Summary
Samenvatting Wetenschapsfilosofie in de context van de sociale wetenschappen - Tijmstra en Boeije
- Course
- Institution
- Book
Korte, bondige samenvatting van wetenschapsfilosofie. Gebruik gemaakt van hoorcolleges en aantekeningen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followevaveenstra
Reviews received
Content preview
Wetenschapsfilosofie in de context van de sociale wetenschappenJesper Tijmstra & Hennie Boeije
Hoofdstuk 1: Benaderingen van wetenschappelijk onderzoek
Belangrijke kenmerken van wetenschap:
- Het streven naar kennis, wat uiteindelijk ondergebracht kan worden in een theorie
= samenhangend geheel van uitspraken over de werkelijkheid.
- Het is empirisch: wetenschappelijke uitspraken dienen gegrond te zijn op uitspraken
die teruggrijpen op de waarneming: empirische uitspraken.
- Een systematische benadering, het moet herhaald kunnen worden.
Pseudowetenschap – vakgebieden die de pretentie hebben wetenschappelijke
standaarden na te streven, maar toch tekortschieten in het gebruik van systematische
methoden om wetenschappelijk te mogen heten.
Sociale wetenschappen – bestuderen en onderzoeken het doen en laten van mensen,
aangeduid met handelen of gedrag.
Wetenschappelijke paradigma – een door een groep wetenschappers gedeelde opvatting
over wat wetenschap is, waar een wetenschappelijke theorie aan moet voldoen en op welke
manier wetenschap bedreven dient te worden.
Ontologie – zijnsleer, studie van de dingen die bestaan. Hoe is de sociale werkelijkheid
opgebouwd? Kunnen sociale structuren door mensen beïnvloed worden?
Epistemologie – kennisleer, vraagstukken over het verkrijgen van kennis. Hoe moet
onderzoek worden uitgevoerd en onder welke populatie?
Er zijn 3 wetenschappelijke paradigma’s
1. Empirisch-analytische benadering (natuurwetenschappelijke benadering)
- Intersubjectief – streven naar een overeenstemming binnen de wetenschap. Andere
onderzoekers moeten de uitkomsten kunnen herhalen in vergelijkbaar onderzoek.
= Herhaalbaarheid en controleerbaarheid
- Reductie (onderzoek is gericht op een aantal delen, niet op het geheel)
- Waardenvrij (objectief onderzoek)
- Kwantitatief onderzoek
- Onderzoek op basis van observaties en waarnemingen
- Nomothetische kennis: kennis waarin wetten worden geformuleerd, vaste relaties:
als dit gebeurd, wat dan)
- Derdepersoonsperspectief – de onderzoekers kijken en observeren, zij
participeren niet in het onderzoek
Positivisme – gaat uit van de positieve ontwikkeling in de wetenschap: het feitelijke
Empirisme – gaat ervan uit dat alle wetenschappelijke kennis gebaseerd moet zijn op
gedane observaties ofwel waarnemingen.
, 2. Interpretatieve benadering
- Na verklaren ook begrijpen van de sociale werkelijkheid
- Holistisch – samenleving zien als een geheel
- Waardenverheldering (onderzoekers moeten duidelijk zijn over hun eigen
betekenissen en ervaringen)
- Kwalitatief onderzoek
- Onderzoek op basis van waarnemingen als poging tot het begrijpen wat een mens
beweegt
- Ideografische kennis – beschrijft het unieke van een mens
- Eerstepersoonsperspectief – de onderzoeker kijkt door de ogen van de
ondervraagden.
Hermeneutiek – het duiden of uitleggen van teksten door schriftgeleerden.
Fenomenologie – het wezenlijke van verschijnselen wordt onderzocht.
3. Kritisch-emancipatoire benadering (marxistische traditie)
- Kennis gericht op verbetering en bevrijding
- Waarde gebonden
- Maatschappelijk engagement:
- Maatschappelijk kritisch – de maatschappij wordt in onderzoek bekritiseerd,
onderzoekers willen een bijdrage leveren aan het veranderen van de
maatschappij
- Wetenschap kritisch – standaardopvatting van wetenschap wordt meestal
afgewezen
- Onderzoek op basis van actie en participatief: onderzoekers en onderzochten maken
gezamenlijk een leerproces door.
- Wederkerige adequaatheid – voortdurende reflectie van onderzochten en
onderzoekers op de voortgang van het onderzoek. Onderzochten zijn zelf de
onderzoekers
- Empowerment – er wordt nadrukkelijk nagestreefd dat de onderzochten meer
greep krijgen op hun eigen leven en hun omstandigheden; motivatie
Hoofdstuk 2: Fundamenteel en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek
Type Praktijkgericht niet- Praktijkgericht Fundamenteel
wetenschappelijk wetenschappelijk wetenschappelijk
onderzoek onderzoek onderzoek
Hoofddoel Ondersteuning van Kennis/bevorderen voor/van Kennisvermeerdering ten
besluitvorming besluitvorming behoeve aan theorie
Richtinggevende Praktijknormen Praktijknormen en Wetenschappelijke
regels en wetenschappelijke normen normen
normen
Reikwijdte van Eigen praktijksituatie Eigen praktijksituatie en Generalisatie op basis van
de uitkomsten eventueel generalisatie naar de algemene theorie
andere praktijksituaties
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evaveenstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now