Summary
Samenvatting strafrecht & strafprocesrecht
- Course
- Institution
- Book
Alles is opgenomen (powerpoints, boek, les) Van de eerste keer geslaagd
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: CrimiStudentKUL • 3 year ago
Seller
Followemilybartholomeus
Reviews received
Content preview
Introductie (D1)Dit vak inhoudelijk … gaat over strafrecht en
strafprocesrecht
Basiskennis
Terminologie
Kennis van kernbegrippen, beginselen, belangrijkste bepalingen strafwetten
Kritische kennis
Hoe het straf(proces)recht is
positief strafrecht
… maar ook waarom het zo is
= begrijpen, analyseren, evalueren van strafwetten/bepalingen
Belangrijkste vraag: “Waarom (is het zo en niet anders)?”
Wat is strafrecht?
Definitieprobleem begrip is meerduidig (afh v gekozen invalshoek)
Strafrecht in ruime zin (omvat zowel materieel als formeel strafrecht) (pos) sr is geheel v
rechtsregels die
1. Bepalen onder welke vwde overheid vr specifieke gedraginen (misdrijven) specifieke
sancties (strafrechtelijke sancties) kan opleggen en uitvoeren,
2. Omschrijven waaruit deze gedragingen en sancties bestaan en
3. Voorschrijven op welke wijze de daartoe bevoegde (publiekrechtelijke) instanties hun
recht (en soms plicht) om voor deze gedragingen sancties op te leggen en ui te vieren
moeten uitoefenen.
Een van de meeste bekende rechtsgebieden
Media-aandacht – heel populair
Emoties, commotie strafrecht regels vermijden dat mensen op niet rationele manier
beoordeeld w, emotionele kant niet te groot
Strafrecht gaat om
… MISDRIJVEN EN MISDADIGERS
Wat maakt een misdrijf?
Wie is een misdadiger?
Wat wou person doen, kwaadwillige intentie?
… POLITIE, PROCUREURS, RECHTERS, RECHTBANKEN EN HOVEN (officiele bevoegdheid)
Wat mogen zij doen om misdrijven en misdadigers op te sporen, te ontdekken en te
veroordelen?
En slachtoffers
Materieel strafrecht: de rechtsnormen die bepalen wie, waarvoor, wanneer strafbaar is en
waarom en welke sancties opgelegd kunnen worden
“Wat men niet mag” (let op: soms wat men niet mag weigeren te doen)
Wat moet strafbaar zijn? (wat wordt verboden?) Misdrijven
Wie moet gestraft worden? Misdadigers (alleen mensen?), rechtspersonen (personen
die geen persoon zijn
Wanneer moet iemand gestraft w voor iets wat strafbaar is? Voorwaarden voor
individuele aansprakelijkheid & strafrechtelijke sancties
Wat is de juiste straf? Soms wettelijke straf onjuist, criminologen zouden zeggen wat
juiste straf is wnr juristen zeggen van ja dit juist volgens wetboek
Moeilijkste vraag: Wat zou strafrecht moeten doen? Grensoverschrijdende vraag
, Belangrijke bron: strafwetboek
Formeel strafrecht: regels aangaande verloop v strafproces
Strafprocedure, strafvordering, strafrechtspleging, tenuitvoerlegging, rechtshulp
“Wat er moet gedaan worden als er een misdrijf is gepleegd”
Bronnen: wetboek v strafvordering, wetten op voorlopige hechtenis, europees
aanhoudingsbevel, …
Verschil & samenhang materieel en formeel strafrecht: mat gaat over misdrijven en
misdadigers. Rechtsnormen die bepalen wie waarvoor, wnr strafbaar is. En welke sancties
opgeled (feit, person en straf). Is er niet zonder formeel strafecht.
Bv wie bepaald of legitieme gevallen v abortus aanwezig? Wie bepaald altijd probleem, wie
bepaald wie crimineel is. Specifieke formele instanties die hiervoor bevoegd zijn om te
bepalen of strafwet geschonden werd. Formeel strafrecht = procedure, regels.
Beiden hebben beschermende functie (behoorlijke strafrechtsbedeling & vermijden
bestraffen onschuldigen) en vormen toelating ( legitimitering v overheidsoptreden)
Waarom strafrecht
Vroeger wraak. Nu barriere tegen deze emoties
Als reactie: iets verkeerd gedaan en je moet leren bv pedagogische reactie
Voorkomen/preventie v verdere misdrijven, voorbeeld vr anderen
Doel Strafrecht? Straffen!
Doel van straffen?
Reactie tegen/vergelding voor laakbare gedragingen
Bv. taliowet: ‘oog om oog, tand om tand’ (Twaalftafelenwet)
Preventie van laakbare gedragingen
Positieve: voorkomen dat daders/criminelen wederom in de fout gaan
Negatieve: voorkomen dat mensen (alle burgers) in de fout gaan
Resocialisatie van misdadigers
Andere?: maatschappij reguleren, moraliteit beschermen …
Wortels v huidige strafrecht
Modern Strafrecht – Verlichting
Montesquieu, Voltaire, Bentham, Feuerbach, Beccaria …
Rationaliseren v strafrecht. Straffen vr specifieke feiten, die probleem vr sl opleveren (niet
alleen koning)
- Wat is de grondslag vh recht op straffen?
Humaniseren (menselijker maken). Persoon heeft vrije wil
Vermijd willekeur!!
