Introduction to Psychology and History of Psychology (Book notes)
Intr. and history of psychology - Complete with 8.5
Summary Pioneers of Psychology
All for this textbook (14)
Written for
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Bachelor Psychology
Geschiedenis Van De Psychologie
All documents for this subject (8)
Seller
Follow
Jasmijn33
Reviews received
Content preview
1
Geschiedenis vd Psychologie, 2020/2021
Hoofdstuk 2: Pioneering Philosophers of Mind: Descartes, Locke, and Leibniz
René Descartes 1596-1650
Wanneer begint de psychologie? Veel opties, Wilhelm Wundt, Aristoteles, evolutie van
Homosapiens.
Waarom Descartes?
o Descartes en Holland
o Descartes hebben wij veel meer aanrakingspunten mee. We zien dingen terug waar
we nu nog steeds mee bezig zijn.
Een eenzelvige man, hij was erg op zichzelf. De ideeën die hij had ging tegen de opvattingen
van de katholieke kerk en Franse staat in. Dit was ook een reden dat hij naar Holland kwam,
Holland was tolerante staat.
Descartes was geboren in het noordoosten van Frankrijk. Hij studeerde theologie, filosofie, wiskunde
en literatuur. Op zijn 16e vertrok hij naar Parijs. Hij is een tijdje soldaat in leger geweest. Uiteindelijk
wou hij toch verder in de filosofie. Hij was tegen de scholastiek.
Voor Descartes
Aristoteles en de scholastiek
o Rede en openbaring: De waarheid moest overeenkomen met het geloof > Descartes
was hier tegen.
o Drie zielen: vegetatief (van planten & dieren), dierlijk (affectief), rationeel (mensen)
Zekere kennis van Descartes
Descartes legde dankzij een zoemende vlieg de fundering voor analytische geometrie. Deze
fundering kon helpen om de planeetbanen te beschrijven.
Descartes’ droom
o Zijn tweede inzicht kreeg Descartes in Duistland, in Ulm, hij kreeg daar een droom.
De schoonheid van wiskunde, hij vond de zekerheid die wiskunde biedt mooi.
Kennis is een product van de individuele geest. Kennis is iets wat ieder voor zich alleen
produceert, niet samen.
Descartes beschreef de menselijke geest en het lichamelijke als twee samenwerkende maar
verschillende entiteiten. Ze hebben allebei een eigen analyse en verklaring nodig.
De eerste regel van de methode: betwijfel alles: en werk dan met wat onbetwijfelbaar blijkt.
Descartes bekende gedachte was: ‘never to accept anything as true unless… it presented
itself so clearly and distinctly in my mind that there was no reason or occasion to doubt.’
Cogito Descartes
Extreme twijfel
o Alles is een droom: alles wat wij mee maken is niet echt
o De kwade demon: de kwade demon laat je denken dat iets zekerheid is. Je kan niet
iets als zeker aannemen.
Maar: ik denk, dus ik ben (enige zekerheid, zekerheid voor elk individu)
Helder en onderscheiden (ideeën moeten duidelijk zijn en helder: niet in andere delen te
ontleden)
Rationalisme: de geest is het fundament van de kennis.
o Aangeboren ideeën (nativisme)
o Voorbeeld: oneindigheid. We hebben het nog nooit gezien maar toch kan je erover
denken > dit moet wel aangeboren zijn.
,2
In het autobiografische ‘Discourse on Method’ beschreef Descartes: ‘Ik denk dus ik ben’
ofwel ‘Cogito ergo sum’. Zijn eigen rationele gedachten, of ziel, waren een ontwijfelbare
realiteit. Descartes geloofde in zijn ziel en in God.
Materie & Mechanisme Descartes
Materie
o Primaire (kwaliteiten van materie zelf) en secundaire (kwaliteiten die de materie
krijgt in wisselwerking met ons) kwaliteiten
o Extensie (het neemt ruimte in) en beweging
o Twee primaire kwaliteiten: Volgens Descartes zijn uitbreiding en beweging simpele
naturen. Volgens hem konden alle fysieke fenomenen in termen van deze twee
eigenschappen worden verklaard. Dit had wat weg van de theorie van Galileo Galilei.
Mechanisme
o Dieren zijn automaten
o Geen vegetatieve en affectieve ziel
Fysiologie Descartes
Ventrikels, hersenvocht en zenuwen
o Descartes interesseerde zich in de zenuwen. De ventrikels en cerebellaire vocht.
