Summary
Samenvatting hoorcolleges Klankleer 1
- Course
- Institution
Samenvatting van de hoorcolleges voor Klankleer 1, gegeven door Dicky Gilbers
[Show more]
Seller
Follow
alma216
Content preview
Klankleer I 2020Hoorcollege 1: Inleiding in de klankleer
Fonetiek: studie van de spraakklanken
- Studie van het spraakgeluid en de productie en waarneming van dat spraakgeluid
- Drie deelgebieden:
o Articulatorisch → hoe maken we spraakklanken?
o Akoestisch → hoe geven we spraakklanken door? (luchtdeeltjestrilling)
o Perceptieve → hoe nemen we klanken waar?
Fonologie: studie van klanksystemen
- Wat is de functie van een klank in taal?
- In welke combinaties met andere klanken kan die klank voorkomen in de taal?
- Etc.
Analogie gitaar:
Spierkracht (aanslag) – snaar(trilling) – (trilling v.) klankkast
Hoofdcomponenten van het
spraakproductieapparaat
subglottale component glottale component
lucht uit de longen, met trilling stembanden
bijbehorende spieren en (strottenhoofd (larynx) e
luchtwegen onder de larynx stembanden (glottis))
frequentie trilling bepaal
toonhoogte
uitwijking (hoe wijd
stembanden uit elkaar ga
bepaalt amplitude
Articulatorische kenmerken voor klanken
Initiatiekenmerken
- Richting van de luchtstroom
o Egressief (naar buiten gerichte luchtstroom), de meeste talen
o Ingressief (naar binnen gerichte luchtstroom)
- Luchtstroommechanisme
o Pulmonisch (voortgebracht door de longen), meeste klanken
o Ejectieven (gelijktijdige sluiting glottis en mondholte)
o Clicks (compressie kolom lucht, afsluiting in de mondholte zonder lucht uit de
longen)
1
,Laryngale kenmerken
- Stemhebbendheid (klank met of zonder trilling van de stembanden)
- Aspiratie (met aspiratie worden stembanden van klinker later in trilling gebracht)
- Stemkwaliteit
o Breathy
o Creaky (vocal fry)
(Supra)laryngale kenmerken)
- Constrictie (vocaal vs. consonant)
o Consonant: ergens in mond-keelholte wordt een zodanige vernauwing aangebracht
dat de luchtstroom turbulent of voor korte perioden volledig onderbroken raakt
o Vocaal: vernauwing afwezig of gering, dus ononderbroken en gelijkmatige
luchtstroom
2
, Kenmerken voor consonanten
- Plaats: locatie in spraakbuis waar constrictie die de luchtstroom hindert wordt gemaakt, en
indien nodig: het gedeelte van de tong waarmee de constrictie wordt gemaakt
- Stemhebbendheid
- Wijze van articulatie: de mate, sterkte en vorm van constrictie in keel-, neus- en mondholte
Wijzekenmerken (mate en sterkte van constrictie)
- (ex)plosieven/plofklanken: luchtstroom korte tijd volledig onderbroken, daarna release burst
- Trilklanken/ratelaars: zeer korte afsluitingen door twee articulatoren bij elkaar te brengen en
er een luchtstroom door te voeren
Wijzekenmerken (mate van constrictie)
- Fricatieven/wrijfklanken: twee articulatoren zeer dicht bijeen brengen, waardoor
luchtstroom turbulent wordt en ruisgeluid voortbrengt
- Nasaal: lage velumstand, mondholte volledig afgesloten
- Approximanten/halfvocalen: wel sprake van constrictie, maar luchtstroom wordt niet of
nauwelijks verstoord
o Vaak overgang tussen klinkers (o-w-ase, the-j-ater)
Wijzekenmerken (vorm van constrictie)
- Lateralen: (meeste) lucht ontsnapt langs zijden van tong
- Taps/flaps: zeer korte volledige afsluitingen zonder waarneembare release (bv AE city, letter)
Kenmerken voor vocalen
Articulatorische classificatie:
- Mate van constrictie: hoogte (van onderkaak) (bv. [a] is laag, [i] is hoog)
- Plaats van constrictie: positie tong: voor/achter (bv. [i] is voor, [u] is achter)
- Ronding van lippen (bv. [y] is dezelfde klank als [i] maar met getuite lippen)
- Nasalisatie: door laten zakken velum (bv. un vin blanc)
- Lengte: verschil lies/lease, zoem/zoom
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alma216. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now