Summary
Samenvatting Hoofdstuk 6 Memo: geschiedenis voor de bovenbouw
- Course
- Level
- Book
Een uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 6 'Een nieuwe republiek in Europa'. Het heeft mezelf een goed cijfer opgeleverd voor de toets :)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
marijedenouden
Content preview
Geschiedenis samenvatting H6Paragraaf 1
In de 16e eeuw kwam het in Frankrijk en Duitsland tot uitbarstingen over geloofskwesties. Deze
conflicten waren verweven met een strijd over de centralisatie van het bestuur. Het calvinisme was
eerst populair in het zuiden en westen van Frankrijk. De toenmalige vorst deed er niet veel aan.
Later kwam er een katholiek en een calvinistisch ‘front’. In het midden van de 16 e eeuw kwam dit tot
een uitbarsting. De rust keerde pas terug in 1598 toen de hugenoten enige vrijheid van godsdienst-
uitoefening kregen (Edict van Nantes).
In het Duitse Rijk was de macht verdeeld over allerlei vorsten en geestelijken. De oorlogen die
ontstonden, noemen we godsdienstoorlogen. Maar ook andere dingen speelden mee. Vorsten die
graag hun zelfstandigheid en regionale macht behielden, streden tegen keizer Karel V, die het Duitse
Rijk politiek meer naar zijn hand wilde zetten. Bij de godsdienstvrede van Augsburg in 1555 erkende
de keizer dat elke vorst zijn eigen religie mocht kiezen en dat zijn onderdanen hem in die keuze
zouden volgen. Ook aanvaardde hij een beperking van zijn politieke macht.
Vanaf 1618 was het Duitse Rijk weer in oorlog. Het ging naast het geloof over de keizerlijk macht
over het rijk. De katholieke Habsburgse keizers wilden vergroting van hun macht. De vorsten
verzetten zich daar tegen. Omdat tijdens deze oorlog ook andere buitenlandse mogendheden hun
conflicten uitvochten op Duits grondgebied, raakte het land volledig uitgeput. In 1648 waren de
partijen oorlogsmoe en sloten ze de Vrede van Westfalen. De Duitse vorsten werden in hun gezag
hersteld. Het Duitse Rijk bleef een lappendeken van staatjes. Elke vorst mocht zelf bepalen welke
religie zijn onderdanen zouden belijden. De onderdanen mochten daar vanaf wijken, maar moesten
dan wel het gebied van de vorst verlaten.
De Europese staten hadden vrede gesloten, maar er was nog een oorlog aan de gang: de strijd tegen
het islamitisch Ottomaanse Rijk. Spanje werd geconfronteerd met een nieuwe machthebber in het
Middellandse Zeegebied, het Ottomaanse Rijk. Dit rijk was aan het begin van de 14 e eeuw gesticht
door de Turkse legerleider Osman I. Het Ottomaanse Rijk omvatte het huidige Turkije, delen van de
Balkan en vanaf de 16e eeuw Noord-Afrika.
Het succes van dit rijk dwong Europese staten tot samenwerking. In 1529 voorkwam een coalitie van
Duitse, Oostenrijkse en Italiaanse staten dat Wenen in Turkse handen viel. In 1683 werd Wenen
opnieuw belegerd. Ook toen moest er een Europese coalitie aan de pas komen om de stad te
ontzetten. Hoewel de Balkan tot in de 19 e eeuw grotendeels Turks bleef, slaagde het Ottomaanse
Rijk er na deze gebeurtenis niet meer in Europees grondgebied te veroveren.
Ook in de Nederlanden was er veel kritiek op de rooms-katholieke kerk. Het calvinisme kreeg hier
veel aanhang. Karel V en Filips II vonden dat deze ketterij majesteitsschennis was, een misdrijf dat
streng vervolgd moest worden. Ook voerden ze een centralisatiepolitiek. Om meer greep te krijgen
op de gebieden maakten ze gebruik van geschoolde ambtenaren. De adel voelde zich aangetast
hierdoor. Toch konden de Spaanse vorsten niet om de adel heen, want ze hadden toestemming van
hen nodig om belasting te heffen.
Vanuit de bevolking kwam er meer verzet tegen de godsdienstvervolgingen. Ook Willem van Oranje
vond de vervolgingen verschrikkelijk. Hij wilde een compromis sluiten met de Spaanse vorst, maar
daar was geen sprake van. Het toenemende verzet tegen zowel de godsdienstvervolgingen als de
centralisatie leidde tot een conflict dat wordt aangeduid als de Opstand. Het begon in 1566 met de
Beeldenstorm. Filips II reageerde door troepen te sturen en vanaf 1568 waren de opstandelingen in
oorlog met de Spaanse vorst, wat tachtig jaar zou gaan duren. Het belangrijkste gevolg van de
Opstand was de scheiding van Noordelijk en Zuidelijk Nederlanden. In 1579 sloten de opstandige
gewesten een defensief verbond: de Unie van Utrecht. Met het opstellen van het Plakkaat van
Verlatinghe (1581) verbraken de opstandelingen definitief met de Spaanse vorst. De betrokkenheid
van de zuidelijke steden was van korte duur, omdat ze door Spanjaarden gedwongen werden door
de knieën te gaan. Voortaan waren de zuidelijke gewesten katholiek en vormden de noordelijke
gewesten een zelfstandige republiek. Het calvinisme werd de belangrijkste godsdienst, maar men
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marijedenouden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now