Goede samenvatting van het boek Spelling geschreven door Henk Huizenga!
De samenvatting is zeer uitgebreid en kan je goed helpen om het tentamen te maken en halen.
De volgende hoofdstukken zijn samengevat:
Hoofdstukken: 1,2,3,4,5,6,7,9,10
old print, chapter division does not match the headings in the book !!
By: nynkedegraad-deboer • 6 year ago
By: pfitton • 6 year ago
By: dudelebowski • 6 year ago
By: kim_av14 • 6 year ago
Translated by Google
find it an unclear summary.
By: nienkemensink • 7 year ago
Show more reviews
Seller
Follow
marjoleinL
Reviews received
Content preview
1. Ons spellingsysteem
1.1 Ons schriftsysteem en leren spellen.
In de loop der tijd zijn er verschillende manieren geweest om gesproken taal vast
te leggen.
- Het pictografisch schriftsysteem geeft woorden weer doormiddel van
tekeningen en afbeeldingen. Pictogrammen gebruiken we tegenwoordig nog
steeds, bijvoorbeeld in het verkeer.
- Het logografisch schriftsysteem gebruikt voor elk woord een plaatje om het
woord weer te geven. Het chinees is een logografisch schriftsysteem.
- In een alfabetisch schriftsysteem worden de afzonderlijke spraakklanken van
een woord te noteren.(het alfabet)
In het alfabetische schriftsysteem correspondeert niet elke spraakklank met een
aparte letter. Men gebruikt daarom de termen
foneem (een spraakklank die betekenisverschil tussen klankgroepen
veroorzaakt)
grafeem (Een letter of een lettercombinatie).
Problemen bij het alfabetisch schriftsysteem zijn:
- het herkennen van fonemen is lastig.
- We moeten letters combineren om fonemen te kunnen weergeven.
- de koppeling tussen foneem en grafeem is niet eenduidig. Voor een foneem zijn
soms meerdere grafemen te gebruiken.
(zie blz. 14)
Voordelen:
- aan telkens is minder dan bij een logografisch schriftsysteem
- nieuwe woorden makkelijk als je weet welk grafeem bij welk foneem hoort
(zie blz. 15 voor fonemen)
1.2 Hoofdregels van de Nederlandse spelling.
1.2.1 Het fonologische principe
Volgens het fonologische principe wordt elk foneem door een apart grafeem
weergegeven. Het beginsel van de standaard uitspraak. Dit gaat alleen op bij
klankzuivere woorden. (woorden waarbij elk foneem door een grafeem wordt
weergegeven).
1.2.2 Het morfologische principe
Bij het morfologische principe let je op de vorm van de woorden. Het beginsel
van overeenkomst. Woorden zijn opgebouwd uit kleine stukjes die nog een
betekenis hebben. Morfemen:
Vrije morfemen en gebonden morfemen.
Het morfologisch principe bestaat uit twee regels:
1. De regel van de gelijkvormigheid houdt in dat we een woord of een
achtervoegsel steeds op dezelfde manier schrijven. Je moet vergelijken hoe het
morfeem in een ander woord klinkt als je het bijvoorbeeld langer maakt.
2. De regel van de overeenkomst houdt in dat woorden die op dezelfde manier
zijn gevormd ook op dezelfde manier worden geschreven. Je moet een woord
vergelijken met een ander woord met ook een andere betekenis.
,1.2.3 Het syllabisch principe
Een syllabe is een klankgroep, een gedeelte van een woord. Dat is wat anders
dan een morfeem. Een morfeem heeft altijd een betekenis, klankstukken of
syllaben niet, of ze moeten al toevallig samenvallen met een morfeem. De
klanken die samen bij de uitspraak van woorden als één groep worden
uitgesproken noemen we klankstukken of syllaben.
Dit is iets anders dan een lettergreep. Dat is een visuele verdeling van een
woord. Er zijn twee regels bij dit principe:
1. De verenkelingsregel: Als een klankstuk eindigt op een lange klank, dan
schrijven we een korte klank.
2. De verdubbelingsregel: Als een klankstuk eindigt op een korte klank, dan wordt
de medeklinker die er op volgt verdubbelt.
(zie blz. 19 voor schema)
1.2.4 Het etymologisch principe
Het etymologisch principe houdt in dat de vroegere vorm de schrijfwijze van het
woord of spraakklank bepaalt. Ook voor leenwoorden (woorden uit een andere
taal) geldt het etymologisch principe.
