Wordt gegeven in volgende richtingen:
Bachelor in de toegepaste economische wetenschappen: Standaard traject
Bachelor in de toegepaste economische wetenschappen: minor sociologie
Bachelor in de toegepaste economische wetenschappen: Verkort traject na vooropleiding Professionele bachelor Bedrijfs...
Hoofdstuk 1 De kijk van de sociologen (géén leerstof!) ................................................................................... 6
1.1 Inleiding ........................................................................................................................................................ 6
1.2 De sociologie als wetenschap van het maatschappelijk spel ........................................................................ 6
1.3 De vijf belangrijke vraagstukken van de sociologie ...................................................................................... 6
1.3.1 Het spanningsveld tussen het individu en het collectieve .................................................................... 6
1.3.2 De samenleving als bron van mogelijkheden en oorzaak van beperkingen voor het individu ............. 7
1.3.3 De sociale oorzaken van menselijk gedrag en denken ......................................................................... 7
1.3.4 Samenwerking en identificatie ............................................................................................................. 7
1.3.5 Competentie en onderscheid ............................................................................................................... 8
1.4 De sociologie: een wetenschap van het sociale ............................................................................................ 8
1.4.1 De eigen aard van de sociale wetenschappen ...................................................................................... 9
1.4.2 De Sociologie als empirische wetenschap .......................................................................................... 10
Hoofdstuk 2 De sociologische kijk op arbeid ................................................................................................. 11
2.1 Inleiding ...................................................................................................................................................... 11
2.2 Wat is werk ................................................................................................................................................. 11
2.2.1 Smalle en brede definities .................................................................................................................. 11
2.2.2 De sociale context ............................................................................................................................... 11
2.3 Werk en niet-werk ...................................................................................................................................... 11
2.3.1 De waarde van werk ........................................................................................................................... 12
2.3.2 Betaalde arbeid, werk en reproductief werk ...................................................................................... 12
2.3.3 Voorbeelden van betaalde arbeid, werk en vrije tijd.......................................................................... 13
2.3.4 De bredere waarde van werk.............................................................................................................. 13
2.4 Werk als betaalde arbeid ............................................................................................................................ 14
2.4.1 Arbeid binnen een klassenrelatie ....................................................................................................... 14
2.4.2 Arbeidsverhouding.............................................................................................................................. 14
2.4.3 Loonarbeid en andere vormen van betaalde arbeid .......................................................................... 15
2.4.4 Soorten arbeidstaken.......................................................................................................................... 15
Hoofdstuk 3 Het arbeidsbestel: conceptuele afbakening ............................................................................... 16
3.1 Inleiding ...................................................................................................................................................... 16
3.2 De conceptuele ruimte van het arbeidsbestel............................................................................................. 16
3.3 De aggregatieniveaus van het arbeidsbestel .............................................................................................. 17
3.3.1 Macroniveau ....................................................................................................................................... 17
3.3.2 Mesoniveau ........................................................................................................................................ 17
3.3.3 Microniveau ........................................................................................................................................ 17
3.4 De arena’s van het arbeidsbestel................................................................................................................ 17
3.4.1 Arena 1: de arbeidsorganisatie ........................................................................................................... 18
3.4.2 Arena 2: de arbeidsmarkt ................................................................................................................... 18
3.4.3 Arena 3: de arbeidsverhoudingen ...................................................................................................... 18
3.5 Het microniveau van de arbeidsplaats: de vier A’s ..................................................................................... 18
3.5.1 Arbeidsinhoud..................................................................................................................................... 19
3.5.2 Arbeidsomstandigheden ..................................................................................................................... 19
3.5.3 Arbeidsvoorwaarden .......................................................................................................................... 19
3.5.4 Arbeidsverhoudingen.......................................................................................................................... 20
3.6 Uitleiding .................................................................................................................................................... 21
2
, Hoofdstuk 4 Kapitalisme en de opkomst van de industriële arbeidsorganisatie............................................. 22
