Class notes
Uitgebreide samenvatting colleges OIMA
- Course
- Institution
Uitstekende weergave colleges OIMA
[Show more]
Seller
Follow
Thijs96
Reviews received
Content preview
Onderzoeks- en interventiemethodologie A samenvatting colleges02-09-2019 hoorcollege 1
Wat is wetenschappelijke kennis:
- Kennis verworven door methodisch onderzoek die systematisch en in doorzichtige
samenhang is geordend
- Conceptueel (je neemt afstand en gaat analytisch het bekijken naar een patroon)
- Reflectief/kritisch
- Transparant (je moet achteraf de werkwijze kunnen beoordelen)
- Overal zichtbaar
Kenmerken wetenschappelijke kennis:
- Toeval
- Systematiek (dat er volgens een bepaalde methode gewerkt wordt)
- Nieuwsgierigheid
- Sociaal verschijnsel (Galileo Galilei)
De wetenschappelijke methode:
- Rol van observatie en metingen (kwantificering)
- Theoretische/hypothetische verklaringen voor geobserveerde verschijnselen
- Predicties over wat in de werkelijkheid het geval moet zijn o.b.v. de hypothese(s)
- Experimentele test van de predictie(s)
Aspecten:
- Methodologie: theorie achter de methode; hoe kunnen we verantwoorden welke
instrumenten we gebruiken
- Methoden
Wetenschapstheoretische begrippen:
- De theorie:
o Theorie & hypothese
o Hypothesen
- De theorie achter de theorie
o Deductie (van algemeen naar specifiek), inductie (vanuit specifiek geval naar
algemeen patroon), abductie (bepaalde patronen in werkelijk en je gaat met
theorieën dat verklaren)
o Logisch positivisme, kritische rationalisme
o Verificatie versus falsificatie
1
,Groupthink (Janis):
- Wat gaat er mis in besluitvormingsprocessen waardoor individueel competente personen als
groep vaak slechte besluiten nemen
- Bij groupthink is het de bedoeling conflict te minimaliseren, consensus te bereiken en
uiteindelijk worden niet alle opties kritisch bekeken
- Claim: streven naar consensus staat een kritische beperking van de alternatieven in de weg
- Oorzaak groupthink: een hechte groep (cohesie)
Theorie groupthink:
- Theorie: logisch en consistent geheel van uitspraken die dienen om een bepaald verschijnsel
of fenomeen te beschrijven en/of verklaren
- Eisen:
o Logische consistentie
o Inhoudelijke coherentie
o Empirische correspondentie
o Spaarzaam
- Hypothese: een voorlopige veronderstelling die uit de theorie is afgeleid en die men door
wetenschappelijk onderzoek tracht te toetsen
Theorie achter de theorie:
- Drie strategieën van kennisverwerving:
o Deductie
o Inductie
o Abductie
- Twee strategieën voor rechtvaardiging:
o Verificatie: zoeken naar een situatie waarin het wel klopt
o Falsificatie: zoeken naar een situatie waarin het niet klopt
Context of Discovery:
- Hoe komen we tot onze kennis?
- Empirische waarnemingen als wankel fundament voor onze kennis
Context of Justification:
- Hoe rechtvaardigen we onze kennis (achteraf)
- Verantwoording door toetsing van onze veronderstellingen
o Wat is de juiste wijze van toetsing? (wetenschapsfilosofisch vraagstuk)
Objectieve algemeen geldige maatstaven
Intersubjectieve discipline afhankelijke maatstaten
o Hoe zet ik een goede toets op? (methodologisch vraagstuk)
Logisch positivisme:
- Ondubbelzinnige waarnemingen als basis
- Fundamenteel onderscheid theorie en feiten
- Kennisverwerving: inductie, vanuit observaties naar regelmatigheden
- Toetsing d.m.v. verificatie (zochten naar feiten ter ondersteuning van theorie)
- Wetenschappelijke vooruitgang mogelijk (kennisaccumulatie)
2
,Voorbeeld groupthink:
- Inductie:
o Deze groep vertoont symptomen van groupthink en neemt slechte besluiten
o Als groepen symptomen van groupthink vertonen, dan nemen ze slechte besluiten
Kennis via accumulatie van waarnemingen
- Verificatie:
o Toetsing: onderzoek alle groepen met symptomen van groupthink en stel vast of ze
slechte besluiten nemen
o Probleem: verificatie is onmogelijk: alle groepen die symptomen van groupthink
vertonen onderzoeken kan niet
- Deductie:
o Als een groep symptomen van groupthink vertoont, neemt ze slechte besluiten
o Deze groep vertoont symptomen van groupthink
o Conclusie: deze groep neemt slechte besluiten
- Falsificatie
