Samenvatting Transculturele hulpverlening Deel 1: Hfdst 1-9
11 views 1 purchase
Course
Transculturele Hulpverlening
Institution
Karel De Grote-Hogeschool (KdG)
Dit is een samenvatting van transculturele hulpverlening van het 2de jaar Kdg. Dit is deel 1 en bevat dus hoofdstukken 1-9.
Ik heb hierbij gebruik gemaakt van de powerpoints en heel veel aangevuld van de cursus.
Met deel 2 ben ik nog bezig, maar ik zal deze er zo snel mogelijk proberen opzetten!
1.1.1. EEN PLURIFORME (ETNISCH-CULTUREEL DIVERSE) SAMENLEVING IS DE REALITEIT
Pluriform = meervormig
Diversiteit is een kenmerk van onze leefwereld! Niet alleen betrekking op cultuur, maar meerdere vlakken.
(Prominent kenmerk)
Maatschappelijke heterogeniteit drukt zich uit in egalisering van machtsverhoudingen, individualisering,
ontkerkelijking, vergrijzing, uitdunning van familieverbanden, emancipatie van vrouwen…
Door immigratie nog meer etnische-culturele diversiteit MULTICULTURELE SAMENLEVING = Samenleving
met tal van verschillende (etnische-culturele) groeperingen die ieder een eigen culturele achtergrond en
leefwijze hebben.
+ Globalisering en mondialisering van de media, met vrije verkeer van goederen, geld, mensen en
transnationale betrekkingen dragen bij tot verduurzaming van culturele pluriformiteit. =
superdivers/hyperdivers
De verscheidenheid van onze samenleving is een gegeven van alle tijden, maar heeft dus door
globalisering en in het bijzonder toenemende migratie een etnisch-culturele dimensie bij
gekregen.
1.2. DE REALITEIT VAN ETNISCH-CULTURELE DIVERSITEIT (MULTICULTURALITEIT) IS EEN
UITDAGING
1.2.1. SAMENLEVINGSPROBLEMEN:
De realiteit van diversiteit leidt tot het voeren van samenlevingsdebatten.
Maatschappelijke veranderingen maken de verscheidenheid op heel wat vlakken zichtbaar.
Globalisering brengt fragmentarisering met zich mee, individualisering vervalt in de maatschappelijke
verruwing en de multiculturele samenleving brengt hardnekkige sociale problemen voort.
Voor sommigen is het een feit, anderen een uitdaging of juist een moeilijke opgave.
1) Individualisering (door ontzuiling Wegvallen van duidelijke structuren die getekend zijn door
levensbeschouwelijke groepen)
= individu en behoeften komen meer centraal te staan individu wordt meer bekeken als een op
zichzelf staand wezen.
Onafhankelijkheid, autonomie en zelfredzaamheid zijn belangrijker dan groepsloyauteit.
(Mijn uitleg: Dus na een lange tijd dat mensen meer tot een groep behoorden zoals bvb christenen,
zijn mensen nu meer geëvolueerd naar een individualistische samenleving)
Voordeel: Autonome burgers die los van sociale druk hun eigen keuzes maken en
verantwoordelijkheden nemen.
Nadelen:
- In extreme geval leiden tot ‘atomisering’ = versplintering van samenleving.
- Leven minder voorspelbaar + persoonlijker
- Traditionele structuren bieden minder houvast (maatschappij bepaalt niet langer hoe men moet
leven)
- Nieuwe geloofssystemen belanden door media onmiddellijk in huiskamers.
- Warme nest van familie en dorpsgemeenschap, ruimt meer plaats voor stedelijke jungle waarin
gemeenschappelijk leven naar de achtergrond verdwijnt.
MAAR individualisering in westen gepaard met culturele homogenisering over echtscheiding, gelijkheid,
homoseksualiteit…
1
,Transculturele hulpverlening 2020-2021
2) Modernisering
= vermeerdering van sociale leefwerelden. : Werk, vrije tijd, religie… +virtuele ruimte op internet
Alles is nu opgedeeld in segmenten met een eigen betekenis- en ervaringswereld
NU: Publieke en privédomein gescheiden.
3) Globalisering
= Homogenisering van de ‘globe’ mensen komen ‘dichter’ bij elkaar (figuurlijk), maar benadrukt ook
de verschillen en zorgt dus ook voor diversiteit.
Voordelen:
Kosmopolitisme en wereldburgerschap
= verbondenheid van mensen over de hele wereld
Wereldburgerschap is het verbanden leggen tussen jezelf en anderen over heel de wereld dus komt
overeen met verbondenheid
Nadelen:
- Geeft onzekerheid (bij vooral gevestigden) waardoor mensen houvast zoeken in eigen groep, zich
terugplooien en afsluiten voor de diversiteit richten zich meer naar binnen dan naar buiten.
