Class notes
Uitgebreide samenvatting colleges Actuele Vraagstukken van Oorlog & Vrede
- Course
- Institution
Uitstekende weergave colleges
[Show more]
Seller
Follow
Thijs96
Reviews received
Content preview
Actuele vraagstukken van Oorlog & Vrede – College aantekeningen27-01-2021 hoorcollege 1: Het Midden-Oosten vanuit een conflictstudieperspectief
Negatieve vrede: de afwezigheid van oorlog en conflict. Er is een risico dat het conflict opnieuw zich
voordoet. Alleen de afwezigheid van oorlog levert nog geen stabiele situatie.
Positieve vrede: is een (utopische) toestand gekenmerkt door geweldloosheid, duurzaamheid,
rechtvaardigheid en het wegnemen van (alle) mogelijke oorzaken van geweld
Oorlog: een strijd tussen staten, groepen of volkeren, waarbij wapens gebruikt worden. Één dode is
een moord, duizend doden is een oorlog en gewapend conflict.
Conflict: een onverenigbaarheid van belangen, verwachtingen normen of waarden. Is niet per
definitie verkeerd, zelfs vanuit een klassieke gedachte kunnen conflicten leiden tot een bepaalde
mate van vooruitgang. Belangrijkste vraag is: hoe ga je om met die conflicten? Op basis van
compromis, consensus. Of op basis van geweld, battle of the fittest.
Drie criteria voor definitie oorlog
- Omvang: minimaal 1000 doden gevallen op het slagveld van direct oorlogsgeweld. Gaat
zowel over militaire slachtoffers als burgerslachtoffers. Vele doden door hongersnood e.d.
tellen niet mee
- Voorbereiding: er moet een bepaalde mate van voorbereiding zijn. Er is sprake van een
grootschalige organisatie zoals training, rekrutering of opslag van wapens
- Legitimatie van geweld: het geweld van één van de partijen moet worden gelegitimeerd
door de betrokkenheid van een regering
Ter voorkoming van een absolute arbitraire overgang tussen een ‘niet-oorlog’ en ‘oorlog’
verfijning van het numerieke criterium: begrip ‘oorlog’ vervangen door (gewapend/gewelddadig)
conflict
- HIC – Hight Intensity Conflict (major war)
- LIC – Low Intensity Conflict (minor war)
- VPC – Violent Political Conflict
Deze indeling is een betere afspiegeling van de sociale werkelijkheid, aangezien de
escalatieladder alleen de conflictdynamiek reflecteert
Soms sprake van een ‘escalatieladder’: in hoeverre het conflict zich ontwikkelt en daarmee
gewelddadiger wordt. Dit verklaart ook deels wanneer er gesproken kan worden over conflicten.
Als je de oorzaken van conflicten en oorlogen weghaalt, kun je de noodzakelijke aanwezigheden voor
vrede vaststellen
Interstatelijk conflict: conflict tussen staten
Intrastatelijk conflict: binnenlands conflict, bijv. burgeroorlog
Er zijn ook mengvormen te vinden, zoals de oorlog en Joegoslavië. Daarbij mondde een binnenlands
conflict uit tot een internationaal conflict.
Het aantal interstatelijke conflicten neemt tegenwoordig af, terwijl de intrastatelijke conflicten juist
toenemen.
1
,Nieuwe oorlog (new wars) bewegen zich op enkele belangrijke aspecten
- Direct betrokken actoren waren voorheen altijd staten, terwijl tegenwoordig het ook gaat
over niet statelijke actoren, geprivatiseerde actoren
- Doelen en methoden zijn veranderd. Voorheen ging het over geopolitieke redenen;
veroveren van grondgebied. Tegenwoordig meer over identiteit en religie; gaat om de inzet
van politieke middelen om controle over de bevolking te verkrijgen.
