Dit is een samenvatting van het vak Medische Kennis Klinische Geriatrie uit het 2de jaar van de HBO-Verpleegkunde opleiding. Onderwerpen zoals geriatrie en gerontologie, problemen bij de geriatrische patiënt, decompensatio cordis, angina pectoris, hartinfarct, COPD, pneumonie, ziekte van Parkinson...
Bijeenkomst 1: Inleiding geriatrie en gerontologie
Geriatrie: Hoofdstuk 1, 3, 4, 20.1 t/m 20.3
Farmacologie: Hoofdstuk 3.5.1
Farmacotherapeutisch kompas: geneesmiddelen voor ouderen
1. De begrippen geriatrie en gerontologie uitleggen
- Geriatrie = richt zich op de diagnostiek en behandeling van ziekten die te maken
hebben met veroudering
o Meerdere aandoeningen tegelijkertijd
- Gerontologie = studie van het ouder worden en de specifieke problemen en
vermogens van ouderen
o Het verouderen van cellen
2. De ‘geriatrische patiënt’ beschrijven
- Geriatrische patiënt = iemand met een complex ziektebeeld, als gevolg van
stoornissen op lichamelijk, geestelijk en/of sociaal gebied waardoor zelfstandig
functioneren en de kwaliteit van leven negatief beïnvloed wordt
o Verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren
o Multipele pathologie
Complex ziektebeeld
o Polyfarmacie
Gebruik van meerdere geneesmiddelen
o Atypische presentatie
Ontbreken van specifieke medische klachten en signalen
o Verminderde reservefunctie
o Interindividuele variatie
Ouderen die 80 zijn, maar leven als 60 en andersom
Groot verschil van gezondheid tussen individuen
- Nadruk ligt op herstel en behoud van zelfredzaamheid van de patiënt
- Verminderde visus, verminderd mobiel, beroerte, ondervoeding, ouderen,
vallen, eenzaamheid, dementie, delier, kanker, gehoorverlies, hartfalen,
somberheid, polyfarmacie, multimorbiditeit en continentie
3. De toename van het aantal ouderen verklaren
- Stijging van de levensverwachting door verbeteringen in de gezondheidszorg
- Babyboomgeneratie
- Daling van het aantal geboorten
1
,4. Het begrip kwetsbaarheid bij ouderen uitleggen en de gevolgen hiervan beschrijven
- Frailty = multidimensionaal syndroom betrekking hebbend op het verlies van
reserves (energie, functionele mogelijkheden, cognitie en gezondheid) dat de
kwetsbaarheid verhoogt
o Dat een relatief minder ernstige aanleiding de gezondheidsbalans van de
oudere tot veel ernstiger gevolgen kan leiden
- Gevolgen
o Acute ziekten
o Verminderde activiteit
o Verminderde inname van voedingsstoffen
o Neerwaartse spiraal
- Sterfteoorzaken bij 65-plussers
o Dementie
o Beroerte
o Longkanker
o Hartfalen
o Coronaire hartziekten
5. De rol van de verpleegkundige bij de diagnostiek en behandeling van de
geriatrische patiënt beschrijven
- Diagnostiek
o In kaart brengen van de potentiële kwetsbaarheid: hoe de patiënt en zijn
omgeving de fysieke, mentale en sociale gezondheid ven de patiënt
beoordelen
o In welke mate de patiënt functiebeperkingen ondervindt in het dagelijks
leven
o Omgeving waar patiënt verblijft
o Familie, naasten en mantelzorgen moeten bij het gesprek zijn
o Op sporen van (behandelbare) aandoeningen
o Medicatiegebruik
- Behandeling
o Gezamenlijke besluitvorming: behoeften en wensen afstemmen
o Verpleegkundige zorg en preventie
Inventarisatie risicofactoren
Symptomen observeren en herkennen
Bepalen hoe de symptomen leiden dat functieverlies in het
dagelijks leven
2
,6. De organisatie van de zorg rondom de geriatrische patiënt beschrijven
- Multidisciplinaire samenwerking
o Verpleegkunde
o Fysiotherapie
o Ergotherapie
o Thuiszorg
o Mantelzorgers
o Verzorgingshuizen
- Kwaliteit van leven behouden
- Zelfmanagement behouden en stimuleren
- Uitgangspunten voor de zorg
o Autonomie en regie
o Multidisciplinaire samenwerking
