Summary
Samenvatting Biologie 5 Havo Hoofdstuk 3: Vertering
- Course
- Level
Dit is een duidelijke samenvatting van alle vijf basisstoffen (paragrafen) uit hoofdstuk 3: Vertering uit het boek Biologie Voor Jou.
[Show more]
Seller
Follow
pettabrusik
Reviews received
Content preview
Thema 3 | VerteringBasisstof 1: Voedingsstoffen
Zes groepen voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en
vitaminen.
Voedingsmiddelen: alles wat je eet en drinkt.
Voedingsstoffen: de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.
▫ Voedingsstoffen kunnen dienen als bouwstoffen voor de productie van
organische moleculen bij de voortgezette assimilatie. Deze moleculen zijn
nodig voor groei en ontwikkeling, voor vervanging van afgestorven cellen en
voor herstel van verwondingen.
▫ Voedingsstoffen kunnen dienen als brandstoffen om energie te leveren voor
de dissimilatie. De energie is nodig om te kunnen bewegen, voor het op peil
houden van de lichaamstemperatuur en voor groei, ontwikkeling en herstel.
Eiwitten (Proteinen)
Eiwitmoleculen zijn opgebouwd uit een groot aantal aan elkaar gekoppelde
aminozuurmoleculen (polymeer). Er zijn dierlijke en plantaardige eiwitten:
Dierlijke eiwitten: zitten vooral in vlees, vis, melk, kaas en eieren.
Plantaardige eiwitten: zitten vooral in brood, graanproducten, peulvruchten, noten
en paddenstoelen.
In het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen uit het voedsel gesplitst in afzonderlijke
aminozuurmoleculen, die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed worden de
aminozuren naar de lever vervoerd en vandaaruit naar alle organen van het lichaam. Bij de
eiwitsynthese worden de aminozuren in de cellen weer aan elkaar gekoppeld tot
eiwitmoleculen.
Functie: vooral bouwstoffen. Komen voor in tussencelstof (collageen, kraakbeen, been), zijn
nodig bij het transport van stoffen (transporteiwitten), de cel communicatie (signalen
overbrengen; hormonen, neurotransmitters) en bij chemische reacties (enzymen).
Een teveel aan opgenomen eiwitten wordt niet opgeslagen; ze worden omgezet in
glucose en verbrand.
Essentiele aminozuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn, omdat ze niet of in
onvoldoende hoeveelheden in het lichaam van de mens kunnen worden gevormd.
Koolhydraten (Sachariden)
Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam. Door koolhydraten te eten kun je
in het grootste deel van je energiebehoefte voorzien. Veel koolhydraten eten → zorgt het
hormoon insuline ervoor dat een klein deel daarvan wordt omgezet in het polysacharide
glycogeen, dat als reservestof wordt opgeslagen in de lever en in de spieren.
Een teveel aan opgenomen koolhydraten wordt omgezet in glycogeen of vet en
opgeslagen.
, Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen (o.a. in DNA, ATP en in
celmembranen).
Voedingsvezel: stoffen afkomstig van plantaardige voedingsmiddelen die niet door enzymen
van de mens kunnen worden verteerd.
Functie: de darmwerking bevorderen.
Vetten (Lipiden)
Een vetmolecuul is opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen. Deze
vetzuren kunnen verzadigd of onverzadigd zijn.
Verzadigd vetzuur: alle bindingsplaatsen van de C-atomen bezet door
waterstofatomen.
Onverzadigd vetzuur: tussen C-atomen die niet bezet zijn door waterstofatomen,
wordt een dubbele binding gemaakt.
Een teveel aan opgenomen vetten wordt opgeslagen onder de huid en rondom organen.
Vetten dienen ook als bouwstoffen. Fosfolipiden vormen een belangrijk bestanddeel van
membranen.
Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen (fosfolipiden in membranen).
Oplosmiddel voor sommige vitaminen: A, D, E en K.
Essentiële vetzuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn.
Water
Organismen bestaan voor het grootste deel uit water.
Functie: bouwstof (in lichaamscellen). Dient ook als oplosmiddel en transportmiddel
en bepaalt samen met de opgeloste stoffen de osmotische waarde van vloeistoffen
in het lichaam.
Mineralen (zouten)
Mineralen zijn anorganische stoffen zoals calcium, fosfor, kalium en natrium. Je hebt
dagelijks allerlei soorten mineralen nodig om de processen in je lichaam goed te laten
verlopen.
Functie: bouwstoffen (bijv. Calcium en fosfor in de tussencelstof van beenweefsel en
tandbeen). Mineralen kunnen ook andere functies vervullen. Calcium is bijvoorbeeld
nodig om je bloed te laten stollen. Kalium zorgt er samen met natrium voor dat
zenuwcellen impulsen kunnen geleiden.
Spoorelementen: mineralen die in geringe hoeveelheden in het voedsel aanwezig
zijn. Spoorelementen zijn vaak bestanddeel van enzymen of hormonen.
Vitaminen
Vitaminen zijn organische stoffen die nodig zijn om de processen in je lichaam goed te laten
verlopen. Ze worden aangegeven met een letter. Belangrijke vitaminen zijn A, B, C, D en K.
Bij een tekort aan vitaminen in het voedsel ontstaan gebrekziekten. Een teveel kan
ook schadelijk zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pettabrusik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now