ROMEINSRECHT
Het Romeinse recht wordt onderverdeeld in 4 tijdvakken:
- Archaïsche recht (koningstijd en vroege republiek)
- Voor klassieke recht (late republiek)
- Klassieke recht (principaat)
- Na klassieke recht (dominaat)
ARCHAÏSCHE RECHT
Mos Maiorum = gewoonterecht
- Fas (nefas) = goddelijk recht en gaat de gehele gemeenschap aan
- Ius (iniuria) = privaatrechtelijk
- Codificatie in de XII-tafelenwet.
o Proces = Legis actio (bestaande uit twee fasen)
§ Fase 1: In Iure
• Toets of recht geschonden is
• Door pontifex
• Formalistisch van aard
§ Fase 2: Apud iudicem (voor de rechter)
• Vonnis door rechter (burgers)
• Geen beroep mogelijk (je kiest je eigen rechter en is goddelijk van aard)
Strafrecht (2 soorten)
- Delicta Privata (privaatrechtelijk delict)
o Voor gewone rechtbank
o Burger stond zelf in voor de vervolging
- Crimina Publica (publiekrechtelijk delict)
o Sacer (diegene die het delict pleegde)
o Commitia Centuratia
VOOR KLASSIEKE RECHT
Sofisten (Griekeland) vonden dat het recht veranderlijk is het. Het is door de mens gemaakt en
overgenomen. Het is niet goddelijk en vandaar dat de mens het mag aanpassen.
Cicero = bekend van zijn erkenning in het natuurrecht
“De voorschriften uit het natuurrecht waren volgens hem redelijk, omdat mensen hen op grond van
rede konden ontdekken en onderkennen”
- Bekende Advocaat (Advoceren = bij roepen)
Het Formula proces en het Ius Pratiorium:
- Het Ius Civile was steeds minder toereikend
- Vraag naar nieuwe procesvormen àpontifex vervangen door de Praetor
- Praetor:
o Vervangen/assistent consuls
o Rechtsmacht kwam onder zijn imperium
o Realiseert rechtsontwikkeling à door extensieve interpretatie
o Indien het Legis Actio niet voorziet toch rechtsingang bieden door instellen acties:
Tilburg University | Sven Stommels 1
, § Actis Utilis (nuttige actie)
• Vergelijkbaar geval met wel Ius Civile geregeld
§ Actio in factum (feitelijke actie)
• Verleend op één bepaald geval, op basis van feitelijke toedracht
o Had het Ius edicendi (de macht om edicten uit te vaardigen)
Langzaam groeide naast het Ius civile het Ius Praetorium (door de uitvaardiging van de edicten en de
gegeven acties)
Ontstaan rechtsgeleerden
- Rechtsgeleerden (komend uit de senaat- en ridderstand)
o Respondere
§ Antwoord geven over een concrete rechtsvraag
o Agere
§ Handelen, bijstaan praetor voor instellen actie (feitelijke- of nuttige actie)
o Cavere
§ Het opmaken van bewijsstukken
- Puur casuïstisch van aard, antwoorden in een specifieke casus.
- Een belangrijke stap in de systematisering van het privaatrecht zijn de institutiones (instituten)
van Gaius.
HET PRINCIPAAT
Burger oorlogen na moord op Caesar
Principaat van Augustus (Octavianus)
De princeps bekleed zoveel mogelijk ambten om zo een macht te verkrijgen. (Soort keizer, was het
niet maar werd wel zo aanschouwd).
Toename van keizerlijke controle over het recht:
- Eeuwig edict (bevriezing van de uitvaardiging van de edicten, de Praetor kon alleen nog maar de
oude edicten toepassen en geen nieuwe meer uitvaardigen)
Cognitio extraordinaria (nieuwe proces)
- Deze werd uitgevoerd door de keizer of een afgevaardigde van de keizer
- Procedure was in één fase
- Hoger beroep mogelijk
- Sterk schriftelijk van aard (inclusief bewijsvoering)
- Verdreef het formula-proces
-
Tilburg University | Sven Stommels 2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stommelsss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.