- Migranten profileren zich anders ten aanzien van de ontvangende samenleving; houden meer
contact met groepen in het herkomstland en de wijde diaspora; mede dankzij de nieuwe
technologie (internet) en goede transportmogelijkheden..
Diaspora= het tussen andersdenkenden verstrooid wonen van leden van een (religieuze..)
gemeenschap Dus mensen gaan ook meer contact zoeken met ‘soortgenoten’.
4) Multiculturalisering
Migratie + diversiteit een vorm van Interne globalisering: de wereld dient zich, met al zijn rijkdom
en al zijn problemen, aan binnen de grenzen van onze samenleving. (Er komen zoveel ander
individuen en culturen binnen onze samenleving)
Nadelen:
- Culturele diversiteit leidt tot groepsprocessen definities en indelingen van groepen, waarbij
verschillen in posities, waarden, levenswijzen en machtsverhoudingen een rol spelen. +
stereotypen en gevoelde loyaliteiten
- Clash van culturen: sommige migrantengroepen anders gemoderniseerd: modernisering is niet
lineair! (Want hanteren andere sociale omgangsvormen.
- Onbehagen over het samen-leven van verschillende groepen groeit onvrede over de
multiculturele samenleving ontstaat.
- Verharding van het migratie- en integratiedebat (weinig ruimte voor compromis.
- Culturele kwesties meer op de voorgrond
- Idee van ‘botsende beschavingen’ : verschillende beschavingen zouden verschillende normen en
waarden vertegenwoordigen die onmogelijk kunnen samenleven, krijgt meer aanhang
Leidt tot een appel, een oproep tot bewustwording van de eigen culturele geschiedenis en
bepaaldheid en tot het herdefiniëren van ons sociaal, politiek en cultureel samenlevingsmodel.
Hoe willen we omgaan met elkaars verschillen en hoeveel- en welk verschil we aankunnen of aan
willen. Leidt tot een hevig debat.
Waarom?:
- Bij deze thema’s (cultuur, identiteit, religie..) Voelen mensen zich aangesproken in hun diepste
‘zijn’. Grote gevoeligheden als het gaat om benadrukken of afwijzen van de gebruiken van een
ander.
Immigranten voelen zich op versc. Manieren gediscrimineerd en concluderen dat ze
er niet bij horen
En sommige groepen Belgen voelen zich gekrenkt als migranten zich op sommige
punten niet aan belgische gebruiken en waarden willen aanpassen. (vaak gericht
tegen islam)
2
,Transculturele hulpverlening 2020-2021
Leren omgaan met culturele diversiteit is dus iets wat men op de 1 of andere manier moet verwerven of
ontwikkelen (Verzoenen, verenigen, overnemen, vrede stichten Moet men zich eigen maken, aanleren,
ontwikkelen)
Vereist aanpak, pedagogische vaardigheden, passende wetgeving en adequate instellingen.
Je moet de nodige skills hebben om te kunnen omgaan met verschil uit een houding van wederzijds respect,
vaardig moeten worden om de uitdagingen aan te gaan. = Transculturele/interculturele competentie
ontwikkelen
1.3. MEERVOUDIG KIJKEN NAAR VERSCHIL: DIVERSITEITSBENADERINGEN
1.3.1. DEFICITBENADERING: (GEBREKMODEL): INHALEN VAN ACHTERSTANDEN (OUDSTE)
Idee: nieuwkomers /andersculturele cliënten hebben gebreken, missen iets (waarden en normen van de
organisatie niet geïnternaliseerd, begrijpen omgangsvormen niet, onvoldoende vaardigheden,kennis…)
Oplossing: nieuwkomers veranderen om in dominante cultuur in te passen
Activiteiten: vermeende achterstand inhalen door cursussen, voorlichting en bijscholing
Kracht: geloof dat mensen kunnen groeien/zich ontwikkelen
Kritiek:
o nieuwkomers zijn probleemgroep + het woord ‘achterstand’ werkt stigmatiserend
o Gedrag dominante groep niet bevraagd
o De structuur van de organisatie kan tot uitsluiting zorgen.
1.3.2. DIFFERENTIATIEBENADERING (VERSCHILMODEL): OVERBRUGGEN VAN
CULTUURVERSCHILLEN
Idee: de waarde van culturele verschillen (verschillen in taal, religie of waarden en normen). Alle culturen
zijn in deze visie gelijkwaardig. Geen nadruk op tekorten
Oplossing: Verschillen worden erkend en dienen overbrugd te worden door een goede interculturele
communicatie, cultuurkennis en begrip voor de ander.
