Summary
Uitgebreide samenvatting psychologie H4,7,14
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van de hoofdstukken over over psychologie en de verschillende strategieën van leren, en ontwikkeling
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
dagmarcoolen
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 4 – leren en omgevingBehavioristische leertherapie concentreert zich op het hier en nu, en niet op het verleden. De
therapeut werkt als coach en leert de patiënt nieuwe reacties aan die bestaande, problematische
gedragingen kunnen vervangen.
Psychologen definiëren leren als: een proces waardoor ervaringen een blijvende verandering
veroorzaken in het gedrag of in de mentale processen.
Twee aspecten binnen leren:
- We spreken pas van leren als het tot een blijvende verandering in gedrag leidt. → pijnlijke
injectie gehad, blijvende angst voor injectienaalden
Géén sprake van leren bij een eenvoudige, reflexmatige reactie → opspringen bij een
onverwacht hard geluid. → het is geen blijvende verandering, maar voorbijgaande aard
(tijdelijk).
- Leren kan leiden tot een blijvende verandering in mentale processen. Beïnvloeding van
mentale processen is moeilijk te zien, omdat we innerlijke ervaringen niet rechtstreeks
kunnen observeren. → je kunt bijvoorbeeld niet zeker zijn dat een laboratoriumrat het goede
gedrag aangeleerd heeft gekregen.
Habituatie: leren om niet te reageren op de herhaalde aanbieding van een stimulus → negeren van
het geluid van verkeer.
Mere exposure-effect: een voorkeur voor stimuli waaraan we al eerder aan zijn blootgesteld →
Aangetrokken tot mensen die je vaak ziet, liedjes leuk vinden die je vaker hebt
gehoord etc.
Stimulus-respons-leren: vormen van leren die we kunnen beschrijven in termen van stimuli en
responsen, zoals klassiek en operant conditioneren.
Behavioristen (stimulus-respons-leren): psychologie is alleen een echte wetenschap als ze zich
beperkt tot objectieve, waarneembare stimuli en responsen, mentale processen vallen daar dus
buiten
Cognitief psychologen (cognitief leren): vinden het behavioristen standpunten te beperkt en menen
dan leren alleen begrepen kan worden als we bepaalde logische gevolgtrekkingen kunnen maken
over verborgen mentale processen.
4.1, Klassieke conditionering
Klassieke conditionering is een elementaire vorm van leren waarbij een stimulus die aangeboren
reflex oproept, wordt geassocieerd met een voorheen neutrale stimulus, die daarop het vermogen
verwerft om dezelfde respons op te roepen.
Neutrale stimulus: iedere stimulus die voorafgaand aan de verwervingsfase geen geconditioneerde
respons oproept → geluid van een bel of voetstappen
Neutrale stimulus (die van nature geen reactie oproept, zoals licht of geluid) gekoppeld
wordt aan een reflex oproepende stimulus (zoals voedsel), deze neutrale respons na verloop
van tijd een aangeleerde respons (speekselproductie) zal oproepen die gelijk is aan de
oorspronkelijke reflex.
Ongeconditioneerde stimulus: een stimulus die zonder conditionering een reflexieve respons
oproept (voedsel) → ongeconditioneerde respons: reactie op de stimulus (speekselproductie)
In de verwervingsfase, het eerste leerstadium, wordt een neutrale stimulus (bel) herhaaldelijk
samen met de ongeconditioneerde stimulus (voedsel) aangeboden. Dit samen word contiguïteit
genoemd. Na enkele tijd zal de neutrale stimulus (bel) dezelfde reactie geven als de
,ongeconditioneerde stimulus (voedsel). Neutrale stimulus is veranderd in een geconditioneerde
stimulus en roept een geconditioneerde respons op.
Extinctie: de afname van een geconditioneerde associatie als gevolg van de afwezigheid van een
ongeconditioneerde stimulus → bel laten horen, maar geen voedsel geven.
Spontaan herstel: het terugkeren van een uitgedoofde geconditioneerde respons na een
rustperiode.
Stimulusgeneralisatie: de uitbreiding van een aangeleerde respons naar stimuli die lijken op de
geconditioneerde stimulus. → ooit gebeten door een hond, reactie daarop is dat je bang bent voor
alle honden i.p.v. alleen de hond die je gebeten heeft.
Stimulusdiscriminatie: het leren van een nieuwe respons op een specifieke stimulus, maar niet op
andere daarop lijkende stimuli (ook wel: selectief leren) → speekselproductie bij een bel, maar niet
bij een bel met een hogere toonhoogte.
