Tussen de twee wereldoorlogen was het kenmerk van de samenleving verzuiling. 4
zuilen; katholiek, protestants-christelijk, socialistisch, liberaal. Men ging alleen om
met mensen uit eigen zuil. Alleen de leiders niet, want zij moesten samenwerken om
meerderheid te vormen (min. 2 zuilen). Er werden afspraken en compromissen
gesloten. In 1945 werd een poging gedaan om de samenleving op te delen zonder
zuilen, maar dit mislukte.
Wederopbouw
Na 1945 hadden velen hun woning verloren, leefden in armoede, economisch ging
het slecht en men verwachtte dat het niet snel kon worden opgelost. De VS schoot
NL te hulp met Marshallplan voor wederopbouw (NL veel meer dan andere West-
Europese landen). Gevolg: Nederland was nu niet meer politiek neutraal en koos
tijdens de Koude Oorlog voor de kant van VS. De les van WOII was immers dat
neutraal niet langer houdbaar was en daarom werd er vaker gekozen voor
samenwerking met andere West-Europese landen en VS.
Babyboom
Door de oorlog werden huwelijken uitgesteld, maar na de bevrijding ging iedereen
massaal trouwen en ontstond er babyboom: het aantal geboortes lag heel hoog.
1946-1955 zijn er 2,4 miljoen kinderen geboren: de generatie van babyboomers.
Groeiende bevolking was een politieke uitdaging; er moesten extra voorzieningen
(scholen) bijgebouwd, banen en huizen.
Industralisatiepolitiek
Bij de herstellen van de economie speelde de overheid een actieve rol, in
tegenstelling tot de jaren ervoor. Toen ging men ervan uit dat door vraag en aanbod
de herstelling van werkloosheid vanzelf ging komen, dit bleek niet zo te zijn.
Daarnaast veranderde het accent van economische politiek van landbouw, handel
en scheepvaart, naar het actief stimuleren van de industrie. Geen planeconomie,
maar de regering richtte zich op de juiste voorwaarden (technisch onderwijs,
1
, woensdag 24 februari 2021
industrieterreinen, wegen). Dit was succesvol, de economie groeide tussen
1948-1960 gem. met 5 procent per jaar.
Rooms-rode coalitie
Het snelle economische herstel was niet vanzelfsprekend. NL kampte met weinig
geld en dus geen geld voor grote investering. Het land werd tussen 1948-1958
geleid door de katholieken (KVP) en socialisten (PvdA), er werden veel
compromissen gesloten. Ze voerden een geleide loonpolitiek: lonen waren laag, Nl
producten goedkoop voor buitenland, export steeg. Zo werd er meer geld verdiend
en kon er meer worden geïnvesteerd (industrie). Wel betekende dit dat de arbeiders
geen loonsverhoging moesten accepteren en dit lukte alleen als de vakbonden
instemden. Omdat de vakboden bij de katholieke en socialistische zuilen horen,
waren en nauwelijks protesten en stakingen. NL ontwikkelde en werd een belangrijk
exportland.
Maakbare samenleving
Nacht van 31 januari op 1 feb 1953 watersnoodramp;
• Zware storm in Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en kwamen onder water te
staan
• 70 plekken braken dijken door
• 1836 mensen kwamen om en ook veel vee
• Deltaplan werd opgericht; dijken werden volgens nieuwste wetenschappelijke
inzichten vernieuwd en versterkt. De ingenieurs en technici liet hiermee de
maakbaarheid van het land zien.
Ook de samenleving bleek maakbaar. Na de welvaart, kwam aandacht voor welzijn.
Groeiend aantal pedagogen, sociologen, psychologen en welzijnswerkers
probeerden burgers op te voeden. Deze bemoeienis van de overheid zorgde voor
een saai en braaf bestaan.
Verzorgingsstaat
De toenemende invloed van de overheid gold ook voor sociale zekerheid. Men wilde
voorkomen dat mensen onvoldoende of geen inkomen hadden, zoals in de jaren
dertig na WOI. Willem Drees (toen minister, daarna 10 jaar premier van rooms-rode
regeringen) richtte in 1947 een noodwet op die 10 jaar later werd uitgewerkt tot de
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller susancraanen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.89. You're not tied to anything after your purchase.
