Aardrijkskunde Klimaatvraagstukken H1 Het klimaatsysteem samenvatting vwo 4
50 views 2 purchases
Course
Aardrijkskunde
Level
VWO / Gymnasium
Dit is een zeer goede samenvatting van Hoofdstuk 1 Het klimaatsysteem uit het boek Klimaatvraagstukken - Aarde van de methode De Geo van uitgever Thiememeulenhof. Deze samenvatting vat de 4 paragrafen uit dit hoofdstuk kort maar duidelijk samen.
Klimaatvraagstukken:
1 Het klimaatsysteem
De hoofdvraag in dit hoofdstuk is:
Wat is de wisselwerking tussen de atmosfeer, de oceanen en het land bij de
totstandkoming van klimaten?
1.1 De atmosfeer: een omhulsel van gas
Deelvragen
1 Wat is het verschil tussen weer en klimaat?
2 Wat is de samenstelling en opbouw van de atmosfeer?
3 Waarom zijn er variaties in de stralingsbalans?
Weer en klimaat
► De toestand van de dampkring op een bepaald moment en voor een klein
gebied, noem je het weer.
Het klimaat is de gemiddelde toestand van het weer over een lange periode en
voor een groot gebied.
► Het systeem aarde bestaat uit vier sferen: de atmosfeer, de hydrosfeer, de
lithosfeer en de biosfeer.
Samenstelling en opbouw van de atmosfeer
► Meer dan 80% van de gassen die de dampkring vormen, tref je aan in de
onderste 10 kilometer.
● Samenstelling van de atmosfeer: stikstof (78,01%), zuurstof (20,95%), kleine
hoeveelheden waterdamp en koolstofdioxide.
► De atmosfeer is opgebouwd uit vier lagen, gescheiden door pauzes.
● De onderste laag is de troposfeer (9-12 kilometer dik). Hierin daalt de
temperatuur met toenemende hoogte. Dit heet de temperatuurgradiënt. ● De
laag hierboven heet de stratosfeer. Hierin zit veel ozongas (O3) dat de schadelijke
ultraviolette straling uit het zonlicht filtert.
● De twee buitenste lagen zijn de mesosfeer en de thermosfeer.
, Stralingsbalans
► Er is een evenwicht tussen de hoeveelheid straling die de aarde bereikt en de
hoeveelheid straling die de atmosfeer weer verlaat. Dit heet de energiebalans of
stralingsbalans.
● Albedo is de weerkaatsing van het zonlicht door wolken.
● De kortgolvige zonnestraling die het aardoppervlak bereikt, wordt omgezet in
warmte en door de aarde als langgolvige straling teruggekaatst. Door het
broeikaseffect wordt de warmte die de aarde uitstraalt als langgolvige straling
teruggekaatst.
Variaties in de stralingsbalans
► De hoeveelheid straling die een bepaald gebied op aarde ontvangt, hangt af
van: de breedteligging, het albedo en de gesteldheid van het aardoppervlak.
● Door de bolling van de aarde vallen op lage breedte de zonnestralen loodrecht
in. Hierdoor is de hoeveelheid straling per oppervlakte-eenheid groter dan op
hoge breedte. Doordat deze zonnestralen ook een kortere weg door de
dampkring afleggen, wordt er minder energie door de lucht opgenomen.
● De weerkaatsing van het zonlicht, het albedo, verschilt van gebied tot gebied.
● Water wordt langzamer warm en koud dan land. Dit heeft vier oorzaken:
- het zonlicht kan dieper in het water doordringen dan in het land
- doordat water in beweging is, wordt de warmte beter verdeeld dan op het land
- het kost meer energie om water een graad in temperatuur te laten stijgen dan
land
- bij verdamping van water gaat energie uit het water naar de dampkring.
1.2 Warmtetransport door de wind
Deelvragen
4 Wat is de verklaring voor het globale windsysteem?
5 Waarom zijn er variaties op het globale windsysteem?
Luchtdrukverschillen
► Door lucht en water vindt er transport van warmte plaats van de evenaar naar
de polen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fayefmorgan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
