HC10: Hydrocephalus (prof. Dr. Jaap Oosterlaan)
Hoofdstuk 6: structurele stoornissen in het brein
Hydrocephalus (waterhoofd) = ophoping van liquor cerebrospinalis (ander woord voor hersenvocht
wat gevormd wordt in de 1e, 2e, 3e en 4e ventrikels) in het centrale zenuwstelsel waardoor er een
verhoogde intracraniële druk ontstaat. Vaak is spina bifida een marker voor andere malformaties in
het centrale zenuwstelsel die kunnen leiden tot hydrocephalus.
Het bevindt zich dus in het ruggenmerg, ventrikels en grote hersenen.
Oorzaken:
1. Te hoge productie van liquor cerebrospinalis (ergens in het ventrikelsysteem) = overproductie
2. Blokkade waarbij de liquor die gevormd wordt in de ventrikels stroomt naar de hersenvliezen
en naar de wervelkolom. Als daar ergens door
bijv. een tumor of malformatie die doorstroming
van liquor geblokkeerd raakt wordt er in
bepaalde systemen te veel liquor opgehoopt en
dus verhoogde druk
3. Liquor wordt onvoldoende opgenomen (opname
vindt plaats in de hersenvliezen) = onvoldoende
resorptie
Het komt best vaak voor: incidentie progressieve vorm is
0.7 – 1%
Productie, circulatie ene resorptie van liquor
cerebrospinalis
Lichtblauw is de ruimte waar de liquor zich
bevindt.
Donkerblauw = bloed
Rood = weefsel waar liquor wordt gevormd.
Sagittale doorsnede dit is de rechter
hersenhelft.
De liquor wordt gevormd in de plexus
choreoïdus: rode structuur die je in het laterale
ventrikels ziet en in het derde ventrikel en ook
onder in het vierde ventrikel.
Plexus choreoïdus bestaat uit de
binnenbekleding van het ventrikelsysteem uit
ependyme (endotheellaag = dun laagje waarin
bloedvaten verpakt zitten). Het is dus een
structuur wat bestaat uit bloedvaatjes en
endotheel.
Plexus produceert liquor 28 gram per uur. Elke dag dus ongeveer 672 gram. Liquor stroomt vanuit
de laterale ventrikels naar de Foramen van Monro (verbinding tussen eerste en tweede ventrikel aan
de ene kant en derde aan de andere kant). Dus vanuit het foramen naar het derde ventrikel, daar zit
ook de plexus choreoïdus. Die verbindingen kunnen geblokkeerd raken (bijv. door bloeding). Vanuit
, het derde ventrikel stroomt de liquor door het Aquaduct van Sylvius (centrale kanaal) naar het vierde
ventrikel (die bevindt zich vlak bij het cerebellum). Vanuit het vierde ventrikel gaat het via 3
openingen naar de subarachnoïdale ruimten (spinnen rag vlies, dit is de ruimte onder de arachnoïdia).
Vanuit vierde ventrikel zijn er dus 3 uitgangen!
3 uitgangen:
Mediaal (Foramen van Magendie)
Twee laterale (via linker en rechter) en dat wordt de Foramena van Luschka genoemd.
Al die ruimtes worden gevuld vanuit de openingen vanuit het vierde ventrikel.
Via daar komt het in een structuur: cisternen = holte gevuld met liquor en dan stroomt het in de
subarachnoïdale ruimte. In die ruimte bevinden zich arachnoïdea villi zijn een soort uitstulpingen
vanuit die arachnoïdea in de bloedsinus (donkerblauwe structuur). Die villi nemen liquor op en die
sturen het terug in de bloedcirculatie, in de sinus (een grote structuur in het harde hersenvlies waarin
bloed stroomt) komt het terecht.
Functies liquor: bescherming, bloed-hersenbarrière, vervoer voedings- en afvalstoffen.
Bescherming: zorgt dat de hersenmassa wordt beschermd tegen schokken. Hersenmassa drijft
in liquor en klappen worden daardoor makkelijker opgevangen.
Bloed hersenbarrière: barrière die tussen de bloedvaten aan de ene kant gelegen is en aan de
andere kant de liquor en het hersenweefsel zelf (witte en grijze stof). De grens tussen het
bloed en het parenchym en liquor. Beschermt tegen de passage van toxische stoffen maar ook
belemmert het de passage van micro-organismen.
Vervoer voedings- en afvalstoffen: liquor komt overal mooi medium om voedingstoffen
aan te voeren en afvalstoffen af te voeren.
Grote structuur is het eerste en tweede
ventrikel. De verbinding vanuit de 1e
+ 2e naar 3e ventrikel = Foramen van
Monro). Centrale kanaal (Aquaduct
van Sylvius) naar het vierde ventrikel
uitgang naar sagittale sinus en
vanuit daar loopt het liquorsysteem
vol.
De laterale ventrikels bestaan uit de
frontale hoorn, de occipitale hoorn en
de temporale hoorn.
Wat je ziet: het driehoekje wat de
linker- en rechterhersenhelft van
elkaar scheidt bruine structuur
loopt door tussen links en rechts.
Volgorde van plaatje
- Hoofdhuid
- Beenvlies
- Schedel
- 1e hersenvlies: duramater (harde
hersenvlies). Bestaat uit twee lagen.
Periostale laag (tegen beenvlies) en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller psychologiestud. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.28. You're not tied to anything after your purchase.