Meer aandacht aan feiten, dan aan daders (probleem)
Oorsprong van ‘klassieke school’ van strafrechtsdenken
homo economicus met vrije wil
Strafrecht als ultima ratio (het laatste middel) – utilitarisme
- Repressieve functie - beperkt tot schending van essentiële goederen (vb. leven,
eigendom …)
Aandacht vr “criminele feiten” (meer dan voor daders)
, Waarborgen nodig: déclaration des droits de l’homme et du citoyen - Verklaring vd rechten
vd mens en de burger (26 Augustus 1789)
Artikel 5 – Schade: de wet heeft slechts het recht handelingen te verbieden, die
schadelijk zijn voor de maatschappij
Artikel 7 – Legaliteit I: niemand kan beschuldigd, aangehouden of gevangen worden dan
in bij de wet bepaalde gevallen en in de vormen, die zij heeft voorgeschreven (+ verbod
op willekeur)
Artikel 8 – Legaliteit II & proport. Straf: de wet kan slechts strikte en weliswaar
noodzakelijke straffen opleggen, en niemand kan gestraft worden dan door een wet die
is vastgesteld en uitgevaardigd voorafgaand aan het delict en op wettige wijze toegepast
Artikel 9 - Vermoeden van onschuld
Franse wetboeken tijdens en na de Revolutie
Verklaringen ideeën en beginselen van Verlichting
Franse code révolutionair 1791
Franse code révolutionair 1795 (“Code Merlin”)
Napoleontische tijd - Frans wetboek 1810
Blijft trouw aan sommige beginselen vd Verlichting (vb. legaliteit)
maar uitbreiding van misdrijven tegen de veiligheid en het politieke regime (absoluut
regime)
BELGIË - Strafwetboek geschiedenis
Belgische onafhankelijkheid (1830)
Franse Code pénal 1810 van toepassing
Art. 139 G.W. 1831 “binnen de kortst mogelijke tijd”
Nieuw Strafwetboek 1867
Obv Franse wetboek
heersend klassieke strafrechtsdenken
Vele nieuwe wetten
Invoering v bepalingen beïnvloed dr theorie vh nieuwe sociaal verweer (d.w.z.
bescherming vd maatschappij tegen ‘gevaarlijke’ personen)
Andere visie & ander mensbeeld: mens is minder vrij en berekend dan gedacht
Theorie sociaal verweer
Tweede helft 19de eeuw, begin 20ste eeuw
Positieve school - Ferri, Lombroso (niet allemaal zelfde mening)
Wat is oorsprong criminaliteit, reden misdrijf plegen
Strafrecht dient om maatschappij te beschermen - preventieve functie
Aandacht vr oorzaken v criminaliteit
Maatschappelijke oorzaken en biologische oorzaken
Aandacht voor de misdadigers (ook potentiële misdadigers), meer dan voor
de criminele feiten
In 1976: commissie begon aan nieuw strafwetboek nooit v gekomen
Herziening 2016-2017: potpourri = nog geen nieuwe strafwetboek, wel enkele wetten
Strafwetboek (Sw) – Algemeen deel v. bijzonder deel
Belgisch sw Twee boeken
Algemeen gedeelte (boek I)
Elf hoofdstukken
Fundamentele regels die van toepassing zijn op alle misdrijven
, Bijzonder gedeelte (boek II)
Specifieke, verschillende misdrijven (vb. moord, corruptie, diefstal …)
X Titels + IV (I-bis, I-ter, VI-bis, IX-bis)
Misdrijven tegen:
openbare trouw, personen, eigendommen, de familiale orde en de openbare
zedelijkheid, openbare veiligheid, openbare orde …
Verdeling volgens verschillende rechtsgoederen
Codificatie = alle wetten in één boek
Duidelijkheid
Meer en meer vervuild door recente wetten
Complementaire wetten (van algemene aard)
Wetten die niet in Boek I v strafwetboek staan, maar … die er logisch en integraal
deel van uitmaken
Bv: Wet van 8 april 1965 Jeugdbescherming; Wet van 29 juni 1964 opschorting,
uitstel en probatie; Wet 1 juli 1964 ter bescherming van de maatschappij tegen de
abnormalen en de gewoontemisdadigers; Wet 26 april 2007 terbeschikkingstelling
van de strafuitvoeringsrechtbank; Wet 21 april 2007 betreffende internering van
personen met geestesstoornis (opgeheven door Wet 5 mei 2014 betreffende de
internering, op zijn beurt gewijzigd door Wet 4 mei 2016 [= Potpourri III]) …
Die soms ook specifieke regels inhouden (afwijking van algemeen deel: Boek I
Strafwetboek)
Bijzonder strafrecht (Boek II Strafwetboek + bijzondere strafwetten): bevatten specifieke
misdrijven: bijzonder deel van strafrecht (bvb. Boek II Strafwetboek, Drugswet 24
februari 1921 …)
Art 100 sw. => 3 uitzonderingen
- Andersluidende bepalingen bv art 11 BWHI
- Strafbare deelneming
- Verzachtende omstandigheden bij wanbedrijven art 85 sw
Formeel SR – Strafvordering
Was/is er een misdrijf?
Wie heeft het gepleegd?
ontdekken van misdrijf (opsporen)
onderzoeken (of het mogelijk is dat er een misdrijf was)
beoordelen van zaak
veroordelen/vrijspreken (schuldig/onschuldig bevinden)
Welke straf zou opgelegd moeten worden?
veroordelen van misdadiger
Misdadigers? – pas aan het einde
En in geval van veroordeling
Voordien: verdachten/beklaagden/beschuldigden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emilybartholomeus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now