Idiot savant: aan de ene kant beperkt in combinatie met iets waanzinnig goed kunnen.
(Dus bijv. iemand verstandelijk beperkt en aan de andere kant ergens bizar goed in zijn:
creatief/sport/jaartallen, data etc.)
Savant vaardigheden (een heel bijzonder talent, bijv. heel goed tekenen of muziekspelen)
Vaker aanwezig in ASS (schatting 5%), maar lang niet altijd
Disharmonieus IQ-profiel. Als je verbaal bijvoorbeeld veel sterker bent dan performaal
of andersom: performaal veel sterker dan verbaal. (Performaal = alles wat niet verbaal is:
rekenen, dingen op volgorde zetten etc.)
Huidige schattingen: 30-50% verstandelijk beperkt (IQ < 70)
Leo Kanner (1943)
Een van de allereerste mensen die kinderen met autisme (waarvan toen nog niet bekend was dat
ze autisme hadden) observeerde en groepeerde en algemene conclusies van het gedrag van die
kinderen probeerde te trekken.
“Kinderen hebben een soort aangeboren onvermogen om emotioneel contact te maken met
anderen.”
Kanner en huidige kennis
Sociaal-communicatieve problemen vormen kernprobleem
Neurobiologische ontwikkelingsstoornis met sterk genetisch component
Maar: diagnostiek op basis van gedrag (DSM)
o Observatie en tests
o Ontwikkelingsgeschiedenis (ouders)
DSM-5 criteria ASS
A. Tekorten in sociale communicatie en Voorbeeld van gebrek aan
sociale interactie wederkerigheid/samenspel. Moeite om mee te
1. Tekorten in sociale emotionele gaan met anderen
wederkerigheid
2. Tekorten in non-verbale
communicatief gedrag die gebruikt
worden voor sociale interactie
3. Tekorten in ontwikkeling, behouden,
en begrijpen van relaties
Voorbeeld: minder delen van interesses,
emoties of affect (lack of joint attention =
gebrek aan aandacht met elkaar delen)
Beperkte, herhalende patronen van gedrag, Voorbeeld van een interesse die abnormaal is
interesses or activiteiten (minstens 2) in intensiteit of inhoud (en formeel
1. Stereotyperend of herhalende taalgebruik). Instructie: noem zoveel mogelijk
motorische bewegingen, gebruik van vogels op in een halve minuut (bij de fluency
objecten of spraak (bijv. heen en weer task): adelaar, slechtvalk, postduif, de
bewegen van een autootje) uitgestorven trekduif, de dodo is uitgestorven
, 2. Aandringen op gelijkheid, inflexibele in 1768, een struisvogel is een loopvogel.
naleving van routines (moeite met Duidelijk dat de interesse lag bij vogels. Je
verandering) of geritualiseerde kan zeggen dat het voorbeeld is van
patronen of verbaal non-verbaal bijzondere interesse. Of van formeel
gedrag. taalgebruik (naar onze standaard overdreven
3. Hoog beperkt, gefixeerde interesses formeel spreken).
die abnormaal in intensiteit of inhoud
zijn (dag en nacht met 1 onderwerp Voorbeeld van stereotiep, repetitief gebruik
bezig zijn) van objecten
4. Hyper of hypoactiviteit van
sensorische input (sensorisch dus heel
gevoelig of onder gevoelig: bijv. voor
geluiden of geuren)
Hoe wordt autisme vastgesteld in de klinische praktijk?
We hebben nog steeds psychologen en psychiaters nodig om autisme te diagnosticeren. Er is niet
echt een medische test of bloedafname of hersenscan die aantoont dat iemand autisme heeft.
Diagnostiek gedragsobservaties. Bijvoorbeeld aan de hand van Autism Diagnostic
Observation Schedule (ADOS) = semigestructureerde gedragsobservatie. Zien hoe het kind zich
gedraag, hoe het speelt, hoe het omgaat met anderen. Voornamelijk te gebruiken bij jonge
kinderen. Het liefst combineer je observatie met tests en het liefst ook met de
ontwikkelingsgeschiedenis van iemand. Dit samen kan leiden tot een diagnose van autisme.
Diagnostiek: ontwikkelingsgeschiedenis
Voorbeeldvragen: vertraging in bereiken van ontwikkelingsmijlpalen? Lopen, praten,
zindelijkheid? Hoe speelt uw kind? Fantasievol, spelen met anderen? Vaak zie je dat kinderen
met autisme niet veel verhalen eromheen verzinnen. Ook is het spelen vaak minder flexibel
omdat ze sociale situaties kunnen domineren.
Reageert uw kind bijzonder sterk of juist opvallend weinig op: geluid, zicht, pijn, geur, smaak,
tast? Kinderen met autisme hebben vaak dat ze hun labels in hun kleding heel erg voelen. Of ze
hebben moeite met switchen met bijv. van winterkleding naar lentekleding.
Diagnostiek: cognitieve tests
Aanvullende cognitieve tests in ASS-diagnostiek
Intelligentietest (bijv. WISC)
Vaststellen intelligentie belangrijk want:
Inzicht in sterktes en zwaktes > eerder disharmonieus IQ-profiel
Verstandelijke beperking relatief vaak comorbide (30-50% IQ < 70)
Expressie ASS-kenmerken varieert op basis van intelligentieniveau. Bijv. bepaalde
motorische tics of motorische halen in het gedrag, dat zie je vaker bij mensen met een
lagere intelligentie. Ook mensen met een hoge intelligentie laten wel degelijk neigingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller psychologiestud. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.