o Als een groep symptomen van groupthink vertoont, dan neemt ze slechte besluiten
o Een groep die symptomen van groupthink vertoont, maar toch goede besluiten
neemt (‘zwarte zwaan’)
o Probleem: omgaan om probabilistische uitspraken
o Als een groep symptomen van groupthink vertoont, dan is de kans groter dat ze
slechte besluiten neemt
Kritisch rationalisme (Popper):
- Theoretische veronderstellingen als basis
- Relatief onderscheid tussen theorie en feiten
- Kennisverwerving: deductie afleiden en toetsen van hypothesen
- Toetsing d.m.v. falsificatie
- Wetenschappelijke vooruitgang mogelijk (bereiken eindpunt niet)
Demarcatiecriterium:
- Wetenschap onderscheidt zich door theoretiseren
- Verschillende manieren om zich tot theorie te verhouden
o Verschillende manieren om tot theorieën te komen
o Verschillende manieren om theorieën te toetsen
- Wetenschap is een sociale bezigheid
o Plausibiliteit
o Peer review
- Methoden helpen bij verantwoorden van aanpak
03-09-2019: hoorcollege 2
Kenmerken van sociaalwetenschappelijk onderzoek:
- Sociaal wetenschappelijk onderzoek volgens Ragin (1994)
o Verscheidenheid in gehanteerde methoden en doelstellingen
o Gemeenschappelijk: systematic interplay between ideas and evidence
- Onderscheid met alledaagse kennisverwerving:
o De mate waarin kennisverwerving gesystematiseerd en gewaarborgd is
- Gesystematiseerd: uitgekristalliseerde methoden en technieken
- Gewaarborgd met spelregels of criteria
o Openbaarheid
o Controleerbaarheid
3
, o Herhaalbaarheid
- Onderscheid met kennisverwerving in de natuurwetenschappen
Natuurwetenschappelijk onderzoek (systematic interplay between ideas and evidence):
- 1543: scharnierpunt in de wetenschappelijke revolutie, vanwege
o Copernicus (1473-1543): de revolutionibus orbium coelestium = studie dat aarde niet
in het middelpunt van het heelal stond
o Vesalius (1514-1564): de humani corporis fabrica libri septem = studie voor andere
vorm van exercitie bij menselijk lichaam
- De werkelijkheid wordt ontleed/beschreven en in haar regelmatigheden
vastgelegd/verklaard
- Door zintuigen waargenomen werkelijkheid (Sein), niet de gewenste werkelijkheid (Sollen)
- Bevrijd van geloof (religieuze dogma’s) en bijgeloof (alledaagse magische opvattingen)
- Observatie en experiment centraal
- De natuur wordt steeds beter begrepen, in wetmatigheden gevat
o Bijv. banen planeten (Galilei)
- Wetmatigheden maken het mogelijk:
o Terug te gaan in de tijd
o Fossiele straling
Waarom kunnen we in de sociale wetenschappen niet op een vergelijkbare manier terug- of
vooruitkijken in de tijd?
- Ontbreken van universele, deterministische wetmatigheden
o Universele wetmatigheden zijn overal van toepassing
o Determinisme houdt in dat er geen vrijheidsgraden zijn
Natuur- versus sociaalwetenschappelijk onderzoek:
- Mensen verschillen onderling in hun waarneming en interpretatie
- Mensen zijn talig: de woorden zijn niet de dingen
- Mensen ontwerpen probleemoplossingen
- Mensen maken zich inzichten over menselijk gedrag eigen
Reflectie als evolutionaire verworvenheid
- We kunnen nadenken over de situatie waarin we ons bevinden
Ik neem waar en interpreteer: systeem 1 en systeem 2
- Systeem 1: (het ‘snelle denken’): intuïtief, snel, gemakzuchtig en dominant
- Systeem 2: (het ‘langzame denken’): reflexief, langzaam, lui, op de achtergrond
- Overschakelen naar systeem 2 kost moeite; systeem ingeschakeld houden kost energie
- Overschakelen naar systeem 2 ook niet altijd nodig
- Systeem 1 maakt gebruik van heuristics (vuistregels), met mogelijk biases (fouten) tot gevolg
o Heuristic: a simple procedure that helps find adequate, though often imperfect,
answers to difficult questions (Kahneman)
o Bias: error in judgement or memory
Ik neem waar en interpreter: Heuristic reasoning
- In geval van relatief eenvoudige (routine) problemen kan heuristic reasoning adequaat zijn
- In geval van complexe problemen kan heuristic reasoning tot fouten (biases) leiden
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Thijs96. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51036 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now