o Advanced care planning: soms belast behandeling de oudere patiënt meer
dan de gevolgen van de ziekte zelf
7. De vormen van preventie bij de geriatrische patiënt beschrijven
- Primaire preventie = activiteiten die ertoe leiden dat bij gezonde mensen ziekte
of letsel wordt voorkomen
o Gebitsverzorging
o Geen alcohol en drugs
o Gezonde voeding
o Niet roken
o Vaccinatie
o Bevorderen van rust
o Dragen van een autogordel
o Goede nachtrust
- Secundaire preventie = vroegtijdig signaleren van symptomen van een
ziekte/letsel, met de bedoeling de dreiging van de zieke/letsel te keren
o Bevolkingsonderzoeken
Darmonderzoek
Borstkanker screening
Baarmoederhalskanker
o Tijdig zoeken van medische bij klachten
- Tertiaire preventie = datgene dat kan worden gedaan of ingezet om
complicaties, herhaling of verergering van ziekte/letsel te voorkomen
o Bewegingssensoren bij valrisico
o Revalidatie
8. De kenmerken van de geriatrische patiënt beschrijven
- Veroudering vermindering reservecapaciteit van vrijwel alle organen
o Endogeen: erfelijke eigenschappen
o Exogeen: factoren van buitenaf
- Veroudering atrofie
o Afname van weefsel of orgaanmassa
3
, o Spieren, skelet, huid, hersenen, lever, nieren en hart
o Oorzaak: verminderde activiteit, verminderde voeding en verminderde
hormonale stimulatie
o Gevolg: verminderde anatomische en functionele reserve
- Psychisch
o Eenzaamheid
- Slaap
o Minder uren
o Plassen ’s nachts
o Minder REM slaap
- Functioneel
o Rollator
o Sta-op-stoel
o Hulpmiddelen
- Sociaal
o Overlijden vrienden/familie
- Andere uitingen van klachten
9. De fysieke veranderingen in de volgende orgaanstelsels beschrijven:
a. Cardiovasculair systeem
o Veranderingen
Afname kracht myocard
Afname slagvolume
Wanden om hart en bloedvaten worden stugger en minder
elastisch
o Gevolgen
Stolsels
Hypertensie
Linkerventrikelhypertrofie (verdikte hartspier)
Afname max. inspanningsvermogen
Geleidingsstoornissen
b. Centraal zenuwstelsel
o Veranderingen
Verminderde corticale volume
Verminderde synaptische dichtheid
Verminderde verwerkingssnelheid
Verminderde concentratie
Verminderde geheugen
Afname van dopamine
o Gevolgen
Dementie
Ziekte van alzheimer
Parkinson
c. Luchtwegen
o Veranderingen
Verkalking ribben meer weerstand
Verzwakking respiratoire spieren minder vitale capaciteit
4
, Alveolaire wanden verdwijnen minder oppervlakte
Vermindering aantal longcapillairen minder ventilatie
Minder trilharen + minder slijmvorming
Veranderde houding
o Gevolgen
Minder zware lichamelijke inspanning + meer kans op longziektes
d. Bewegingsapparaat
o Veranderingen
Afname botdichtheid osteoporose
Spieratrofie dunnen ledematen
Degeneratie kraakbeen artrose
Meer vetweefsel
Minder spierweefsel
o Gevolgen
Trager
Minder soepel
Krachtverlies
Verstoring balans (bloeddruk) vallen botbreuken
Daling energiebehoefte en stofwisseling
Verandering verdelingspatroon medicijnen (leeftijd meenemen bij
kiezen van medicijnen)
e. Huid
o Veranderingen
Pigmentvlekken (ouderdomsvlekken/levervlekken)
Drogere huid
Minder elastisch
Dunner
Minder doorbloed
o Gevolgen
Huidkanker
f. Zintuigen
o Veranderingen
Oren: hoge tonen vervallen (presbyacusis)
Ogen: cataract (staar)
Tong: smaakverandering
g. Gastro-intestinaal
o Veranderingen
Verminderde motiliteit maagdarmkanaal
Tragere maaglediging
Tragere darmpassage
Atrofie maagslijmvlies
Verminderde aantal darmvlokken
Verminderde bloedtoevoer lever en darmen
Verminderde maagzuur secretie
Verminderde absorptie van geneesmiddelen
o Gevolgen
Verminderde aanmaak intrinsic factor
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimmieheine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
