1.1 TAALBEELEID
Elke school moet de nodige inspanningen leveren om tegemoet te komen aan diverse taalnoden van haar
leerlingen: lln met een leerstoornis, anderstalige lln, lln met een beperking, lln van wie de taal die thuis
gesproken wordt (Nederlands of een andere taal) heel anders is dan de meer abstracte taal die op school wordt
gebruikt, ...
Elke leerkracht gebruikt altijd taal als middel om zijn boodschap en vakinhouden over te brengen naar zijn
leerlingen.
jouw taal(gebruik) = grote impact op lln.
als leerkrachtenteam is het belangrijk om aandacht te hebben voor taal.
Toenmalige minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke formuleerde in zijn beleidsnota van 2007 de zin:
“Elke leerkracht is een taalleerkracht”
In deze nota pleitte hij er o.a. voor om in elk vak aandacht te schenken aan de taalcomponent.
Nederlands = middel dat elke leerkracht gebruikt en niet alleen een apart vak.
Taalbeleid
= een structurele en strategische poging van een schoolteam om de onderwijspraktijk aan te passen aan de
taalleerbehoeften van de leerlingen met het oog op het bevorderen van hun algehele ontwikkeling en het
verbeteren van hun onderwijsresultaten.
Structureleel betekent
Een taalbeleid is geen eenmalige actie.
Het volstaat niet om als school een projectweek 'taal' te organiseren om van een taalbeleid te kunnen spreken.
Een taalbeleid moet structureel verankerd zitten in het dagelijkse functioneren van de school.
Strategisch betekent
Je werkt samen met alle partijen een aanpak uit om de taal van de lln te verbeteren.
Niet enkel de leerkrachten Nederlands werken aan het taalbeleid, maar alle leerkrachten.
OPMERKING:
Een taalbeleid is ook schoolspecifiek en uniek.
Het vertrekt vanuit en keert terug naar de eigenheid van elke school als dusdanig. Het taalbeleidsplan van een
concentratieschool in Brussel zal er heel anders uitzien dan het taalbeleidsplan van een aso-school in
Poperinge. Er bestaat dus geen groots, allesomvattend en overal toepasbaar scenario of eenduidig
stappenplan. Het vormgeven van een taalbeleid is een voortdurend zoekproces van wat werkt in de school en
hoe kan worden ingespeeld op veranderingen die zich onderweg voordoen.
Een taalbeleid is nooit af.
De plaats van taal(vaardigheids)onderwijs in de school en de invulling van dit vak moeten telkens opnieuw in
vraag gesteld en bijgesteld worden. De taalrealiteit op elke school wordt immers steeds diverser en
meertaligheid op school is eerder regel dan uitzondering.
Taalbeleid wordt op verschillende niveaus uitgewerkt:
1
,2OSO FEBE DE WINNE 2020-2021
- Macroniveau = het niveau van de school
- Mesoniveau = het niveau van de klas
- Microniveau = het niveau van de individuele leerling.
Om een effectief taalbeleid uit te werken, moet je aan de verschillende niveaus werken.
beleidsmatige initiatieven nemen + in de basis moeten er ook noden tot verandering, vernieuwing en
aanpassing gevoeld worden.
Het volstaat niet dat de school een aantal principes uitschrijft over hoe zij met meertaligheid omgaat als de
individuele leerkrachten in hun klas die principes niet in praktijk brengen.
Omgekeerd geldt ook dat ja als individuele leerkracht onvoldoende talig kan werken als je daarbij niet
ondersteund wordt vanuit het schoolbeleid.
1.2 TAALBELEIDSPLAN
Het taalbeleid van een school
= een visie die in een taalbeleidsplan geconcretiseerd moet worden.
Geeft leerkrachten, lln, maar ook ouders een idee van de belangrijkste klemtonen, doelstellingen en
actiepunten die een school naar voren schuift om aan de school(taal) van lln te werken.
Dankzij het taalbeleidsplan heb jij als leerkracht een duidelijk zicht op wat het taalbeleid voor jou en jouw
opdracht concreet betekent.
Een taalbeleidsplan kan volgende gegevens bevatten:
BEGINSITUATIE Wat is de beginsituatie van de school op vlak van
taal(beleid)?
Wat zijn de sterktes en zwaktes?
Wat is al goed en waar is nog ruimte voor
verbetering?
DOELSTELLINGEN Aan welke taalbeleidsdoelen wil de school werken?
Wat wil de school bereiken op leerlingniveau,
klasniveau en schoolniveau?
ACTIEPUNTEN Wat gaat de school ondernemen om het probleem
aan te pakken?
Concreet:
– Welke acties? Wat is het specifieke doel van deze
acties? Wat is het gewenste effect?
– Wie voert wat uit? Wat doen individuele
leerkrachten? Directie? Wat gebeurt gezamenlijk?
Wat gebeurt er op het niveau van de individuele
leerkracht, op het niveau van samenwerking tussen
leerkrachten, en op het beleidsniveau?
Wat is de eventuele inbreng van externen
(bijvoorbeeld schoolbegeleidingsinstanties, ouders,
…)?
– Wanneer worden acties uitgevoerd? Tegen
wanneer moet een actiepunt uitgevoerd zijn?
– Wie volgt de uitvoering van de acties op?
EVALUATIE EN TERUGKOPPELING – Evaluatie: heeft de school haar doelstellingen op
vlak van taal bereikt: op leerlingniveau, klasniveau,
op schoolniveau?
– Wat wordt er met de resultaten gedaan? Waar
worden ze besproken, opgevolgd?
– Welke bijsturing is er nodig?
– Wat is het langetermijnperspectief? Zijn er al
ideeën over eventuele volgende stappen?
2
, 2OSO FEBE DE WINNE 2020-2021
1.3 TAALTEST
Elke school heeft een uniek taalbeleid, aangezien de talige beginsituatie van elke school uniek is.
Om die beginsituatie vast te stellen, is sinds 2014 elke school wettelijk verplicht om een taaltest af te nemen bij
de leerlingen.
school kiest zelf welk instrument hij gebruikt, zolang het een valide instrument is.
Welke testen kan een school gebruiken?
- Diataal (= betalend)
- TAS-toets (= gratis) = taalvaardigheidstoets
De test wordt meestal door de leerkracht Nederlands afgenomen, maar de remediëring na de test is een taak
voor alle leerkrachten.
Elke leerkracht moet aandacht schenken aan de instructietaal en vaktaal die hij gebruikt.
= onderwerp van taalgericht vakonderwijs.
Een taaltest focust op de leesvaardigheid van een leerling. Niet op de spreek-, schrijf- en luistervaardigheid.
+ voorbeeld pg 9
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Febedw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.