van Verlichting en de gevaren van het rationalisme 26, 27
Locke en Rousseau over het sociaal contract 26, 27
Spinoza over de invloed van God op het dagelijks leven 26, 27
Voltaire over de vrijheid van denken en de rol van de staat 26, 27, 28
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JDCAAnderson. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.43. You're not tied to anything after your purchase.
