Summary
Samenvatting Biologie voeding VWO 6
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van hst 1 voeding. Boek: Biologie voor jou VWO 6. Gaat over voedingsstoffen en het verteringstelsel
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
MerleMaat
Reviews received
Content preview
VWO 6Hst 1
Biologie voeding
§2 Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen: bruikbare bestanddelen
Voedingsstoffen:
eiwitten (proteïnen)
koolhydraten
vetten (lipiden)
water
mineralen (zouten)
vitaminen
Eiwitten
Functie: bouwstoffen (vb: van cytoskelet), betrokken bij transport stoffen,
celcommunicatie en chemische reacties.
Niet voldoende aminozuren 12 kunnen er gemaakt worden in de lever: gevormd uit
andere aminozuren: overplaatsen van aminogroep (-NH3) = transaminering
Essentiële aminozuren: aminozuren die uit het voedsel moeten komen (er zijn er 8 die
lever niet kan maken)
Aminozuren niet gebruikt voor eiwitsynthese dissimileren: uit aminogroep ureum
wordt met urine uitgescheiden.
Ook ontstaan stoffen die verder kunnen worden gedisimileerd (pyrodruivenzuur )
levert energie bij gebrek aan glucose.
Koolhydraten
Functie: brandstoffen en bouwstoffen (vb: DNa, RNA)
Overtollige wordt omgezet in glycogeen + opgeslagen in lever en spieren. Of
omgezet in vet + opgeslagen in onderhuidse bindweefsel / rondom organen.
Voedingsvezels: stoffen afkomstig van plantaardige voedingsmiddelen die niet door
enzymen van mens kunnen worden verteerd.
Functie: darmperistaltiek bevorderen.
Vetten
Functie: brandstoffen en bouwstoffen (bouwstoffen van fosfolipiden in celmembraan)
opgebouwd uit glycerolmolecuul + 3 vetzuurmoleculen.
Verzadigd vetzuur: bevat maximaal aantal H-atomen + heeft rechte keten.
Onverzadigd vetzuur: bevat niet maximale + heeft door 1/meer dubbele bindingen
geen rechte keten.
Cholesterol: vet dat voorkomt in celmembraan + bloedplasma.
Verzadigde vetzuren bevorderen afzetting cholesterol.
Onverzadigde vetzuren verminderen de afzetting.
Essentiële vetzuren: onverzadigde vetzuren die uit voedsel moeten komen.
∟ Glycerol + meeste vetzuren kunnen worden gevormd uit andere stoffen.
Water
Functie: bouwstof (lichaamscellen), oplosmiddel, transportmiddel en regeling
lichaamstemperatuur (zweet)
, Mineralen
Functie: bouwstoffen (calcium in botweefsel)
Spoorelementen: mineralen die je in geringe hoeveelheden nodig hebt. In lichaam vaak
bestanddelen van enzymen + hormonen.
Vitaminen
Functie: bouwstoffen (bestanddelen enzymen)
Weinig van nodig: enzymen + co-enzymen worden niet verbruikt bij
stofwisselingsreacties.
Provitaminen: stoffen in voedsel waar lichaam vitaminen uit kan maken.
§3 Basale metabolisme (energie behoefte in rust) is afhankelijk van:
Geslacht
Leeftijd
Lichaamsgewicht
Milieutemperatuur
§4 Conserveren: omstandigheden voor micro-organismen in voedsel ongunstig maken.
Methodes:
Invriezen: bij lage temperaturen zijn enzymen van micro-organismen inactief.
Pasteuriseren, steriliseren: bij hoge temperaturen denatureren enzymen micro-
organismen gaan dood.
Inblikken, vacuüm verpakken: micro-organismen kunnen niet groeien door gebrek
aan zuurstof.
Gasverpakken: verpakken met 1 enkele gas/combinatie van gassen minder
conserveringsmiddelen nodig.
Conserveermiddel toevoegen: vb: suiker/zout/zuur toevoegen
leefomstandigheden ongeschikt.
Additieven: worden aan voedingsmiddelen toegevoegd om bepaalde eigenschappen te
verbeteren.
E-nummer: nummer dat additieven krijgen als ze geen gezondheidsrisico’s
opleveren.
ADI: dagelijkse hoeveelheid die je van additieven binnen mag krijgen.
Voedselvergiftiging kun je oplopen door giftige (afval)-stoffen van bacteriën +
schimmels in voedsel.
Voedselinfectie kun je oplopen door voedsel met ziekmakende hoeveelheid micro-
organismen in darm prikkelt/tast aan.
§5 Mechanische vertering: kauwen en kneden van voedsel enzymen uit
verteringssappen kunnen beter op voedsel inwerken.
Chemische vertering: bewerking van voedsel door enzymen: voedingsstoffen afbreken
tot moleculen die door epitheelcellen in darmwand kunnen worden opgenomen.
Mondholte
Speekselklieren: produceren speeksel: bevat slijm slikken makkelijker.
Tong: voedsel keelholte induwen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MerleMaat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51292 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now