Summary
Samenvatting Biologie 5 Havo Hoofdstuk 4: Transport
- Course
- Level
Dit is een duidelijke samenvatting van alle vijf basisstoffen (paragrafen) uit hoofdstuk 4: Transport uit het boek Biologie Voor Jou.
[Show more]
Seller
Follow
pettabrusik
Reviews received
Content preview
Thema 4 | TransportBasisstof 1: Transportsystemen
Eencellige of enkele cellagen organismen: transport van stoffen vindt plaats over
kleine afstanden. Het transport vindt dan onder andere plaats door diffusie.
Grotere planten en dieren: hebben voor het transport van stoffen een vatenstelsel
dat bestaat uit een netwerk van buisjes → Bij dieren is dit transport circulair en
voorzien van een pomp (het hart) → bij planten vindt het transport plaats in twee
richtingen e zijn vooral capillaire werking en verdamping de drijvende krachten.
Transport over grote afstanden:
Anorganische (opwaartse) sapstroom door houtvaten (mineralen opgelost in water).
Organische sapstroom door bastvaten (assimilatieproducten opgelost in water).
Transport door houtvaten dankzij drie krachten:
Worteldruk ontstaat door actief transport door endodermiscellen en osmotische
werking van mineralen in de houtvaten.
Door capillaire werking van de houtvaten wordt het water omhooggetrokken.
Door verdamping van water wordt water aangezogen uit de houtvaten (via de
nerven).
Transport door bastvaten:
Bastvaten vervoeren water en assimilatieproducten vanuit de bladeren naar alle
delen van de plant.
In de vaatbundels in stengels liggen bastvaten aan de buitenkant, in de nerven in
bladeren aan de onderkant.
Bouw van transportsystemen:
Eencelligen en dieren die uit enkele cellagen bestaan, kennen alleen transport door
diffusie.
Grotere dieren: open of gesloten circulatiesysteem.
Bij bloedvatenstelsels worden lichaamsvloeistof en bloedplasma onderscheiden.
Bloedsomloop: enkel of dubbel, een of meer harten.
Circulatiesystemen zorgen voor een homogeen intern milieu door:
Het transport van stoffen tussen intern en extern milieu (o.a. bouw-, brand- en
afvalstoffen).
Het transport van signaalstoffen (hormonen) tussen delen van het organisme.
Het transport van bestanddelen van het afweersysteem.
Verdeling van warmte over het lichaam.
Basisstof 2: Het hart
De bouw van het hart
, Hart: een holle spier die energie verbruikt. Het hart is een dubbele pomp en ligt in de
borstkas, iets naar links onder het borstbeen.
Rechterboezem: ontvangt zuurstofarm bloed uit de onderste en bovenste holle ader
en voert dit door naar de rechterkamer. Het heeft een weinig gespierde wand.
Rechterkamer: pompt zuurstofarm bloed in de longslagader(s). Het heeft een
gespierde wand.
Linkerboezem: ontvangt zuurstofrijk bloed uit de longaders en voert dit door naar de
linkerkamer. Het heeft een weinig gespierde wand.
Linkerkamer: pompt zuurstofrijk bloed in de aorta. Het heeft een gespierde wand.
Harttussenwand: scheidt de linker- en rechterharthelft.
Hartkleppen: verhinderen terugstromen van het bloed van kamers naar boezems.
Halvemaanvormige kleppen: verhinderen het terugstromen van bloed van
longslagader(s) en aorta naar de kamers.
Kransslagaders: hierdoor stroomt zuurstofrijk bloed naar de hartspier.
Kransaders: hierdoor stroomt zuurstofarm bloed weg uit de hartspier.
De werking van het hart
Samentrekking (systole) van de boezems:
De sinusknoop in de wand van de rechterboezem geeft impulsen af.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pettabrusik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.45. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48072 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now