HC week 3 ZSM en andere snelle justitiële reacties
Introductie:
Uit een gastcollege van minister Ivo Opstelten in Groningen, 22 maart 2012
‘Mijn stelling is dat als het strafrecht zijn geloofwaardigheid wil behouden, we de toepassing ervan
op een aantal onderdelen – soms ingrijpend – moeten verbeteren. (…) Waar ik op doel, zijn de
snelheid en doeltreffendheid van het strafrecht. (…) De strafrechtsketen kent lange tot zeer lange
doorlooptijden. Een standaardzaak wordt gemiddeld pas na 8 tot 9 maanden afgerond. Het gaat om
85 % van de strafzaken en ook de sepots en transacties vallen hieronder. Bij complexe zaken is dit 1
tot 1,5 jaar. Het onderzoek wijst uit dat dit niet veroorzaakt wordt door de noodzaak om zorgvuldig
onderzoek te doen, of de vereiste kwaliteit, maar door inefficiënt werken.
Snelrecht
> Waarom worden zaken niet sneller door de rechter behandeld?
> De wet lijkt niet het probleem te zijn, al helemaal niet in betrekkelijk eenvoudige
zaken (hier staat niet in dat strafzaken lang moeten duren)
> Dagvaardingstermijn voor politierechter: 3 dagen (artikel 370 lid 1 Sv) (tussen
uitbrengen van de dagvaarding en zitting) (bij meervoudige kamer is dit 10 dagen)
> AU-praktijk (aanhouden en uitreiken van dagvaarding)
> kan eventueel verkorte dagvaarding zijn (artikel 370a Sv)
> Snelrecht op verschillende manieren te realiseren
> supersnelrecht: onderzoek ter terechtzitting vangt aan binnen de termijn van
de inverzekeringstelling (6dagen max)
> turbosnelrecht: op de dag van aanhouding voor de politierechter verschijnen
(artikel 375 Sv)
> (De wet is dus geen probleem)
> Waar zit dan het probleem?
> Rellen met oud & nieuw (huisarrest opleggen)
> ieder jaar inzet op toepassing van snelrecht (ook ontevredenheid hierover:
bijvoorbeeld over de straffen of het geringe aantal mensen dat wordt
gestraft)
> https://www.youtube.com/watch?v=hQNCWOTfasY
> Problemen
> complexiteit zaak
> onderzoek is nog niet voltooid
> belangen van de verdediging (termijn is te kort, nog niet voldoende
onderzoek kunnen verrichten)
, > onvrede over bestraffing(omdat rechter dan met lage straffen komt)
> Welke doel dient het snelrecht?
> geloofwaardigheid is (altijd) snelheid?
(wettelijke mogelijkheden zijn er maar in de praktijk levert dit niet altijd
voordelen op)
Levert snelrecht wel preventie op?
Voorlopige hechtenis
> Voorlopige hechtenis als ‘lik op stuk’?
(voorlopige hechtenis is echter niet bedoeld als straf)
> wellicht wenselijk als de rechter dan toch pas laat in beeld komt
(ingewikkelde zaak, ernstig strafbaar feit)
> Theorie: voorlopige hechtenis is geen bestraffing, maar dient specifieke doelen
(gronden)
> bijvoorbeeld tegengaan vluchtgevaar, voorkomen recidive
> Is dat ook de praktijk?
(nee, want VH wordt soms te snel toegepast)
> Een beeld van de praktijk (voortbouwend op Formeel strafrecht)
> voorlopige hechtenis werkt als bestraffing vooraf
> anticipatiegebod werkt niet beperkend, maar veeleer stimulerend
> voorlopige hechtenis wordt gemakkelijk toegestaan
> belangrijkste criterium: ernstige bezwaren
> gronden werken niet selectief; schaduwgronden
> Binnen rechterlijke macht wordt inmiddels veel gesproken over de kritiek vanuit de
wetenschap
> effect?
Mensen kunnen nadeel ondervinden als zij langer in VH zitten, uitspraak van de rechters is meestal
geleid door de duur van de VH.
> Nieuwe grond voor voorlopige hechtenis
> https://www.youtube.com/watch?v=fQ9Bp016leQ
(vooral jongeren, veelplegers en psychische personen)
Geweld tegen hulpverleners tegengaan. Mensen die een publieke taal
vervullen. Geweld wat zich in een publieke plaats afspeelt en/of tegen
publieke personen.
, > aanvaard door parlement; nog niet in werking(nieuwe grond VH-> vanaf 1
januari 2015 in werking)
> ‘indien er sprake is van verdenking van een van de misdrijven omschreven in
de artikelen 141, 157, 285, 300 tot en met 303 of 350 van het Wetboek van
Strafrecht, begaan op een voor het publiek toegankelijke plaats, dan wel
gericht tegen personen met een publieke taak, waardoor maatschappelijke
onrust is ontstaan en de berechting van het misdrijf uiterlijk binnen een
termijn van 17 dagen en 15 uren na aanhouding van de verdachte zal
plaatsvinden’
(relatief lichte strafbare feiten, waar je normaal niet zo snel VH bij zult
toepassen, als deze dus maatschappelijke onrust veroorzaakt en berechting
binnen dat termijn zal plaatsvinden dan levert dit een grond op voor VH.
Tegen einde van het termijn van bewaring dat de zitting plaatsvindt.)
> Kern: zitting tegen het einde van de bewaring; tot die tijd vasthouden
> Voor- en nadelen?
Nadelen: Je kan best lang vast worden gehouden, namelijk 17 dagen voor misschien wel een heel
klein feit, behalve kapot maken van een bushokje. De term maatschappelijke onrust is niet heel
duidelijk. Wat bedoelen we hiermee?
Je wordt aangehouden op basis van een verdenking, terwijl achteraf kan blijken dat je dat helemaal
niet hebt gedaan, dan heb je wel al 17 dagen gezeten. Is het nou wel echt nodig om iemand vast te
houden om snelrecht mogelijk te maken? Je kan bijv. ook gewoon iemand vrijlaten en dan zorgen dat
de zitting snel plaatsvindt. Door iemand vast te houden sorteer je eigenlijk al voor op de straf. Duur
van VH bepaalt vaak de uiteindelijke straf.
Voordelen: Neemt onrust weg bij de maatschappij, maakt zichtbaar dat het werkt, preventie etc.
Strafbeschikking
> Afdoening door het openbaar ministerie; exit rechter?
> De strafbeschikking vervangt de transactie ( op dit moment bestaan ze nog naast
elkaar) Bij strafbeschikking moet je een rechtsmiddel instellen wil je voorkomen dat
het onherroepelijk wordt.
> van consensualiteit naar vaststelling door het openbaar ministerie
> gaat om formele vaststelling van daderschap
> kan relevant zijn bij VOG(verklaring omtrent gedrag),
BIBOB(bestuursorganen kunnen vergunningen weigeren),
vreemdelingenprocedures
> Enkele hoofdlijnen van de wettelijke regeling ( gaat om straffen van meer dan 6 jaar,
dus niet alleen lichte strafbare feiten)
> zie tekst van Kessler
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller linss124. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.