Samenvatting Inleiding Sociologie (in bulletpoints), De samenleving, ISBN: 9789043035774 (R_Inl.socio)
112 views 3 purchases
Course
Inleiding Sociologie (R_INL.SOCIO)
Institution
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Book
De samenleving
Samenvatting (in bulletpoints) van het vak Inleiding Sociologie, naar het boek van John Macionis: De Samenleving. Hoofdstukken 1, 2, 3, 4, 11, 15, 16, 6, 7, 8, 9, 5, 12, 18, 17 (in de volgorde van de voorgeschreven literatuur).
Opgeschreven in bulletpoints en daardoor erg overzichtelijk. De begrip...
,HOOFDSTUK 1: WAT IS SOCIOLOGIE?
Sociologie systematisch onderzoek van de menselijke samenleving
Peter Berger (1963): het algemene in het bijzondere zien
- Sociologie helpt in het gedrag van bepaalde personen algemene patronen ontdekken
Hoe groot is de invloed die de samenleving uitoefent op ons gedrag en keuzes?
De rol van de samenleving in plaats van eigen keuze
o Hoe veel kinderen neem je?
o Zelfmoord als onderhevig aan sociale factoren
Kijken als een socioloog
o Bestaan in de marges van de samenleving
o Doormaken van een sociale crisis
Mondiale visie, in drie categorieën:
o Hoge-inkomenslanden (50 landen, westers, VS, Argentinie, Z-A, Israel, S-A,
Japan en Australie)
o Middeninkomenslanden (80 landen, Oost-Europa, Afrika, Latijns-Amerika,
Azie) > sociale ongelijkheid
o Lage-inkomenslanden (60 landen, Afrika, Azie)
Vergelijking rijke landen met arme landen:
o Het leven dat we leiden wordt gevormd door het land waarin we leven
o De contacten tussen samenlevingen zijn sterk toegenomen
o Veel sociale problemen waarmee de westerse wereld geconfronteerd wordt,
zijn elders veel ernstiger
o Globaal denken helpt ons om meer inzicht in onszelf te krijgen
Sociologie zinvol:
o Speelt een rol bij totstandkoming wetten en overheidsmaatregelen
o Bevordert persoonlijke groei en bewustwording
Wat klopt er wel en niet aan alledaags denken?
Beter inzicht in de mogelijkheden en de hindernissen
Mogelijkheid tot actieve rol spelen
o Goede voorbereiding op de arbeidsmarkt
o Helpt in wereld te leven die zich kenmerkt door diversiteit
Ontstaan van sociologie door transformatie van de samenleving:
1. Industrialisering: er ontstond een scheiding tussen werk en prive
2. Explosieve groei van steden: en daarbij horende problemen en onpersoonlijkheid
3. Nieuwe opvattingen over democratie en politieke rechten: verschuiving van God
naar eigenbelang
Comte: drie ontwikkelingsfasen voorafgaand aan sociologie, namelijk de
1. Theologische fase: samenleving als Gods wil
2. Metafysische fase: natuurlijke ipv bovennatuurlijke
3. Wetenschappelijke fase: nu ook voor de samenleving
Ook wel positivisme genoemd
,Positivisme inzicht verwerven op basis van wetenschappelijk onderzoek
Moderniteit: relatie tussen heden en verleden
Moderniteit sociale patronen die het resultaat zijn van industrialisering
Modernisering het sociale veranderingsproces in gang gezet door industrialisering
- Het verdwijnen van kleine, traditionele gemeenschappen
- De uitbreiding van persoonlijke keuzemogelijkheden
- Grotere sociale diversiteit
- Oriëntatie op de toekomst en een groeiend tijdsbewustzijn
Ferdinand Tonnies: de teloorgang van de gemeenschap, verandering naar
Gesellschaft waarin mensen vreemden voor elkaar zijn
o We komen in het onpersoonlijke leven alsnog Gemeinschaft tegen
Emile Durkheim: arbeidsverdeling, pre-industrie werden samenlevingen bij elkaar
gehouden door mechanische solidariteit en gedeelde morele waarden, in de
moderne samenleving zijn we van elkaar afhankelijk, organische solidariteit
o Durkheim was bang dat dit tot anomie zou leiden, te meten in zelfdodingen.