Daarnaast beschreef hij het reflex een neurofysiologische opeenvolging van activiteit
waardoor een specifieke stimulus uit de externe wereld automatisch een specifieke
respons in het mechanisme ontlokt. Bovendien ondervond Descartes dat interne
gevoelens de dierlijke reacties van een organisme kunnen beïnvloeden.
Het zenuwstelsel is een systeem van buizen en ventielen
Verklaart geheugen, leren, emoties.
Dualisme Descartes
Nog één ziel over: rationele ziel.
o De ziel voegt rationalisme en wilskracht toe aan het lichaam. Zonder deze ziel zou
het lichaam een automaat zijn. Maar wij kunnen denken.
De pijnappelklier
o Volgens Descartes moest in de pijnappelklier de sensaties van de verdeelde lichamen
binnenkomen en tot een eenheid worden gevormd voor ze aan de ziel worden
gepresenteerd.
Lichaam-geest interactionisme
o Descartes maakt onderscheid tussen lichaam (materiele substantie) en geest
(rationaliteit). Hij benadrukte daarbij wel dat veel belangrijke fenomenen niet het
resultaat zijn van alleen het lichaam, of alleen de geest. Er vindt namelijk veel
interactie tussen deze twee plaats.
Geest versus lichaam
o Maar de geest is altijd één
“Descartes’ error” > boek dat verwijst naar de fout van het dualisme.
John Locke 1632-1704
Locke is geboren tijdens de revolutie te Wrington. Zijn vader vocht in de burgeroorlog onder leiding
van kolonel Popham, die Locke later sponsorde zodat hij kon gaan studeren. Locke studeerde aan
Oxford en studeerde af als dokter. Locke werd beïnvloedt door deze burgeroorlog in Engeland.
De royal Society, Boyle
o Naast Locke was ook Robert Boyle een voorstander van experimentele wetenschap.
Boyle’s law zegt dat het volume van een gas omgekeerd varieert met de bovendruk.
,3
Dit was de basis van de moderne scheikunde. Locke en Boyle opende samen een
klein lab.
De graaf van Shaftesbury
Locke is ook gevlucht naar Nederland. Locke dacht na over meningsverschillen zoals in de
burgeroorlog in Engeland.
In het boek ‘An essay concerning Human understanding’ beschreef Locke het bestaan van
een menselijke geest die basaal opereert volgens het inductieve model, en al zijn kennis
ontwikkelt van uit observaties van de externe wereld. Dit spreekt Descartes tegen. Zijn uitleg
was dat ideeën niet aangeboren konden zijn omdat dit niet terug te vinden is bij zwakke
geesten zoals die van een kind of mentaal beperkten. Kennis komt uiteindelijk van
waarneming, van de zintuigen. De zintuigen geven ons gewaarwordingen en onze geest kan
hierop reflecteren.
Locke was dus een voorstander van Aristoteles, tabula rasa (een onbeschreven blad).
Volgens Locke zijn er twee soorten ervaringen. De ene zijn de ervaringen van buitenaf. De
ander zijn de reflecties die ervaren worden van de operaties van de eigen geest. Ze zijn terug
op te roepen in de vorm van herinneringen.
Het probleem van Molyneux. Een blinde kan een bol en kubus onderscheiden door te voelen. Maar
wat nou als hij de bol en kubus kon zien, kan hij dan nog steeds dat onderscheid maken > nee. Voor
Locke bevestiging voor empirisme.
Kennis is waarnemen of ideeën overeenstemmen of niet. 3 manieren voor kennisverwerving:
Intuïtief (gevoel)
Demonstratief (door logisch dingen af te leiden)
Sensitief (door te leren)
Kennis is associatie van ideeën
Een individu kan geen sensitieve zekerheid claimen (anders dan bij descartes)
Kennis is volgens Locke samenwerking van mensen
Gottfried Leibniz 1646-1716
Leibniz werd geboren in Leipzig en werd op zijn 14 e toegelaten tot de universiteit van Leipzig. Later
vertrok Leibniz naar Parijs en raakte hier geïnteresseerd in de wiskunde. 3 grote bijdrages:
Logica, wiskunde, filosife
o rekenmachine
o Binaire getallen, differentiaal- en integraalrekening
o ‘infinitesimal calculus’. Hier waren twee belangrijke ideeën aan verbonden. De eerste
was het principe van constante en continu verandering. De tweede was de calculus
mentale fictie, en kon niet concreet worden waargenomen in de realiteit, maar
weerspiegelde het wel de realiteit.
