Summary
Samenvatting inleiding tot het recht
- Course
- Institution
Van de eerste keer erdoor met een 18/20 Alles is er in opgenomen
[Show more]
Seller
Followemilybartholomeus
Reviews received
Content preview
1DEEL I HET FENOMEEN RECHT
HO I. HET BEGRIP RECHT
Inleiding (1-12)
Het begrip recht
geen samenleving zonder recht, recht is mensenwerk
Doel: mens, in zijn mens zijn en in samenleven met anderen, te ondersteunen, richting
te geven en zelf, om een moreel begrip te gebruiken, te verbeteren
Recht is beleidsinstrument
Deductief = algemene regels en daaruit recht afgeleid en toepasselijk gemaakt op
concrete gevallen
Belgische rechtsstelstel tegenovergestelde bewegingen: sterk geboden dr nationaal
recht, mr meer en meer regels uit internationale verdragen of die het werk zijn v
supranationale verdragen of organen die dr internationale verdragen w opgericht
Supranationale = rechtstreekse regelgevende bevoegdheid
België = regionaal of communautaire rechtsstelsels ( door geven aandeelstaten)
Recht is normensysteem dat opgelegd w dr overheid en dat gehandhaafd w dr overheid
en zal zo nodig, sancties kunnen opleggen in allerlei vormen.
Hinderpaal def = verscheidenheid aan verschijningsvormingen v rechtstelsels en -regels
doorheen de tijd en de ruimte ( verband met toestand mij of gemeensch waarbinnen
vorm krijgt = materiële bron)
Functies
• Regulerende = regulering v menselijke verhoudingen
• Symbolische
• Pacificerende
• Rechtsbeschermende
Recht als geheel van bindende regels (13-30)
om bindend te zijn,
Geldig zijn
1. Op geldige wijze ontstaan (rechtsvoorschriften volgen, gesloten systeem)
2. Niet alle rechtsregels in rechtsstelsel hebben zelfde waarde: lagere normen mogen
hogen niet tegenspreken
3. Bevoegdheidsregels & procedureregels
Effectief zijn
1. Morele effectiviteit of rechtsbewustzijn: rechtsregel die overeenstemt met
algemene verwachting v samenleving =>hoe dieper aanvaarding / bewust zijn & hoe
sterker bindende kracht
noodzakelijkheidskarakter v d regel
2. Materiële effectiviteit = rechtsregel leidt tot intreden v rechtsgevolgen
onmiddellijk = wnr rechtssubj spontaan regel toepassen & zelf instaat vr feitelijke
uitvoering gevolgen
middelijke = overheidsorganen zorgen vr plaats vinden rechtsgevolgen dmv
procedures
, 2
Juridische politiek
ALGEMEEN GELDENDE REGELS = Regels die vr elk rechtssubject gelden
• Algemene gebodsbepalingen = stellen gedrag verplicht ( kan zowel neg als pos)
bv verkeersregels ( u moet zich hieraan houden), aangifte doen v kind, 422 bis
strafwetboek (neg geformuleerd)
• Algemene verbodsbepalingen = je mag niet
• Verlofbepalingen = je kan iets doen, recht laat u toe iets te doen, mogelijkheid om
bepaalde handeling te stellen
• Belovende regels = regels die iets beloven bv recht op arbeid (iedereen die wil werken,
die kan werken) GEBREK AAN DIRECTE WERKING!!
REGELS TOEPASBAAR NA KEUZE
• Veel regels gelden wnr in bep situatie een bep keuze is gemaakt en een bep activiteit
wenst te ontplooien
• Recht moeit zich niet met keuze, mr verbindt er rechtsgevolgen aan
bv huwelijk, adoptie
WILSAANVULLENDE OF SUPPLETIEVE REGELS
• regels die wil aanvullen v rechtssubject, v d partijen
regels die mr gelden als de betrokken niet anders beslissen
bv bouwgrond: ge doet u zin, eerste kans gehad vr wil uiten , mr niet gedaan
deze regels gemaakt, wel bindend mr alleen als u eerst niet anders besloten hebt
TECHNISCHE REGELS
• betrekking op aspecten v recht zoals procedures, termijnen, akten,..
Recht en de maatschappelijke orde (31-33 en 39)
• waarom recht nodig?
Vwde vr handhaven maatschappelijke orde => geen recht zonder samenleving, geen
samenleving zonder recht (maatschappelijke verschijnsel)
we anders niet kunnen samenleven, samenleving gebaseerd op bindende afspraken dr
mensen die ons vertegenwoordigen
Staat = organisatievorm samenleving met noodzakelijk gezag vr rechtszekerheid (zeer
moeilijke staat! wie bevoegd vr wat?)
Welvaartstaat: recht meer als instrument gebruikt v sturing en beleid & minder maatsch
n en orde handhaven => KRITIEK: te sterk nadruk op recht als middel eerder dan uiting v
algemeen aanvaardbare gedragsregel
Recht= product v heersende ideologische opvattingen
In vraag stellen: tot standkoming recht gaat burger voorbij, directe democratie???
