LES 1A - KENNISMAKEN MET GEZONDHEID
Tegenwoordig ligt de nadruk binnen de gezondheidszorg op de preventieve zorg. De preventieve
zorg is het voorkomen van ziekten en dergelijke. Bij curatieve zorg wordt er geopereerd om een
persoon te genezen. Een palliatieve operatie is een operatie om de kwaliteit van leven voor een
persoon te verbeteren, niet een operatie om een persoon te genezen.
Er zijn 4 verschillende takken binnen de gezondheidszorg:
- AGZ algemene gezondheidszorg (bijvoorbeeld het ziekenhuis, de ambulance en de
huisarts)
- GGZ geestelijke gezondheidzorg (bijvoorbeeld de crisisopvang voor geestelijke
problemen)
- VGZ verstandelijk gehandicapten zorg (bijvoorbeeld mensen met het down syndroom
of mensen met niet aangeboren hersenletsel)
- MGZ maatschappelijke gezondheidszorg (bijvoorbeeld een wijkverpleegkundige)
Het verpleegkundig proces is een cyclisch proces in de zorg waarbij de verpleegkundige op een
systematische wijze de zorg plant, uitvoert en evalueert op basis van vooraf verzamelde relevante
gegevens. In het kort beschreven ziet een verpleegkundig proces er als volgt uit: anamnese
diagnose resultaten interventies uitvoering evaluatie.
Signs zijn objectief (meetbaar), symptoms zijn subjectief
Signs + symptoms
(bijvoorbeeld pijn). Het verzamelen van gegevens en
klachten wordt de anamnese genoemd. Bij de etiologie
Etiologie
wordt er bedacht wat de oorzaak van de symptomen zou
kunnen zijn en worden symptomen gerelateerd aan iets
wat het probleem Probleem
zou kunnen zijn. Daarna wordt het
probleem vastgesteld. Vervolgens wordt er een doel aan
het probleem gekoppeld om daarmee het probleem te
verhelpen. Tijdens de interventie wordt het probleem
aangepakt en dan wordt er tijdens de evaluatie gekeken
Doel
of de interventie het juiste effect heeft gehad (zo niet, dan
ga je terug naar het begin van het cyclische proces
Interventie
signs en symptoms)
Evalueren
Holistische zorg Iets is holistisch wanneer er naar het geheel wordt gekeken en niet naar de som
van de verschillende onderdelen waarvan iets is opgebouwd. Bij een holistische geneeswijze wordt
het gehele individu betrokken. Volgens het holisme hangt alles met elkaar samen.
Zelfmanagement Zelfmanagement is het vermogen van mensen om hun aandoening zo goed
mogelijk in te kunnen passen in hun leven. Ze kunnen bijvoorbeeld omgaan met de symptomen en
met de behandeling. Maar ook met de leefstijlveranderingen die nodig zijn.
Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid is de mate waarin de zorgvrager de eigen regie over zijn of haar
leven behoudt.
,Binnen de positieve gezondheid wordt gezondheid niet meer gezien als de af- of aanwezigheid van
ziekte, maar als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale
levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Positieve gezondheid wordt
verdeeld in zes dimensies:
- Lichaamsfuncties Ik voel me gezond en fit
- Mentaal welbevinden Ik voel me vrolijk
- Zingeving Ik heb vertrouwen in mijn eigen toekomst
- Kwaliteit van leven Ik geniet van mijn leven
- Meedoen Ik heb goed contact met andere mensen
- Dagelijks leven Ik kan goed voor mezelf zorgen
De verschillende levensfasen op basis van kenmerk en patronen:
,LES 1C – EVIDENT… OF NIET?
Om literatuur en teksten goed te kunnen lezen en begrijpen zijn deze begrippen handig:
- Visie Een visie is een kijk of mening van iemand op iets. Dit kan gaan over de visie op het
leven, de ethiek of een lange termijn perspectief voor het bedrijfsleven.
o Met de visie kijkt men naar de wereld van nu en de kansen voor de toekomst. Een
visie is inspirerend en geeft een visionair en ambitieus beeld.
- Theorie Een theorie is een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in
onderlinge samenhang worden beschreven. In de wetenschap is een theorie een getoetst
model ter verklaring van waarnemingen van de werkelijkheid.
o Literatuur die door middel van onderzoek wetenschappelijk is vastgesteld.
- Concept Het woord concept heeft vele betekenissen zoals plan, ontwerp, voorlopige
formulering etc. Een concept is een idee dat nog verder uitgewerkt moet worden gedurende
het proces, het is dus als het ware een voorlopig ontwerp. Vanuit concepten ga je dingen
neerzetten. Conceptueel denken is ideeën opstellen, vaag, kan nog alle kanten op.
- Model Een model is een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid, en beschrijft
hierdoor slechts de samenhang tussen de belangrijkste aspecten.
o Een concept wordt verduidelijkt door een model.
o Van verschillende werkwijzen wordt een soort richtlijn opgesteld. Hierbij worden
verschillende werkwijzen bekeken en worden de beste dingen uit elke werkwijze bij
elkaar gevoegd om zo tot de beste richtlijn te komen.
- Raamwerk Een raamwerk is een schematisch plan dat nog verder moet worden ingevuld.
o Het is dus een basisplan dat wordt aangepast aan de patiënt zelf.
- Methode Een methode is een vaste, weldoordachte manier van handelen om een bepaald
doel te bereiken.
