Systeem aarde
Hoofdstuk 2
2.1 De aarde als systeem
Vier sferen
Alle sferen vormen een perfecte balans voor leven op aarde
atmosfeer
Atmosfeer, dampkring, belangrijk voor leven op aarde. Gevormd door gassen uit vulkanen,
later beïnvloed door leven. Geen duidelijke grens met ruimte, grens meestal 80 km.
Vier lagen:
troposfeer (8 - 18 km)
stratosfeer (tot 50 km)
mesosfeer
thermosfeer
Troposfeer essentieel voor leven: kringloop water & koolstof en de klimaatprocessen. 80%
gassen v/d dampkring:
N 78%
O 21%
Ar 0,93%
CO 2 0,035%
CH , O , H O
4 3 2 0,035%
O3 in stratosfeer > blokkeert UV straling > bescherming levensvormen
Hydrosfeer
Hydrosfeer omvat alle vormen van H2O: ijs, water, gas
97% zout water (oceanen % zeeën)
2% ijskappen
1% zoet water en grondwater
Biosfeer
alle levende organismen bevinden zich in de biosfeer: op land of bovenste 100m oceanen
(met uitzonderingen)
Kringlopen
Kringlopen zijn belangrijk voor het begrijpen van endogene en exogene krachten
Waterkringloop
Alle drie vormen van water op aarde.
waterkringloop:
1. water uit zee/meren/rivieren/huidmondjes planten verdampt (evaporatie)
2. water verandert in neerslag (transpiratie)
3. infiltratie bodem
4. komt in waterlichaam terecht
Koolstofkringloop
Koolstofkringloop wordt door mensen beïnvloed met gevolgen.
Drie vormen: vast, vloeibaar, gas.
, Bronnen CO :2
vulkanen
dieren
chemische verwering
Opslag/gebruik CO :2
fotosynthese (6CO + 6H O → C H O + 6O )
2 2 6 12 6 2
Sinks/putten: lange tijd opslag CO 2
plankton, als dood > sediment > kalksteenlagen > opslag CO > olie & gas.
2
Veen > steenkool, bevat veel CO 2
Energiebalans
Motor v/d kringlopen is zon, straalt energie uit: gemiddeld 15 C < deel energie weerkaatst:
47% wordt geabsorbeerd, maar 114% wordt teruggestraald: veel van de warmte (van de zon
en aarde) wordt teruggekaatst→ zonder zou het -16 C zijn op aarde
Stralingsbalans op verschillende plekken op aarde
Lokaal verschillen: per 24 uur, breedtegraad (afstand en oppervlak). IJs reflecteert, donkere
plakken absorberen→ percentage gereflecteerde straling = albedo. Overschot zon in tropen,
te kort verder naar noord/zuid
2.2 Klimaten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller profit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.