Samenvatting Europees en Nationaal Constitutioneel Recht
47 views 2 purchases
Course
Europees En Nationaal Constitutioneel Recht
Institution
Maastricht University (UM)
Een zo compleet mogelijke samenvatting van Europees en Nationaal Constitutioneel Recht aan de hand van de voorgeschreven literatuur en jurisprudentie in 2020/2021.
EUROPEES EN NATIONAAL
CONSTITUTIONEEL RECHT
MEERLAAGSE RECHTSORDES EN MEERLAAGSE
REGELGEVING
Europees Parlement (EP) Wetgeving
Algemene beleid en politieke
Europese Raad
prioriteiten
EU
De Raad van de Europese
Wetgeving
Unie (de Raad)
Wetsvoorstellen en
Europese Commissie (EC)
uitvoering
Juridische geschillen en
Hof van Justitie van de EU juiste interpretatie van EU-
recht
Het Europees Parlement
De 705 leden van het EP worden direct gekozen door de burgers van de EU. De EC
stelt, met de goedkeuring van het EP, regels omtrent de onderlinge verdeling van
zetels over de verschillende lidstaten, binnen een marge van ten minste 6 en maximaal
96 zetels.
Het EP heeft een wetgevende en budgettaire functie. Het mag, samen met de Raad,
wetsvoorstellen die door de Commissie zijn ingediend, goed- of afkeuren. Het EP heeft
verder een controlerende functie jegens de EC, in die zin dat de gehele samenstelling
van de commissie goedgekeurd moet worden door het parlement.
De Europese Commissie
De EC kan worden gezien als het ‘dagelijks bestuur’ van de EU en bestaat uit 1
Eurocommissaris per lidstaat. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor een of
meerdere beleidsterreinen. De commissie moet het belang van de EU als geheel
behartigen. De commissie heeft als enige orgaan het initiatiefrecht om nieuwe wetten
voor te stellen, maar zij kunnen daartoe aangespoord worden door het parlement.
De Europese Raad
De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders van alle lidstaten en heeft als taak de
politieke richting van de EU vast te stellen. De Europese Raad heeft verder geen
wetgevende functies
De Raad van de Europese Unie
,‘De Raad’ is een vertegenwoordiging van de regeringen van de lidstaten. De
samenstelling van de raad is afhankelijk van het beleidsterrein waarover wordt
besloten, dus voor ieder beleidsterrein is de verantwoordelijke minister aanwezig. De
raad vertegenwoordigt dan ook de belangen van de afzonderlijke lidstaten.
De Raad heeft samen met het parlement de wetgevende functie.
Het Hof van Justitie
Het Hof heeft de taak de juiste interpretatie van EU-recht te handhaven en juridische
geschillen tussen lidstaten en de EU te beslechten. Het Hof is samengesteld uit
rechters uit alle lidstaten en acht Advocaat-Generaals die worden gekozen door de
lidstaten.
NATIONALE STAATSRECHT IN HET LICHT VAN HET EUROPESE PERSPECTIEF
Er zijn genoeg redenen om het nationale staatsrecht nader te bekijken vanuit het
Europese perspectief. Allereerst is het zo dat nationale constitutionele procedures van
begrotingsproces, rol van regering en parlement, rol van gedecentraliseerde lichamen,
de rechterlijke macht en agentschappen zijn in toenemende mate niet meer puur
autonoom gegeven, maar worden steeds meer mede vanuit de EU bepaald. In de
tweede plaats wordt de beleidsvrijheid van nationale bestuursorganen en wetgever
beperkt. Een gemeenteraad kan niet zomaar beslissen om de plaatselijke professionele
voetbalclub van het faillissement te redden; alle overheden moeten de Europese
aanbestedingsregels volgen en de wetgever moet zich in zijn begrotingsbeleid
conformeren aan de EMU-normen en -doeleinden. In de derde plaats kan gewezen
worden op een meer negatieve factor, namelijk de beïnvloeding door het EU-recht van
die gebieden waar het strikt genomen niet over gaat. Ten slotte ligt het voor de hand
aan te nemen dat nationale discussies en relevante kwesties mede beïnvloed worden
door kennis van en inzicht in buitenlandse ervaringen en rechtsconcepten. De studies
van nationale, internationale en Europese recht bewegen zich vaak in gescheiden
werelden. Het staatsrecht richt zich op de ‘nationale’ staat, dat als soevereine entiteit
deelneemt aan het internationale recht. Het internationale verkeer tussen staten
onderling, en tussen staten en internationale organisaties is een onderwerp voor
internationaalrechtjuristen. Het Europese recht is uitgegroeid tot een geheel eigen
discipline met onderscheiden gebieden.
Er bestaat een tendens naar toenemende internationale vervlechting en wederzijdse
afhankelijkheid en beïnvloeding, met een corresponderende afname van nationale
autonomie, in de zin van juridische en feitelijke globalisering.
