Summary
Samenvatting ethiek
- Course
- Institution
volledige en uitgebreide samenvatting van het deel ethiek
[Show more]
Seller
Follow
patjes3
Content preview
Samenvatting ethiek Barbara Verdonck – OPO ethiek en deontologieWaar mogelijk staan er links naar filmpjes met korte verduidelijkingen
Youtube kanaal:
• The School of Life: Engelstalige filmpjes
• Lerenfilosoferen: Nederlandstalige filmpjes
1
,Verantwoording ....................................................................................... 4
Probleemstelling ...................................................................................... 4
Grote lijnen cursus................................................................................... 5
Algemene inleiding: moralisering en moderniteit ........................................... 6
Moralisering ......................................................................................... 6
Niet-wetenschappelijk discours over de mens ............................................ 6
Wetenschappelijk discours over de mens .................................................. 7
Samenhang vertogen van de mens .......................................................... 8
Deel I: Ethiek als morele conformiteit: Aristoteles, Kant en Bentham ............... 9
Aristoteles ........................................................................................... 9
Zijnsleer ........................................................................................... 9
Fundering van de moraliteit ............................................................... 10
Fundering van de socialiteit ............................................................... 12
Kant ................................................................................................. 13
Wetenschappelijke kennis voor Kant (kritiek van de zuivere Rede) ........... 13
Plichtsethiek van Kant (kritiek van de praktische rede) ........................... 14
Benthem en utilitarisme ....................................................................... 17
Menselijk gedrag .............................................................................. 17
Jeremy Bentham .............................................................................. 17
John Stuart Mill ................................................................................ 18
Deel II: Ethiek als daad: Nietzsche en Levinas............................................ 19
Nietzsche .......................................................................................... 19
Inleiding ......................................................................................... 19
Heren- en slavenmoraal .................................................................... 19
“Wille zur Macht”.............................................................................. 21
De mens en ‘de dood van God’ ........................................................... 21
Lectuur: Die Fröhliche Wissenschaft .................................................... 22
Levinas ............................................................................................. 22
Levinas antwoordt op een filosofische vraag ......................................... 22
Ethiek als enig ware verhouding tot de Andere ...................................... 23
Levinas en de religie ......................................................................... 24
Levinas en Auschwitz ........................................................................ 24
Deel III: ethiek en verlangen: Lacan ......................................................... 25
Psychoanalyse: een alternatief paradigma............................................... 25
Misverstanden i.v.m. psychoanalyse .................................................... 25
Ontstaan van de psychoanalyse (brief aan Fliess) .................................. 26
Freuds niet-psychoanalytische psychoanalyse .................................... 26
2
, De impasses van het neurologische paradigma ................................... 27
De breuk met het neuro-biologisch paradigma ................................... 27
Oedipuscomplex als ‘grammatica’ van het psychisme ............................. 28
Leven is drift ................................................................................ 28
Lust als drift-principe ..................................................................... 28
Oedipale of castratieve logica van lusteconomie ................................. 29
Een castratief gestructureerd lichaam .................................................. 31
De Nachträglichkeit van het psychisme ................................................ 34
De plaats van het Ik in de psychoanalytische theorie ............................. 35
Ichspaltung (Freud) ....................................................................... 35
Imaginair ego (Lacan) .................................................................... 36
Subject van het symbolische (Lacan) ................................................ 37
Neurotisch symptoom .................................................................... 38
Doodsdrift: Jenseits van de lusteconomie ............................................. 39
Ik-drift en libido ............................................................................ 39
Dood jenseits van de Eros ............................................................... 40
De paradoxale plaats van de moraal ...................................................... 41
Plaats van het geweten ..................................................................... 41
De libidinale noodzaak van de moraal ............................................... 41
Het geweten als Boven-Ik (Das Ich und das Es) ................................. 41
Fundament van de agressie ............................................................... 42
Agressie en Eros............................................................................ 42
Agressie en doodsdrift .................................................................... 43
Fundamentele agressie en de eindigheid van de ethiek ........................ 43
Ethiek van de psychoanalyse ................................................................ 44
Ethiek en jouissance ......................................................................... 44
Ethiek van het Goede ..................................................................... 44
Geluk en jouissance ....................................................................... 44
Ethiek van de eindigheid ................................................................. 45
Ethische (psycho)analyse van de hulpverlening in GGZ........................... 47
Psychoanalyse en psychotherapieën .................................................... 48
3
, Verantwoording
Beroepsethiek blijft dynamisch = niet leren van regels
= morele problemen leren herkennen en leren om daar zelf over na te denken en
op een constructieve manier kunnen bespreken met anderen.
Probleemstelling
Moraal= leer of reflectie over goed en kwaad = voorschrift
Moralisering = welbepaalde manier om met die moraal om te gaan
→ Moraliserende houding: bewust of onbewust, morele en sociale
bekommernissen aanwenden met als doel idee hoog te houden dat men zelf
in wezen goed is (cfr. Tv kijken: oorlogsbeelden)
→ !!! moraliserende houding mede oorzaak van het kwaad waar we ons zo van
afkeren, omdat ze foutief inzicht in de menselijke en sociale werkelijkheid
voedt
+ moralisme: veronderstelt duidelijke scheiding tussen goed en kwaad in mens
en in samenleving
=> moralisme wijst op foutieve houding en gebrekkig inzicht in de sociale
werkelijheid
MOREEL STELT DE VRAAG NAAR HOE DE WERKELIJKHEID ER ZOU MOETEN
UITZIEN, wat er wenselijk is, maar houdt geen analyse van de werkelijkheid in =>
gebrekkige analyse van de werkelijkheid leidt tot gebrekkige aanpak ervan
Voorbeelden moralisme:
1. De Rambo film waarin het kwade in een orgie van geweld van de aardbol
wordt geveegd
2. Een directrice die aan medewerker mailt: ‘Ik doe een beroep op je morele
welwillendheid om…’
3. Bij een veranderingsproces in een organisatie is er heel wat kritiek vanwege
de medewerkers. Die kritiek wordt zonder meer van de hand gewezen als
resultaat van een negatieve houding of als weerstanden tegen verandering
(dus een psychische ziekte)
4. “Kritiek mag, als hij maar vanuit de juiste houding gebeurt”
5. Het antipolitieke discours, dat politici steevast voorstelt als immorele
onbetrouwbare zakkenvullers die misbruik maken van de goede wil van de
brave burger.
6. De gruwelijke beelden van de Shoah die ons ertoe aanzetten de toenmalige
Duitsers als onmensen voor te stellen, waar wij niets mee gemeen hebben.
7. In hetzelfde verband: Auschwitz en de hele WOII was enkel het resultaat
van een perverse, misdadige, demagogische kliek
8. Aandacht voor bedrijfscultuur kan ontaarden in plat moralisme. Dat is vb.
het geval als men meent dat men eerst aan de verhoudingen van de
medewerkers moet werken om ze daarna pas rond een welbepaalde taak te
laten samenwerken.
9. De weigering om in te zien dat morele principes of morele wenselijkheden
niet onverkort, zonder omwegen in de sociale werkelijkheid kunnen worden
gerealiseerd.
Basis van ethiek: DE MENS IS NIET VAN NATURE GOED EN SOCIAAL, het goede
en het sociale is niet iets dat ‘op zich’ bestaat
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller patjes3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now