- Latijn: cancer
- Neoplasma: nieuwe abnormale groei ↔ Tumor: zwelling
o Beide zijn benigne of maligne
o Benigne tumoren: niet in staat om door te groeien in omliggende weefsel/uitzaaien
o Neoplasma malignum en maligne tumoren= kanker
1.1.1. Celbiologie
- Cel= allerkleinst levende iets + zelfstandig functionerende eenheid
o Specialiseren/ differentiëren zich
- Groep cellen= weefsel
- Functies cel= stofwisseling of metabolisme
o Celfunctie reguleren dmv externe prikkels
- Celmembraan: opname + uitscheiding stoffen
o Verbinding tussen cytoplasma en buitenmilieu
o Cholesterol: interne milieu vd cel regelen tov externe milieu
o Signaalprikkels via celmembraan
- Cytoplasma: vloeibare matrix + celorganellen
o Cytosol= vloeibare component
o Mitochondria= energiecentrales
o Ribosomen= vertalen van mRNA naar eiwitten
o Golgi-apparaat= router
o Celkern= bron van erfelijke info in de vorm van DNA
o RNA komt in ribosomen terechtà eiwitsynthese
1.1.2. Celdeling
- Groei organisme: enkel mogelijk door toename van aantal cellen
- Celverlies compenseren door celproductie (=homeostase!)
- Adaptatie: reversibel aanpassen van een cel aan de fysiologische stress of pathologische stimuli
- Celschade: wanneer de cel zich niet verder kan adapteren of door blootstelling aan schadelijke
stoffen/ stress
- Adaptatie, reversibele celschade en celdoodà proces van progressieve stoornis
- Celdood: 2 manieren
o Necrose
o Apoptose (geprogrammeerde celdood)
- Celvermeerdering: gecontroleerd proces
o Na mitose: cellen in G1-fase
o S-faseà nieuw DNA aanmaken
o Gap fase (interval)
o G2-fase
- Profilerende cellen
- Rustende cellen: gestimuleerd worden door prikkels om te prolifereren
1
, Gillian Den abt- MBRT 1
1.1.3. Kanker- Tumorbiologie
- DNAà muteren: cel ontspoort en vertoont onregelmatige groei
o Stoornis in groeistimulerende en groeiremmende processen + irreversibel
- Solide tumoren/ vaste tumoren: ontstaan in één orgaan
- Niet-solide tumoren: ontstaan op diverse plaatsen in lichaam
o Bv; bloedbaanà leukemie
- Verschillende mutaties nodig voor tumorgroei
- Groeisnelheid afh van:
o Soort tumor
o Gastheer
o Ruimte
- Tumor kan latent aanwezig zijn + geen klachten geven
- Tumoren met slapend bestaan: door geen goede omstandigheden gaan ze toch niet profileren.
Indien er parameters verbeteren à toch profileren tot tumorcellen
- Hypoxische cellen: slecht nieuws RTà minder gevoelig voor straling
- Tumoren kunnen metastaseren via lymfestelsel, bloedbaan,…
1.1.4. Kenmerken kanker
- 3 essentiële eigenschappen voor ontwikkeling en behoud van meercellige organismen:
o Groei
o Differentiatie Kanker= ziekte van de 3
o Weefselintegriteit
- Ontregelde groei= ontstaan tumor
- Dedifferentiatie= verliezen van normale vorm en functie
- Cellen zijn eerst benigneà dysplastischà maligne
- Maligne tumoren: groeien door basale membraan/ orgaankapselà ander weefsel invaseren
Kenmerken van benigne en maligne tumoren:
Benigne: Maligne:
Traag groeiend Snel groeiend
Goed gediffrentieerd Goed tot slecht gediffrentieerd
Vaak een kapsel Geen kapsel
Niet-invasief Invasief
Geen metastasen Metastasen
Expansief Infiltratie
2
, Gillian Den abt- MBRT 1
1.2. Diagnose
1.2.1. Anamnese + klinisch onderzoek
- 1e stap= anamnese + klinisch onderzoek *verwikkelingen die niet rechtstreeks in
- Lokaal: verband staan met de tumor maar
o palpabele zwelling/ obstructie van vene of hol orgaan ontstaan door de verandering ih
o Manifest of occult bloedverlies kan metabolisme oiv de tumor.
o Ulceratie van huid/mucosa ** extreme vorm van vermageren
o Lokale pijn
- Systematische symptomen:
o Pijn, gewichtsverlies, koorts, paraneoplastische verschijnselen*, cachexie**, dood
1.2.2. Laboratorium
1.2.2.1. Tumormerkers
- Tumormerkers= stoffen, eiwitten die het lichaam aanmaakt als reactie op kanker of door de tumor
zelf
o Vnl in bloed gemeten (hersenvocht, urine etc kan ook)
o Sommige zijn kenmerkend voor 1soort kanker, andere komen bij verschillende
kankers voor
- Vaak bij follow-up gecontroleerdà geen terugkeer van kanker
- Sommige personen: verhoogd risico door genetische factor
o BRCA1 en BRCA2à borstkanker/ eierstokkanker
- Uitslag van een tumormerker alleen is niet voldoende voor de diagnose kanker
- Anatoom-pathologisch onderzoekà weefsel wegnemen voor onderzoek op celniveau
- Soorten biopts:
o Tijdens de operatie
o Punch biopt
o Shave biopt
o Excisie biopt
- Anatoom-patholoog kijkt naar:
o Vorm van cellen, aantal cellen, de grootte van celkern en het voorkomen
1.2.3. Beeldvormende onderzoeken
- Ter bevestiging+ exacte locatie en grootte
- CT, MR, PET-CT, echo en endoscopische technieken
- Nucleaire geneeskunde: metastasen opsporen
1.2.4. Diagnose
- Beschrijving van het tumortype, bepaling van uitgebreidheid en inschatting biologisch gedrag
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MBRT2002. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.95. You're not tied to anything after your purchase.