Hoorcollege 1 – Onderwijssysteem en context
Doel en inhoud van vandaag
› Na dit college heb je kennis over het Nederlandse onderwijssysteem en de leerlingenzorg
daarbinnen.
▪ Internationale ontwikkelingen
▪ Passend onderwijs
▪ Leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte
▪ Basis- en extra ondersteuning
▪ Meer inclusief onderwijs
Opbouw van het vak
Het is dus een heel breed
vak waarin alles naar
voren komt.
Link naar het filmpje: https://youtu.be/1iB3DrK3cdE
- De focus op inclusief onderwijs wordt hier goed uitgelegd. Mooi dat kinderen met elkaar naar
school gaan. De ondersteuning wordt op de gewone school gegeven.
- Passend onderwijs: aanpassen van kinderen aan het systeem → dit doen we nu.
- Inclusief onderwijs: het systeem aanpassen op kinderen
Stelling
Ik vind dat leerlingen met een beperking het recht hebben om regulier onderwijs te volgen
Ga naar:
https://PollEv.com/multiple_choice_polls/1OH25mS9wF4YSUyUiWogK/respond
- In principe hebben kinderen met een beperking het recht. Met enige nuancering: welk type
beperking, welk type ondersteuning kan geboden worden, etc.
- Maakt het lastig om op zo’n stelling te reageren.
Internationale ontwikkelingen
Internationale verdragen
› Salamanca statement (UNESCO, 1994)
› Richt zich vooral op onderwijs
› Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap
(2006) geratificeerd in 2016 (!!!)
, › Een heel breed verdrag dat een heel breed spectrum beïnvloedt. Een deel van dat verdrag
gaat over onderwijs. Nederland heeft dit verdrag ook ondertekend (2016 is wel echt laat
toen ze hebben getekend)
Salamanca statement (1994) – UNESCO
“Wij geloven en bepleiten dat:
› … Elk kind een fundamenteel recht op onderwijs heeft en de gelegenheid moet hebben om een
aanvaardbaar niveau van leren te bereiken en te onderhouden.
› … Elk kind unieke eigenschappen, belangstelling, mogelijkheden en onderwijsbehoeften heeft.
Onderwijssystemen moeten ontworpen worden en onderwijsprogramma's ingevoerd opdat zij
rekening kunnen houden met deze brede diversiteit aan eigenschappen en behoeften;
› … Zij die speciale onderwijsbehoeften hebben, toegang moeten hebben tot reguliere scholen die
Hen kunnen tegemoetkomen binnen een kindgerichte pedagogiek, vaardig in het
tegemoetkomen aan deze behoeften.
› … Reguliere scholen met deze inclusieve oriëntatie de meest effectieve manier zijn om
discriminatoire houdingen tegen te gaan, welkome gemeenschappen te creëren, een inclusieve
samenleving te bewerkstelligen en onderwijs voor iedereen te bereiken.
› Zij bovendien voorzien in effectief onderwijs voor de meerderheid van de kinderen en de
doeltreffendheid en uiteindelijk ook de kosteneffectiviteit van het hele onderwijsstelsel
verbeteren.
• In dergelijke verdragen wordt heel vaak tegen een regering gepraat.
Salamanca statement (1994) – UNESCO
De Verklaring roept regeringen met klem op om:
› De hoogste politieke en budgettaire prioriteit te geven aan verbeteren van het
onderwijssysteem, zodat men in staat is alle kinderen, ongeacht hun individuele verschillen of
moeilijkheden, op te nemen.
› Wettelijk of beleidsmatig het principe van inclusief onderwijs aan te nemen, waarbij alle
leerlingen in reguliere scholen worden geplaatst, tenzij er dringende redenen zijn om dat niet te
doen
› Voorbeeldprojecten te ontwikkelen in samenwerking met plaatselijke onderwijsbesturen in alle
gemeenten en uitwisselingsprogramma’s voor leerkrachten te introduceren met landen die
meer ervaring hebben met inclusieve scholen
› Gedecentraliseerde en op participatie gerichte mechanismen in te richten voor het plannen,
monitoren en evalueren van onderwijskundige voorzieningen voor kinderen en volwassenen
met speciale onderwijsbehoeften
› De deelname van ouders, gemeenschappen en organisaties van gehandicapten te bevorderen
en te faciliteren waar het gaat om beleidsvormingsprocessen betreffende voorzieningen voor
speciale onderwijsbehoeften;
› Meer inspanning te leveren bij vroegtijdige herkenning en interventiestrategieën, net als bij
vrijwillige aspecten van inclusief onderwijs;
› Te verzekeren dat, in het licht van systematische verandering, opleidingsprogramma’s voor
leerkrachten, zowel initieel als waar het nascholing betreft, gericht zijn op het tegemoet komen
aan speciale onderwijsbehoeften in reguliere scholen.
VN-verdrag mensen handicap (2006) → heeft een veel bredere focus. Inclusie in de bredere zin van het
woord (de volledige maatschappij).
› Centrale begrippen:
, ▪ Inclusie
▪ Persoonlijke autonomie
▪ Volledige participatie
› Art. 24 waarborgt een inclusief onderwijs-systeem op alle niveaus en voorzieningen voor een
leven lang leren.