Conditionering van hogere orde
Voorbeeld:
Je kat heeft – door klassieke conditionering – aangeleerd om aan
te komen rennen bij het geluid van de blikopener waarmee je het
kattenvoer opent. Het eten was een ongeconditioneerde stimulus
en de blikopener de neutrale stimulus, maar bij koppeling werd de
blikopener de geconditioneerde stimulus. Stel je bewaart de
blikopener in een piepend kastje. Iedere keer als je de kast opent,
piept het, dat geeft een signaal dat de blikopener komt. Het
piepende kastje is de nieuwe neutrale stimulus die – gekoppeld
aan de blikopener - een nieuwe geconditioneerde stimulus wordt.
, 4.2, Operante conditionering
Operant: waarneembaar gedrag dat een organisme gebruikt om in zijn omgeving te ‘opereren’.
Operante conditionering: een vorm van stimulus-respons-leren waarbij de kans op een respons
verandert door de gevolgen ervan, oftewel door de stimuli die op de respons volgen. Er wordt
gebruik gemaakt van straffen en beloningen.
Voordelen operante conditionering in tegenstelling tot klassieke:
- Operante conditionering is van toepassing op veel meer gedragstypen dan klassieke
conditionering, omdat klassieke conditionering alleen toepasbaar is op aangeboren reflexen
- Vormt een verklaring voor de manier waarop organismen nieuwe en complexe gedragingen
leren, en niet volkomen afhankelijk zijn van aangeboren reflexen.
Trial-and-error: door middel van het uitproberen en leren van fouten een oplossing vinden voor een
probleem. Een begrip waarmee behavioristen het aanleren van nieuw gedrag verklaren.
Wet van effect: het idee dat reacties die de gewenste resultaten produceren, worden
geleerd, of dat leren wordt geleid door het effect dat bepaald gedrag heeft.
Bekrachtiger: een situatie (het aanbieden of verwijderen van een stimulus) die op een respons volgt
en die versterkt → voor mensen zijn voedsel, seks en geld sterke bekrachtigers
Positieve bekrachtiging: het aanbieden van een aangename stimulus na een respons, waardoor de
kans dat die respons zich herhaalt toeneemt → voedsel, seks, geld, aandacht, complimenten.
Negatieve bekrachtiging: het weghalen van een vervelende of aversieve stimulus na een respons,
waardoor de kans toeneemt dat die respons zich herhaalt → het weghalen van kiespijn.
Continue bekrachtiging: in het trainingsprogramma beginnen door elke goede respons te belonen.
Shaping: een techniek waarbij de lat steeds hoger wordt gelegd om een beloning te ontvangen.
Intermitterend bekrachtiging: een minder frequent beloningsschema (bijvoorbeeld na elke derde
goede respons) als aansporing om het gewenste gedrag vol te houden → meest effectieve manier om
aangeleerd gedrag vol te houden.
Kan op twee manieren worden toegepast:
Bekrachtigingschema’s:
- Ratioschema: programma waarin bekrachtiging wordt aangeboden na een bepaald aantal
goede responsen.
ͯ Vaste ratioschema’s: programma waarin bekrachtiging wordt aangeboden na een
vast aantal responsen → werknemers betalen per geplukt stuk fruit.
ͯ Variabele ratioschema’s: programma waarin het aantal responsen dat nodig is voor
een bekrachtiging elke keer anders is.
- Intervalschema: programma waarin bekrachtiging wordt aangeboden nadat een bepaalde
tijd is verstreken sinds de laatste bekrachtiging.
ͯ Vaste intervalschema’s: programma waarbij een bekrachtiging wordt aangeboden
na een vaste tijdsduur. Leidt tot geringe hoeveelheid responsen → tussen de
bekrachtiging voeren ze niet veel uit. bijvoorbeeld een student die al het werk doet
net voor een deadline.
ͯ Variabele intervalschema’s: programma waarbij de tijd tussen de bekrachtigingen
steeds varieert → je weet nooit hoelang het duurt voordat je de volgende vis vangt,
maar die onvoorspelbare beloning is de moeite waard om door te gaan.
Primaire bekrachtigers: een bekrachtiger (zoals voedsel en seks) die een biologische waarde heeft
voor het organisme.
Geconditioneerde of secundaire bekrachtiger: stimulus (zoals geld en hoog cijfer) die zijn
bekrachtigende waarde krijgt door een aangeleerde associatie met een primaire bekrachtiger.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dagmarcoolen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66475 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now