RECHTSSTAAT
In de EU wordt gehecht aan de beginselen van vrijheid en democratie en de
eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, en van de
rechtsstaat. Artikel 2 van het VEU stelt dat deze waarden de waarden zijn waarop de
Unie berust, en dat de lidstaten deze waarden gemeen hebben.
Er zijn twee aspecten, namelijk een feitelijke constatering en een normatieve opdracht,
waar de staten aan dienen te voldoen om te voldoen aan de waardering die de EU aan
de rechtsstaat stelt. De feitelijke constatering is dat alle staten bij toetreding de
waarderen erkennen en respecteren, beoordeling hiervan gebeurt aan de hand van de
Kopenhagen-criteria. Deze criteria betreffen de politiek (stabiliteit van de instituties en
garantie van de democratie, de rechtsstaat, mensenrechten en respect voor en
bescherming van minderheden), de economie (een werkende markteconomie en de
mogelijkheid om te kunnen gaan met concurrentie en marktkrachten), en de
, bestuurlijke en institutionele capaciteit om het gemeenschapsrecht te implementeren
en de mogelijkheid om de verplichtingen van het lidmaatschap op zich te nemen. De
normatieve opdracht betreft de procedure van artikel 7 VEU, welke beschrijft wat te
doen wanneer (er duidelijk gevaar bestaat dat) een lidstaat de in artikel 2 genoemde
waarden ernstig en systematisch schendt. De ultieme sanctie na de artikel 7-procedure
is schorsing onder het EU-recht, waaronder het stemrecht.
De definitie van een rechtsstaat is 1) de aanwezigheid van een wetgever die algemene
regels stelt, waardoor gelijkheid en afwezigheid van willekeur worden gewaarborgd en
waarbij de wetgever democratisch is gelegitimeerd; 2) een scheiding der machten; 3)
respect voor grondrechten en; 4) bewaking van de rechtsbescherming door een
onafhankelijke en onpartijdige rechter.
Er is twijfel over of de EU kan worden gedefinieerd als een rechtsstaat, met name over
het aspect over de scheiding der machten. Wetgeving en uitvoering zijn in handen van
de Commissie en de Raad, het Europees Parlement heeft niet ten volle zeggingsmacht
over alle EU-competenties, zoals over de EMU. Daartegenover staat wel dat er een
intensieve samenwerking bestaat tussen de EU-instellingen, om te voorkomen dat alle
macht bij een instelling ligt om zo machtsmisbruik te voorkomen. De wetgevende
macht is verdeeld tussen Raad en EP, de een kan niet zonder de ander en ze zijn enorm
afhankelijk van elkaar, en zonder Commissie initiatief kan er geen wetgevende
handeling plaatsvinden.
MOGELIJKHEDEN OM DE LIDSTATEN AAN DE VERDRAGSVERPLICHTINGEN TE HOUDEN
De artikel 7-procedure is een heftige procedure. Er zijn enkele stappen die vooraf aan
artikel 7 kunnen gaan. De bedoeling is om een dialoog aan te gaan met de betrokken
lidstaat, zodat acties kunnen worden ondernomen om de schade aan de rechtsstaat te
voorkomen en te redresseren.
De gewone mogelijkheden van het EU-recht om een lidstaat aan zijn
verdragsverplichtingen zijn onder andere de procedure van artikel 258 VWEU met de
infractieprocedure.
In gevallen waarin de mechanismen die op nationaal niveau zijn vastgesteld om de
rechtsstaat te beschermen, niet langer doeltreffend werken, bestaat er een
systemische bedreiging voor de rechtsstaat, moet de EU optreden om de rechtsstaat te
beschermen. Met de bestaande instrumenten is echter gebleken dat deze bescherming
niet altijd doeltreffend kan worden uitgevoerd. Een nieuw EU-kader voor het versterken
van de rechtsstaat is nodig als aanvulling op de bestaande mogelijkheden. Het
belangrijkste doel van het kader is om een respons te zijn op bedreigingen voor de
rechtsstaat die een systemisch karakter hebben. Het proces van dit kader is gebaseerd
op de volgende beginselen:
- Doelgericht streven naar het vinden van een oplossing via een dialoog met de
betrokken lidstaat;
- Waarborgen dat een objectieve en grondige evaluatie van de desbetreffende
situatie plaatsvindt;
- Het beginsel van gelijke behandeling van de lidstaten eerbiedigen;
- Snelle en concrete maatregelen aangeven die genomen zouden kunnen worden
om de systemische bedreiging tegen te gaan en het gebruik van de in art. 7
vastgestelde mechanismen te voorkomen.
Het proces bestaat uit drie fasen: Eerst neemt de commissie een standpunt in en zendt
een ‘rule of law opinion’. Uitgangspunt is dat de lidstaat deze opinie serieus neemt en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nickylimbourg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.74. You're not tied to anything after your purchase.