- Methodiek Het geheel van op theorieën gebaseerde wijzen die worden gebruikt om een
bepaald doel te bereiken.
Er wordt dus een concept opgesteld, welke wordt uitgewerkt in een model. Dit model wordt
vervolgens in een raamwerk verder en gedetailleerd uitgewerkt.
Evidence based practice (EBP) is het zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik van het beste
bewijsmateriaal (evidence) dat op dat moment beschikbaar is. EBP helpt verpleegkundigen
wetenschappelijk verantwoorde beslissingen te nemen. EBP houdt in dat beslissingen gebaseerd
worden op een combinatie van drie pijlers:
- Bewijsmateriaal uit wetenschappelijk onderzoek
- De eigen klinische vaardigheden
- De voorkeuren van de patiënt
Om goed gebruik te maken van EBP vinden er vijf stappen plaats:
1. Een klinische onzekerheid wordt vertaald naar een beantwoordbare vraag.
2. Zoeken naar het beste bewijsmateriaal.
3. Het gevonden bewijsmateriaal kritisch beoordelen.
4. Beslissen wat het beste gedaan kan worden op basis van het bewijsmateriaal en de behoefte
van de individuele patiënt.
5. Her regelmatig evalueren van de kwaliteit van het proces.
In de zorg zijn er vele rituelen die keer op keer worden toegepast. Een deel van deze rituelen is
zinloos en gebeuren omdat dat er nu eenmaal inzit. Een voorbeeld van een zinloos ritueel in de zorg
is het ontsmetten van de huid voorafgaand aan een injectie. Dit is echter alleen nodig wanner de
huid zichtbaar vuil is.
, Een leefstijl is de kenmerkende manier van leven van een individu of groep op basis van stabiele
waarden en normen. De vier belangrijkste leefstijlfactoren zijn alcoholgebruik, roken, bewegen en
voeding.
Risicofactoren zijn factoren die een relatie hebben met het zich ontwikkelen van een ziekte. Het zijn
factoren of omstandigheden die een verhoogde kans geven op een negatieve toestand, gebeurtenis
of situatie. Ook zijn het factoren die het risico op mutaties verhogen.
Het doel van preventie is te zorgen dat mensen gezond blijven door hun gezondheid te bevorderen
en te beschermen. Ook heeft preventie tot doel ziekten en complicaties van ziekten te voorkomen of
in een zo vroeg mogelijk stadium op te sporen. Er zijn verschillende vormen van preventie naar fase
waarin de ziekte zich bevindt:
- Primaire preventie het voorkomen van ziekte, zorgen dat ziektes geen kans krijgen,
preventieve gezondheidszorg bevat dus meer dan gezondheidsvoorlichting en opvoeding.
- Secundaire preventie de vroege opsporing van ziekten of afwijkingen bij personen die
ziek zijn, verhoogd risico lopen of een bepaalde genetische aanleg hebben.
- Tertiaire preventie het voorkomen van complicaties en ziekte verergering bij patiënten.
Ook het bevorderen van de zelfredzaamheid van patiënten valt onder de tertiaire preventie.
Preventie is vaak gericht op een specifieke doelgroep van mensen die extra bescherming nodig
hebben, of meer risico lopen ziek te worden. Een doelgroep kan ook bestaan uit mensen die tot
eenzelfde leeftijdsgroep horen, of op een andere manier een groep vormen. De verschillende
vormen van preventie gericht op doelgroepen zijn:
- Universele preventie Universele preventie richt zich op de gezonde bevolking (of delen
daarvan) en bevordert en beschermt actief de gezondheid van de bevolking.
- Selectieve preventie Selectieve preventie richt zich op bevolkingsgroepen met een
verhoogd risico en voorkomt dat personen met één of meerdere risicofactoren voor een
bepaalde aandoening daadwerkelijk ziek worden.
- Geïndiceerde preventie Geïndiceerde preventie richt zich op mensen met beginnende
klachten en voorkomt dat beginnende klachten verergeren tot een aandoening.
- Zorg gerelateerde preventie Zorg gerelateerde preventie richt zich op mensen met een
ziekte of aandoening en voorkomt dat een bestaande aandoening leidt tot complicaties,
beperkingen, een lagere kwaliteit van leven of sterfte.
Tot slot worden preventieve maatregelen van oudsher ingedeeld naar het type maatregel:
- Ziektepreventie Ziektepreventie omvat maatregelen die gericht zijn op het voorkomen
van specifieke ziekten of op de vroege signalering daarvan. Belangrijke maatregelen zijn
screening, vaccinaties en preventieve medicatie.
- Gezondheidsbevordering Gezondheidsbevordering richt zich op het bevorderen en in
stand houden van een gezonde leefstijl en van een gezonde sociale en fysieke omgeving.
- Gezondheidsbescherming Gezondheidsbescherming heeft als doel de bevolking te
beschermen tegen gezondheidsbedreigende factoren. Bekende maatregelen betreffen de
kwaliteitsbewaking van drink- en zwemwater, afvalverwijdering en verkeersveiligheid.
LES 2A – VOORTPLANTING, LEEFSTIJL- EN RISICOFACTOREN
Seksueel overdraagbare aandoeningen
De risico’s van onveilig seksueel gedrag zijn ongewenste zwangerschap en soa’s. Soa staat voor een
seksueel overdraagbare aandoening en kan worden overgedragen via contact met slijmvliezen,
bloed, sperma en vaginaal vocht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller carlijn69. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.38. You're not tied to anything after your purchase.