▪ Gaat om het inclusief onderwijs → op leerlingsysteem.
Artikel 24
Bij de verwezenlijking van dit recht waarborgen de Staten die Partij zijn dat:
a. Personen met een handicap niet op grond van hun handicap worden uitgesloten van het
algemene onderwijssysteem, en dat kinderen met een handicap niet op grond van hun handicap
worden uitgesloten van gratis en verplicht basisonderwijs of van het voortgezet onderwijs;
b. Personen met een handicap toegang hebben tot inclusief, hoogwaardig en gratis basisonderwijs
en tot voortgezet onderwijs en wel op basis van gelijkheid met anderen in de gemeenschap
waarin zij leven;
c. Redelijke aanpassingen worden verschaft naar gelang de behoefte van de persoon in kwestie;
d. Personen met een handicap, binnen het algemene onderwijssysteem, de ondersteuning
ontvangen die zij nodig hebben om effectieve deelname aan het onderwijs te faciliteren;
e. Doeltreffende, op het individu toegesneden, ondersteunende maatregelen worden genomen in
omgevingen waarin de cognitieve en sociale ontwikkeling wordt geoptimaliseerd,
overeenkomstig het doel van onderwijs waarbij niemand wordt uitgesloten.
Ze vindt het heel belangrijk dat kinderen extra ondersteuningsbehoeften krijgen → nastreven van
maximale uitkomsten op cognitief maar vooral sociaal gebied van kinderen.
Ontwikkelingen in Nederland
We zijn al een eindje op weg. We zijn er eigenlijk al even mee bezig. Het is belangrijk om te weten dat
Nederland een heel erg gesegregeerd systeem hebben → in de geschiedenis is een moment geweest
waarin heel veel verschillende scholen waren voor verschillende beperkingen.
- Nu het idee van inclusief onderwijs staat heel erg haaks op het beeld wat we altijd hadden. We
nemen de geschiedenis wel mee. Het gaat dus niet vanzelf in Nederland.
Waar staan we in Nederland?
Ga naar: https://PollEv.com/multiple_choice_polls/goXYRMpaUWYxZQkCtsDkM/respond
- Waar denk je dat we in Nederland staan als je denkt aan inclusief onderwijs?
Ik heb gekozen voor Segregatie → maar het is best moeilijk om er antwoord op te geven. Waarschijnlijk
ergens tussen B en C. We hebben nog speciaal onderwijs dus daar is zeker nog sprake van plaatje B.
, - In de thuisopdracht hier verder over nadenken.
Vooral meegeven vandaag: passend onderwijs veel discussie over geweest in de media en daardoor is
een beeld ontstaan dat niet altijd even positief is geweest. Heeft de mening van menig persoon gekleurd.
Wet Passend Onderwijs – doelen
Beleidsdoelen op twee niveaus:
1. Bestuurlijk niveau: best wel duidelijk geformuleerd. Er zijn een aantal dingen veranderd t.o.v.
eerder beleid en die zijn erg feitelijk.
2. Leerling niveau: het is niet precies gedefinieerd op leerling niveau. Is niet in de wetgeving
opgenomen en roept veel vraagtekens op.
Hoofdkenmerken van passend onderwijs
› Budgetfinanciering en decentralisatie: Voor passend onderwijs was alles landelijk georganiseerd
→ geen regie binnen de eigen regio. Leerlinggebonden financiering (iedere leerling die werd
aangemeld voor extra ondersteuning werd gedaan met een open kraan → dus de kosten erg
hoog).
o Nu Nederland georganiseerd in allemaal samenwerkingsverbanden → verantwoordelijk
voor de leerlingen binnen die regio (de regio krijgt de financiering en is verantwoordelijk
dat het daarvoor gebruikt wordt.
› Zorgplicht voor schoolbesturen: Schoolbesturen hebben de zorgplicht gekregen. Als een leerling
met extra ondersteuningsbehoeften is aangemeld dan heeft de school de zorgplicht → als de
school besluit dat het niet kan dan moet de school een ander passend iets binnen de regio vinden.
› Schoolondersteuningsprofiel: scholen laten zien wat ze kunnen bieden aan welke leerlingen.maar
ook wat ze niet kunnen bieden
› Ontwikkelingsperspectiefplannen (opp’s): er is geen sprake meer van (zou moeten)
diagnosticering en labeling maar de focus moet liggen op de ondersteuningsbehoeften. Wat heeft
deze leerling nodig? De focus ligt meer op de behoeften in plaats van op de diagnostisering
▪ We willen af van de stigmatisering die bij labeling hoort..
▪ Geen labeling meer, maar focus op ondersteuningsbehoefte
Bron: Ledoux, L., & Waslander, S. (2020). Evaluatie passend onderwijs: Eindrapport.
• Cluster 1 (visuele beperking) en Cluster 2 (auditieve beperking en/of spraak-taalproblemen)
wordt landelijke geregeld → zo kunnen deze kinderen of in het reguliere onderwijs of in het
speciaal onderwijs geschaald worden.
• Een groot deel van de kinderen gaat naar een reguliere school en krijgt dan ambulante
ondersteuning.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annekenienkedeboer64. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.