Kracht:
o intentie van respect voor elkaar en
o het vertrouwen dat spanningen verminderen door begrip voor de culturele context van de ander
en
o de dialoog.
Kritiek:
o het cultuurrelativisme: gebrek kritisch inzicht en het ter discussie stellen van waarden en normen
die botsen met de universele rechten van de mens.
o teveel nadruk op verschillen:
blind voor de overeenkomsten tussen groepen
versterkt neiging om ‘Ander’ als afwijkend, als het probleem te zien
Versterkt idee dat eigen manieren normaal; rest abnormaal
o Negeert machtsrelaties: Communicatie verbeteren en informeren verandert de machtsverschillen
tussen groepen niet.
Vanuit vorige is dit ontstaan.
Kijken vooral naar verschil, maar is dit ook een probleem? Verschil erkennen kan iemand gewoon
volledig zijn denken veranderen? Cultuur.
Verschillen zijn ook waardevol!!!
Ze gaan niet mensen bijscholen, neen mensen mogen zichzelf zijn , maar ze zetten in op communicatie
om om te gaan met verschillen.
3
, Transculturele hulpverlening 2020-2021
1.3.3. DISCRIMINATIEBENADERING: TEGEN GAAN VAN UITSLUITING EN PATERNALISATIE
Idee: machtsverschillen en de dominante groep is het probleem:
o Dominante groep discrimineert de minderheid ter bescherming van eigen belangen
o toegang van minderheid tot arbeidsmarkt, … wordt verhinderd
o minderheden worden gemarginaliseerd: op het werk, … in de samenleving als geheel.
Oplossing: bestrijden van discriminatie
Activiteiten: positieve actie, quota gerichte wervings- en selectiemethoden,…
Kracht: veel expertise ontwikkeld op vlak van structurele discriminatie
Kritiek:
o Alle problemen gereduceerd tot kwesties van discriminatie: objectieve tekortkomingen van de
minderheidsgroep worden genegeerd.
o Te veel nadruk op structuren: individueel handelen verwaarloosd (goede persoonlijke
verhoudingen vergeten)
o Tegenstelling dominante groep en minderbedeelden wordt groter
o Bondgenootschappen met andere minderheden wordt onmogelijk door concurrentie om macht
1.3.4. DIVERSITEITSBENADERING: VERSCHILLEN EN
OVEREENKOMSTEN TUSSEN MENSEN ONDERKENNEN
Idee: positieve aspecten bovenstaande modellen verenigd en
geïntegreerd in één
o ‘Diversiteit’ in brede betekenis: in al datgene waarin
mensen elkaar verschillen bv. in sekse, etniciteit,
leeftijd, opleiding, achtergrond, fysieke gesteldheid
en seksuele voorkeur. Zie schema volgende dia.
o Diversiteit erkent de ‘rijkdom van het verschil’:
anders is niet minder, anders is niet vreemd.
o Ook gericht op overeenkomsten en niet alleen
verschillen.
Activiteiten:
o gericht op alle mensen; wil iedereen aanspreken op overeenkomsten in wensen en noden.
o expliciet de nadruk op uitsluitingsmechanismen, de oorzaken van discriminatie en de manier
waarop het zich voordoet.
o erkend dat zulke mechanismen ook binnen groepen bestaan
Kracht en kritiek: Teveel nadruk op individuele verscheidenheid, op het unieke van iedere persoon
o Kan leiden tot ‘blindheid’ voor sociale en culturele invloeden, zowel positieve als negatieve
o Blind voor groepsverschillen: individuen altijd sociale wezens, zijn verbonden met
groepen en gemeenschappenblind voor groepsverschillen
o Blind voor achterstelling van bepaalde maatschappelijke groepen: belemmering
individuele ontplooiing is geen louter individueel probleem, maar ligt mee aan het
behoren tot benadeelde groepen in de samenleving.
o Blind voor impact cultuur: mensen per definitie culturele wezens. Betekenisgeving vanuit
culturele modellen die specifiek zijn voor de groepen waar ze deel van uitmaken en
waarmee ze zich identificeren.
o Negeren van cultuur: kerngedachte diversiteitsdenken: waarderen van verschillen
o moeilijk om de meerwaarde van (etnisch)culturele verschillen te duiden, laat staan de
meerwaarde van een religie binnen bepaalde contexten.
Etniciteit wordt vaak ingevuld als ‘niet blank’
Westers dominant perspectief: ‘Blank’ of ‘wit’ wordt niet als ‘etniciteit’ gezien
Uitdaging: zoeken naar versmelting van het individuele en groepsperspectief. Diversiteit tussen
mensen en groepen gaat altijd samen met diversiteit in mensen en groepen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alyshaverschueren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