- In new wars zijn burgers veel vaker het slachtoffer
- Wijze van financiering is anders. Voorheen vooral gefinancierd door belastingen,
tegenwoordig meer door illegale handel, plunderingen
Typologie van oorlog en gewapend conflict
- Ernst, intensiteit, omvang
o Major war vs. Minor wars (bijv. Syrië vs. IS & Israël vs. Hamas)
- Geografie van oorlog/conflict
o Interstatelijk vs. Intrastatelijk (sub-statelijk)
o Debat binnen conflictstudies over de (veranderende) aard van conflicten:
Old vs. New wars
Actoren
Doelen
Methoden
Middelen
- Aard van de oorlog: oorzaken
o Belangrijk uitgangspunt bij conflictanalyse:
Er zijn geen (natuurlijke) wetmatigheden
Er is nooit sprake van één conflictoorzaak, maar van een (unieke) combinatie
van (clusters van) oorzaken
Illustratie van mogelijke (clusters van) oorzaken, zoals blijkend uit conflictanalyse:
- Economie: oorlog heeft economisch nut; Militair-Industrieel Complex
- Imperialisme: oorlog als civiliserende activiteit
- Politiek-strategisch: (ongebreideld) streven naar macht
- Demografie: populatiedruk (Malthus), geopolitiek (Lebensraum), demografische relaxatie
(Youth bulge)
- Psychologie en psychoanalyse: Freud (frustratie-agressie), sekseverschillen (male
competition)
- Cultuur: maatschappelijke cultuurveranderingen
- Geschiedenis: verleden als legitimatie voor huidig gedrag
Waar gaat een conflict om? Wat zijn de diepere oorzaken?
- Oorlog is een multi-causaal verschijnsel; er zijn verschillende oorzaken en factoren in diverse
combinaties vast te stellen.
- Door de vele empirische voorbeelden, kan er een statistische analyse gehouden worden,
zoals:
o Des te fragieler een staat is, des te groter de kans is op een conflict. Vallen sneller
terug in een conflictsituatie
o Aanwezigheid van grondstoffen vergroot de kans op oorlog
2
, Greed vs. Grievance in relatie tot conflict
- Gulzigheid, hebzucht in economische zin versus klachten
- In de kern gaat het om wat belangrijk is om oorzaken van een oorlog te kunnen vinden;
economisch versus politiek
- Horizontale ongelijkheid: veelal op basis van religieuze gronden. Beginnen vanuit een gelijke
basis, maar eindigen in scheve verhoudingen. Is een perceptie van economische
achterstelling. Verticale ongelijkheid: vanuit de basis is er ongelijkheid te zien
- Vaak komt het neer op een kosten-baten analyse
- Het Greed vs. Grievance-debat:
o Conflict als uitkomst van de strijd om de toegang tot schaarse middelen
economische middelen vs. Politieke macht
- De rol van identiteit
o Conflict als uitkomst van (groeps)identiteitsverschillen: ‘wij’ versus ‘zij’, waarbij de
vraag (onder meer) is of identiteit een vaststaand gegeven is (primordialisme =
conflict als uiting van ‘ancient hatreds’) of een te veranderen constructie
(constructivisme en instrumentalisme = conflict als resultaat van mobilisatie rond
identiteit)
Welke combinatie van conflictoorzaken kan in Syrië worden aangetroffen?
- Bij conflictanalyse en het onderzoek naar conflictoorzaken is er nooit sprake van één enkele
verklaring, maar het is een samenstel van meerdere (clusters van) oorzaken, altijd te
plaatsen in een unieke politieke, geografische, economische, historische, etc. context
29-01-2021 hoorcollege 2: documentaire For Sama
Recap college 1
- Complexiteit, veranderlijkheid en multicausaliteit
- Wees kritisch op en genuanceerd over:
o New wars: nieuwe oorlog of nieuwe blik?
o Greed versus grievance: loopt in elkaar over
o Identity politics: identiteit als scheidingslijn of mobilisatieframe is niet hetzelfde als
identiteit als oorzaak. Diverse groepen zijn niet automatisch tegen elkaar. Religie is
vaak niet de oorzaak van een conflict, maar meestal wordt het langs andere lijnen
uitgevochten
03-02-2021 hoorcollege 3: De dynamiek van tien jaar oorlog
Recap college 2
- Beeldvorming en de politiek van de media
o Belangen en selectie
Wiens perspectief is dominant in wat we zien en horen?
Wat zien en horen we niet en waarom?
- De problematiek van ‘post’-conflict
o Geweld wordt minder, maar door toenemende repressie en armoede is er nog veel
ellende dat overblijft
o Direct versus structureel geweld
o Oorlog versus repressie
o Positieve en negatieve vrede
- Onze eigen rol
o Wij zijn in oorlog
o Buitenlandse strijders
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Thijs96. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now