Maar er zijn nog genoeg gemeenschappelijke normen en waarden
Arbeidsverdeling gespecialiseerde economische activiteit
Anomie situatie waarin een samenleving het individu weinig morele richtlijnen
te bieden heeft
Max Weber: rationalisering, twijfel over vaststaande waarheden
o Weinig oog voor menselijk potentieel
Karl Marx: kapitalisme, bureaucratische ijzeren kooi, potentie van mensen om de
werkelijkheid te veranderen, mits bewustwording
o Onderschatting bureaucratie op moderne samenleving
Drie hoofdvragen:
1. Hoe is sociale gelijkheid mogelijk?
2. Hoe is sociale orde mogelijk?
3. Hoe werkt het proces van rationalisering (modernisering) van de wereld?
,HOOFDSTUK 2: SOCIOLOGISCHE THEORIEEN EN METHODEN
Theorie stelsel van uitspraken die met elkaar samenhangen
Paradigma fundamenteel beeld van de samenleving dat als richtsnoer dient voor
theorie en onderzoek
Vier sociologische benaderingen:
1. Structureel functionalisme
2. Conflictsociologie
3. Symbolisch-interactionismebenadering
4. Rationelekeuzebenadering
Het structureel functionalisme
Hanteert een kader voor de theorievorming waarin de samenleving als een complex
systeem wordt gezien, een systeem waarin sprake is van onderlinge samenwerking
tussen de verschillende delen en dat solidariteit en stabiliteit beoogt
Focus op sociale structuur en sociale functies
Beinvloed door Comte, die wees op de noodzaak dat een samenleving haar eenheid
bewaart in een tijd dat veel tradities verdwijnen / Durkheim / Spencer: maatschappij
als vergelijking met het menselijk lichaam / Parsons / Merton: sociale structuur met
meerdere functies:
Manifeste functies onderkende en beoogde gevolgen van een sociaal patroon
Latente functies de niet-onderkende en niet-beoogde functies van een sociaal patroon
Sociale disfunctie sociaal patroon dat het functioneren van samenleving kan verstoren
o weinig oog voor bestaande ongelijkheden die spanningen en conflicten
veroorzaken, dus conservatief
De conflictsociologie
kenmerkt zich door een denkkader waarin de samenleving wordt opgevat als een
arena van ongelijkheid, die conflicten en verandering veroorzaakt
Focus op relatie van sociale klasse, ras, sekse etc met ongelijkheid in geld, macht,
status
Sociaal patroon heeft voor de ene positieve en voor de andere negatieve gevolgen
Karl Marx: leefomstandigheden van arbeidsklasse, klassenstrijd
Sekseconflictbenadering: richt zich op ongelijkheid en conflicten tussen mannen en
vrouwen
Feminisme streeft naar sociale gelijkheid tussen mannen en vrouwen
Harriet Martineau: eerste vrouwelijke socioloog, Jane Addams
Rassenconflictbenadering: richt zich op de ongelijkheid en conflicten tussen mensen
met een verschillende raciale en etnische achtergrond
Ida Wells Barnett, Du Bois (tegen rassenscheiding)
o Weinig oog voor gemeenschappelijke waarden en wederzijdse
afhankelijkheid, snel gebrek aan wetenschappelijke objectiviteit
,Het symbolisch interactionisme
Denkkader waarin de samenleving wordt opgevat als het resultaat van de interacties
tussen individuen
Orientatie op microniveau, een nauwkeurige en gedetailleerde beschrijving
Max Weber: inzicht in situatie door verplaatsing in standpunt van mensen
o Nadeel dat invloed van culturen etc over het hoofd gezien kunnen worden
De rationelekeuzebenadering
Alle sociale handelingen kunnen worden teruggevoerd op de rationele keuze van
individuen over wat het beste voor ze is
Adam Smith: oorsprong in de economie
Sociologen: George Homans en Peter Blau, James Coleman
o Geld als ruilmiddel, kosten en baten, ruilrelaties in sociale orde
Drie onderzoeksbenaderingen:
1. Positivistisch
2. Interpretatief
3. Kritisch
Positivistisch (structureel functionalisme & rationelekeuze)
Logisch systeem dat zijn kennis baseert op directe, systematische observaties
Ook wel empirisch genoemd
Begrippen, variabelen, metingen
Statistiek, betrouwbaarheid, validiteit, correlatie, oorzaak
Objectiviteit als ideaal
Waarnemersperspectief
Interpretatief (symbolisch interactionisme)
De betekenissen die mensen aan hun sociale werkelijkheid toekennen
Max Weber
Verstehen: niet alleen wat, maar ook waarom
Kwalitatieve data
Deelnemersperspectief
Kritisch (conflict)
Laat zich in haar onderzoek van de samenleving leiden door de noodzaak tot sociale
verandering
Karl Marx
Ook het karakter van onderzoek moet veranderen
,Invloed van gender op onderzoek
1. Androcentrisme: vanuit mannelijk perspectief
2. Overgeneraliseren: bijv alleen mannelijke data, maar generaliseren over hele tak
3. Genderblindheid: geen aandacht voor gender
4. Meten met twee maten: verschillende normen voor mannen en vrouwen
5. Interferentie: het verstoren van onderzoek door het geslacht van de onderzoeker
De structureel-functionalistische analyse van gender
Gender als middel waarmee het sociale leven georganiseerd kan worden
Instrumentele kwaliteiten volgens Parsons: complex van eigenschappen
Expressieve kwaliteiten: emotionele responsiviteit, gevoeligheid voor anderen
o Geen aandacht voor financiële noodzaak, persoonlijke spanningen van
genderrol en schikken van vrouwen naar dominantie mannen
De conflictsociologische analyse van gender
Friedrich Engels: de macht die de ene sekse over de andere uitoefent
Gender als negatief, beperkt persoonlijke ontwikkeling
Sociologisch onderzoek:
1. Onderwerp
2. Bestaande informatie
3. Onderzoeksvraag
4. Wat nodig
5. Ethische aspecten
6. Methode
7. Data registreren en opslaan
8. Data analyse
9. Conclusies
10. Informatie delen
5.
, HOOFDSTUK 3: CULTUUR
Cultiveren bebouwen, in stand houden
Cultuur de wijze van denken, handelen, de symbolen de materiele objecten die
in combinatie de levenswijze van een volk vormen
Immaterieel door de leden van de samenleving ontwikkelde ideeën
Materieel materiele objecten gecreëerd door de samenleving
Natiestaat politieke eenheid met een eigen afgebakend grondgebied
Samenleving mensen die in een bepaald gebied leven en een bepaalde cultuur
gemeenschappelijk hebben
Culturen meten aan de hand van talen: NL: Nederlands en Fries, Limburgs en
Nedersaksisch
Cultuurelementen:
o Symbolen: verschijnsel dat een bepaalde betekenis heeft die door mensen
met dezelfde culturele achtergrond herkend wordt
o Taal: een systeem van symbolen dat mensen in staat stelt om met elkaar te
communiceren
Cultuuroverdracht
Sapir-Whorfthese: mensen zien en begrijpen de wereld door het
culturele perspectief van taal
o Waarden en overtuigingen, westerse wereld:
Gelijke kansen
Individuele prestaties en persoonlijke successen
Materiele welstand
Activiteit en werk
Praktisch en efficiënt zijn
Vooruitgang
Wetenschap
Individuele rechten
Vrijheid
Superioriteitsgevoelens
>> belangenconflict vs waardenconflict
o Normen: regels en verwachtingen
Mores: normen die we in veel situaties kunnen waarnemen en een
grote morele betekenis hebben
Sociale controle: straffen
Anomie: normloosheid
Artefacten: materiele creaties van de cultuur
Socioculturele evolutie (Lenski): door nieuwe technologieën veroorzaakte
veranderingen in een cultuur
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EmilyE. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.55. You're not tied to anything after your purchase.