Leibniz presenteerde zijn vondsten als eerst aan zijn vriendin Sophie the countess Palatine en
haar dochter. Sophie is de jongste zus van de vertrouweling van Descartes (Elizabeth van
Bohemia).
Monaden Leibniz
Niet: deeltjes in beweging maar een oneindig aantal bezielde, strevende deeltjes
o Energie en waarneming
o Door de microscoop van Van Leeuwenhoek bekeek Leibniz een groep micro-
organismen. Hij zag het universum als een hiërarchie en was het niet eens met
, 4
Descartes. Dit omdat een levend lichaam geen machine is aangezien het leeft. Elke
monade is weer opgebouwd uit kleinere monade. Alles is bezield, alles is bewust >
het niveau van bewustzijn verschilt.
Eenvoudige monade, bevatten materiele wereld. Laag niveau van bewustzijn
Bewuste monade, bevatten dieren. Hoger niveau van bewustzijn
Rationele monade, bevatten mensen. Wij kunnen denken
Opper monade, god. God weet alles en ziet alles helder
Vooraf bepaalde harmonie (door god)
o Geen interactie, deeltjes bewegen niet. Alles is vooraf al bepaald. Hierdoor is
er dus geen lichaam-geest probleem.
Leibniz was een aanhanger van het nativisme van Plato (aangeboren ideeën). Hij noemde alle
aangeboren ideeën predisposities, ‘noodzakelijke waarheden’. Hij zag zijn ideeën als aanvullingen op
de punten van Locke. Volgens Locke was de geest niet altijd actief, maar volgens Leibniz wel, zelfs in
je dromen. Locke wilde de grenzen van kennis ontdekken en nieuwe regels vaststellen voor het
oplossen van politieke en dagelijkse problemen. Hij was vooral een empirist. Leibniz was meer een
nativist en zag de geest als een primair onderwerp van interesse.
Hoofdstuk 3: physiologists of Mind: Brain Scientists form Gall to Penfield (GS vd Hersenfysiologie)
Franz Josef Gall
Gall was een physican, hij zette het werk van Thomas Willis voort. Door nieuwe technieken ontdekte
hij meerdere structuren in de hersenen: gray matter & white matter. Gall toonde aan dat het brein
het centrum is van het lichaam. Hij vond uit dat het brein en het lichaam tegenovergesteld werken
en verklaarde aan de hand daarvan waarom iemand die links een hersenbeschadiging oploopt, rechts
verlamd raakt. Hij ontdekte dat hogere mentale functies correleren met de grootte en gezondheid
van het brein in kwestie, en dan met name van de cortex (De buitenste hersenlaag). Ofwel, dieren
met grotere hersenen zijn in staat om complexer, flexibeler en intelligentie taken uit te voeren.
Gall was grondlegger van de phrenology. Uitgangspunten van frenologie waren:
- Talenten en eigenschappen (faculteiten) hebben specifieke locatie (orgaan) in hersenen. Kon
aan hersenen voelen waar je talenten zaten. Deze faculteiten waren groter en dus kon je hier
een bobbel voelen.
- Hoe krachtiger de faculteit, hoe groter het orgaan.
- Voelbaar als uitstulping op schedel.
Frenologie werd nooit serieus genomen door wetenschap maar wel door het publiek.
Er waren alleen 3 punten die de theorie van de frenologie tegen spraken:
Gall nam incorrect aan dat de vorm van de schedel ook de vorm van de hersenen was.
Daarnaast is de faculteitsoplossing te eenvoudig. Er ontbrak in de frenologie een
adequate classificatie van psychologische kenmerken, waardoor pogingen om die
kenmerken in de hersenen te lokaliseren ook gedoemd waren.
Daarnaast waren de methoden waarmee de hypothesen zijn onderzocht erg slecht. Zijn
theorie is namelijk alleen gebaseerd op observaties.
Pierre Flourens
Kwam met aantal experimenten waarvan resultaten direct in tegenspraak waren met resultaten Gall.
Hoewel Flourens aangetrokken werd tot de observationele methode van de phrenologie, besloot hij
de structuren en functies van de hersenen op een experimentele wijze te onderzoeken.
ablatie: schedel openmaken van dier en dan selectief een deel van het brein verwijderen. Op basis
van het resterende gedrag van het dier kon presteren, kwam Flourens tot een idee hoe de hersenen
werkten. Met behulp van deze techniek kon hij de onafhankelijke variabelen manipuleren, door
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jasmijn33. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.