1.3 Spellingvereenvoudiging
Spelling veranderingen doen altijd veel stof opwaaien. De argumenten voor of
tegen een spellingverandering hebben te maken met de volgende vragen:
- Is een spellingverandering makkelijk te leren? (leerbaarheid)
- Levert een spellingverandering voordelen voor de schrijver en de lezer op?
(bruikbaarheid)
- Geeft een spellingverandering niet teveel emotionele weerstand?
(aanvaardbaarheid)
2. Het spellingproces
2.1 functie van het woordgeheugen bij het spellen
Volgens de versmeltingstheorie van Ehri heeft een woord dat opgeslagen is in ons
geheugen een akoestische identiteit. (hoe klinkt het woord?, garage gaaraazju)
En een articulatorische identiteit (hoe spreek je het woord uit?, te maken met de
stand van de tong en de lippen en of je de klank wel of niet via de neus moet
uitspreken)
Die twee samen worden ook wel de fonologische identiteit genoemd.
Morfologische identiteit (hoe het woord is opgebouwd)
Semantische identiteit (betekenis van een woord, homofonen)
Syntactische identiteit (mogelijkheid om woorden met andere woorden te
combineren)
Orthografische identiteit (hoe je het woord spelt)
Voor de spellingdidactiek betekent dit dat je aan al deze aspecten aandacht moet
besteden.
(zie blz. 30 voor schema)
2.2. Spellingstrategieën
De manieren die een speller gebruikt om de woorden correct op te schrijven,
noemen we spellingstrategieën. Bij een directe spellingstrategie schrijft de speller
het woord, zonder er over na te denken, goed op. Dit gebeurd automatisch. Dit
, heet ook wel spellen volgens een schrijf motorisch patroon. We schrijven het
woord dat in ons geheugen is vastgelegd zonder moeite op.
Bij de indirecte spellingstrategie gebruikt de speller een denkhandeling om het
woord goed op te schrijven. Er zijn 5 indirecte spellingstrategieën.
- fonologische strategie
- woordbeeldstrategie
- regelstrategie
- analogiestrategie
- hulpstrategie
2.2.1 De fonologische strategie
Bij de fonologische strategie splitst iemand een woord op in klanken of
klankgroepen en daar achtereenvolgens de bijbehorende letters voor schrijft.
Er zijn 2 fonologische spellingstrategieën.
- Bij klankzuivere woorden gebruikt de speller de elementaire spelhandeling.
(eerste strategie die kinderen op school leren). Een gesproken woord analyseert
hij in losse fonemen. Hij onthoudt de volgorde van de fonemen en bedenkt welke
grafemen erbij horen. Vervolgens schrijft hij het woord op. De elementaire
spelhandeling is het omgekeerde van de elementaire leeshandeling.
- Bij de klankclusterstrategie kun je niet alleen op je gehoor af gaan, maar ook
moet je onthouden welke groepen spraakklanken een eenheid vormen (eeuw,
eer, ooi, oei). Dit zijn klankgroepen waarvoor we telkens dezelfde
lettercombinatie gebruiken.
2.2.2. De woordbeeldstrategie
De woordbeeldstrategie gebruiken we bij leenwoorden en woorden volgens het
etymologisch principe (woorden met bijvoorbeeld ij/ei, au/ou of g/ch). We moeten
deze woorden uit ons hoofd leren en uit ons geheugen proberen oproepen als we
ze schrijven.
2.2.3. De regelstrategie
Bij de regelstrategie past een speller een regel toe om tot de juiste schrijfwijze
van een woord te komen. Dit doen we bij niet klankzuivere woorden. (bij
fonologische strategie alleen te gebruiken bij klankzuivere woorden). De
regelstrategie kun je als volgt formuleren: hoor je X in situatie Y, dan schrijf je Z.
Voorbeelden van regels zijn de verlengingsregel, de verenkelingsregel en de
verdubbelingsregel.
2.2.4. De analogiestrategie
De analogiestrategie houdt in dat een speller een woord correct schrijft door het
woord te vergelijken met een ander woord waarvan hij de schrijfwijze kent. Bij
deze strategie maakt de speller een vergelijking op de overeenkomst in
klankvorm (schrapen en slapen) van het woord of op de overeenkomst van
betekenis (vertrouwelijk en trouwen).
2.2.5. De hulpstrategie
Bij de hulpstrategie maak je gebruik van een geheugensteuntje. (ezelsbruggetje)
2.3 gebruik van spellingstrategieën
Voor de schrijfwijze van een woord kun je verschillende spellingstrategieën
gebruiken.
Beginnende spellers gebruiken vaak de elementaire spellinghandeling.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marjoleinL. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.74. You're not tied to anything after your purchase.