Recht en gezag (41-49)
Binding recht & gezag: onderzocht vanuit 2 standpunten
1. Probleem vh uitvaardigen vd regels
, 3
moderne samenleving: dr rechtsvormende organen vd gemeensch, die dr
gemeensch zelf, via vrije verkiezingen, w aangesteld ( = de Staat = wetgevende
macht, ook lagere rechtsgemeenschappen
recht kan ook onstaat uit constante g vd gemeensch => gewoonterechtsregels
(Staat)
paralegale normen = regels v bep groepen / beroepen die over zekere autonomie
beschikken
2. Wie staat in vr naleving rechtsregels?
Uitvoerende macht = regering
toepassen in rechtbanken = rechterlijke macht
Kenm Staat = Soevereniteit
plaatst staat aan top v hierarchie
slechts bruikbaar in zin v onafh binnen bep sfeer, dwz macht tegenover onderdanen niet
ontleent aan andere mij & in uitoefening niet onderworpen is aan andere mij
Taken Staat
1. Sociologisch: ordehandhaving nr binnen, beveiliging nr buiten, bevordering
economische welvaart en sociale vrede
2. Juridisch
Wetgevend = opstellen wetten in materiele betekenis vh woord
Bestuurlijk = uitvoering wetten, impliceren overheidsdaad die nodig is vr
praktische regeling vh maatsch leven
Rechstsprekend = toepassing wet verzekeren
• Naleving rechtsregel
Onmiddellijk: rechthorige leeft spontaan regel na
Middelijk: naleving gebeurt dr bestaan v sancties
Sancties (belangrijk element v recht, mr niet noodzakelijk): nietigheid v handeling,
werkstraf, individueel moreel of patrimoniaal treffen, individu in zijn persoon aantasten
HO II0. INDELINGEN V H RECHT
Rechtstakken – Publiek recht en privaat recht (71-73)
1. Publiek recht
doel= algemene belangen v land, natie waarborgen (organistaie staat,
belasting heffen,..)
karakter: dwingend
subjecten: verticaal staat vs burger
bv staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht, strafprcesrecht, fiscaal recht
2. privaat recht
doel private belangen burger bv huwelij, huurovereenkomst
karakter: vaak suppletief recht
Subjecten: horizontaal burger vs burger
bv burgerlijk recht, venootschapsrecht, handelsrecht
, 4
3. NIET STRIKT GESCHEIDEN (sociale welvaartsstaat, privaat is stukske publiek
geworden)
Nationaal recht en internationaal recht
• Nationaal recht = recht v e land binnen eigen grondgebied, recht geldt vr
personen binnen land
Belg nr amerika is niet mr onderworpen. Amerikaan in belgie geldt wel.
• klassieke internationaal recht = verdragen(volkenrecht)= afspraken tssn
autonome staten die verdrag met elkaar sluiten. Bv Erasmus, ontwikkelingshulp
• Europees recht
Objectief recht en subjectief recht (52-64)!!!
• Objectief recht = alle recht dat op een bepaald moment in ons land bestaat, het
recht zoals het bestaat
• Subjectief recht = kijken nr recht vanuit subject ( persoon) = het recht v e
rechtssubject om op basis van hun eigen belangen bepaalde juridische
verplichting die afgeleid is uit een regel v h objectieve recht rechtstreeks af te
dwingen v e derde d m v een rechtsvordering.
Bron = objectief recht
U eigen belang == niet iemand anders die dit doet vr jou
Rechtsvordering= eis instellen bij de bevoegde rechter ( 1 feit kan zorgen vr
meerdere rv’en)
Onmiddellijk (zonder tussenkomt ander persoon) of middelijk bekomen
Tenietgaan: recht overdragen of verdwijnen dr bv verjaring
Absolute vs relatieve
Absoluut: kan je afdwingen v iedereen bv eigendomsrecht als eigenaar
absolute macht, dus u bepaalt wat er mee gebeurd
Relatieve: alleen mr tegenover bepaalde mensen bv huurcontract
( verhuurder-huurder)
Politiek vs burgerlijke
Pol: rechten die u en ik heeft ten aanzien v d overheid , gij dwingt recht af
v overheid bv recht om te kiezen, verkozen te worden, recht v vrije
meningsuiting (Belgisch grondgebied en in bepaalde gevallen lid EU)
Burgerlijk: rechten die je afdwingt ten aanzien v je mede burger
(Belgische grondgebied)
1. persoonlijkheidsrechten en familierechten = zelfde kenm EXAMEN!!
Rechten die v extra-patrimoniale aard dwz gaat niet over
vermogen, kunt niet in geld uitdrukken.
Rechten eindigen bij overlijden
recht kan je niet verkopen of overdragen
Pers rechten: rechten die je als persoon hebt
Fam: plaats als persoon in fam bv afstammingen, rechten en
plichten als ouders, voogdij, huwelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emilybartholomeus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now