4.1 Inleiding ...................................................................................................................................................... 22
4.2 De innige relatie tussen modernisering, kapitalisme en industrialisering .................................................. 22
4.2.1 Moderne staatsvorming ..................................................................................................................... 23
4.2.2 De dynamiek van het kapitalisme ....................................................................................................... 23
4.2.3 Wetenschap en technologie ............................................................................................................... 23
4.2.4 Rationalisering en verlichting ............................................................................................................. 23
4.3 Werken in pre-industriële samenlevingen .................................................................................................. 23
4.3.1 Jagers-verzamelaars ............................................................................................................................ 23
4.3.2 Horticulturele samenleving................................................................................................................. 24
4.3.3 Feodale agrarische samenleving ......................................................................................................... 24
4.4 De transitie naar een industrieel-kapitalistische arbeidsorganisatie .......................................................... 24
4.4.1 Industrieel kapitalisme: “What’s in a name?” .................................................................................... 25
4.4.2 Arbeid binnen een gespecialiseerd interactiekader ........................................................................... 25
4.4.3 Arbeidsverhoudingen ingebed in het ‘vrijemarktdenken’ .................................................................. 26
4.4.4 Het productiesysteem: bureaucratisering en mechanisering ............................................................. 27
4.4.5 Omgang met de tijd ............................................................................................................................ 28
4.4.6 Opleiding en rekrutering ..................................................................................................................... 28
4.4.7 De betekenis van arbeid ..................................................................................................................... 28
4.4.8 Arbeid: een voor- en na-vergelijking................................................................................................... 29
4.5 De drijfveren achter de opkomst van de industrieel-kapitalistische samenleving ...................................... 29
4.5.1 Technologie als determinerende kracht? ........................................................................................... 29
4.5.2 Politiek: het verlangen naar controle over het arbeidsproces............................................................ 29
4.5.3 Organisatie .......................................................................................................................................... 30
4.5.4 Het culturele standpunt ...................................................................................................................... 30
4.6 Uitleiding .................................................................................................................................................... 30
Hoofdstuk 5 De grondvesten van het arbeidsbestel ...................................................................................... 31
5.1 Inleiding ...................................................................................................................................................... 31
5.2 Het kapitalistisme als economisch systeem: fasen in het industrialiseringsproces .................................... 31
5.2.1 Het handelskapitalisme (1300 – 1750) ............................................................................................... 31
5.2.2 Industriële kapitalisme (ca. 1750 – 1940) ........................................................................................... 32
5.2.3 Het fordistische productiemodel (ca. 1940 – 1970): de industrieel-kapitalistische samenleving ten
top................................................................................................................................................................ 33
5.2.4 Crisis van het fordistische model ........................................................................................................ 33
5.2.5 Geavanceerd kapitalisme .................................................................................................................... 35
5.3 De context van het geavanceerde kapitalisme ........................................................................................... 36
5.3.1 Technologie in de geavanceerd-kapitalistische samenleving ............................................................. 36
5.3.2 Politieke democratie en geavanceerd kapitalisme ............................................................................. 38
5.3.3 De welvaartstaat in de geavanceerd-kapitalistische samenleving ..................................................... 39
5.3.4 Economische herstructurering en sociale ongelijkheid ...................................................................... 40
Hoofdstuk 6 Een conceptueel kader voor de arbeidsorganisatie – het wetenschappelijk management als
referentiemodel ........................................................................................................................................... 41
6.1 Inleiding ...................................................................................................................................................... 41
6.2 De plaats van de arbeidsorganisatie in het maakmodel............................................................................. 41
6.2.1 De strategie en het maakmodel.......................................................................................................... 41
6.2.2 Het maakmodel (=productieproces) en het productie- of dienstverleningsconcept.......................... 42
6.3 Kernprincipes van de intraorganisationele productieorganisatie ............................................................... 43
6.3.1 De productieorganisatie ..................................................................................................................... 43
6.3.2 De productietechnologie .................................................................................................................... 44
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gillespauwels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.89. You're not tied to anything after your purchase.
