Summary
Samenvatting Biologie nectar VWO (4) H4 'Cel en leven'
- Course
- Level
- Book
samenvatting van heel hoofdstuk 4 uit nectar.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Summary chapter 6 species and populations - Nectar biology 4 vwo
Seller
Follow
isabelismijnnaam
Content preview
Biologie Hoofdstuk 4 Cel en leven4.2 Industrie op miniformaat
Je lichaam bestaat uit 5 X 10^13 cellen, deze maken allerlei typen eiwitten.
Bouwstenen voor eiwitten zijn aminozuren. Eiwitten in je voedsel vormen de
grondstoffen om je eigen eiwitten te vormen.
Eicelproductie begint in de Celkern. Daarin ligt een mix van DNA-moleculen,
verstevigd met eiwitten: Chromosomen. In het DNA liggen de bouwinstructies voor
het maken van eiwitten. RNA is een kopietje van het DNA. Om de celkern heen ligt
het celmembraan als bescherming voor het DNA. Via de kernporiën in het
celmembraan gaat het RNA naar de ribosomen (= organellen die aminozuren aan
elkaar koppelen volgens RNA) in het grondplasma. Ribosomen liggen in het
grondplasma of zijn gebonden aan het ER.
Endoplasmatisch reticulum
Het ER is netwerk van twee membranen met tussenruimte. Het is een
transportsysteem. Er zijn twee typen ER:
Glad ER (zonder ribosomen)
Vormt Fosfolipiden (vetachtige stoffen voor celmembranen) en steroïden
hormonen (in testis en eierstokken). Verder ook andere functies in bijv. spieren en
levercellen.
Ruw ER (met ribosomen)
De enzymen (ook eiwitten!!) doen de nabewerking (nadat ribosomen aminozuren
hebben gekoppeld) van de eiwitten in de tussenruimte van het Ruw ER. Verpakt in
transportblaasjes (= gemaakt van ER-membraan) gaan ze voor verdere afwerking
naar het Golgi-systeem. Daarna in blaasjes naar het celmembraan en dan de cel
uit.
Golgi-systeem
Bestaat uit een stapel platte schijven, gevormd uit
membranen. Transportblaasjes uit ER versmelten met de
membranen. Hierdoor komen de eiwitten in het Golgi-
systeem. Het Golgi-systeem maakt de laatste
aanpassingen aan het eiwit. Daarna kunnen ze werkzaam
zijn. De blaasjes worden afgesnoerd die eiwitten naar het
celmembraan vervoeren (zie plaatje). Verteringsenzymen
=> via afvoerbuisje verteringskanaal. Hormonen => door
celmembraan bloedvat in.
Energiecentrales van de cel
ATP is de energiebron die cellen meestal gebruiken. ATP is een molecuul waarin je
cel energie opslaat. Het opladen van ATP gebeurt in de Mitochondriën. Ze zijn te
herkennen aan staafvormige tot ronde vorm met een sterk opgevouwen
binnenmembraan en een glad buitenmembraan.
Lysosomen
Zorgt voor het afbreken van versleten organellen. Een blaasje met daarin versleten
, organellen versmelt met een Lysosoom, een blaasje met enzymen, afkomstig uit het
Golgi-systeem. De enzymen breken de versleten organellen af, waarna de
afbraakproducten door de cel kunnen worden hergebruikt of uitgescheid. Lysosomen
spelen ook een rol bij afbreken moleculen van endocytose.
Celskelet
Zorgt voor stevigheid cel. Bestaat uit netwerk verschillende eiwitdraden. Geeft cel
vorm. Cellen veranderen voortdurend van vorm en organellen verplaatsen in
cytoplasma. Celskelet is constant in beweging: groeit en krimpt.
Centriolen
Alleen in dierlijke cellen! Vorm van een cilinder. Spelen rol bij celverdeling:
verdubbelen en gaan naar tegenovergestelde kant van de cel. => met behulp van
eiwitdraden splitsen ze chromosomen en verdelen ze over beide helften cel.
Vervolgens deelt celplasma en ontstaan twee dochtercellen.
Plantencellen
Chloroplasten zijn organellen voor planten en enkele eencelligen. Hier vindt
fotosynthese plaats. Aan de buitenkant omgeven door glad membraan. Inwendig
stapels membranen met Chlorofyl (bladgroen), hiermee vangen chloroplasten
zonlicht op. Daarmee kunnen ze ATP-moleculen opladen. Planten maken glucose
met energie uit ATP+CO2+H2O. Glucose is voor planten een grondstof om
organische stoffen mee te maken.
Plastiden komen niet voor bij dieren
Chloroplasten (= groene kleur -bladgroenkorrels-)
Chromoplasten (= andere kleuren –oranje, geel, rood-)
Amyloplasten (= korrels zonder kleur)
Plastiden kunnen in elkaar overgaan. Bijv. Rijpt een tomaat, verandert groene kleur
in rode kleur. Choroplast => Chromoplast.
Vacuole
Water in een cel, omgeven met celmembraan. Vacuolevocht bevat verschillende
opgeloste stoffen, suikers, zouten, afvalstoffen en kleurstoffen. Door veel water op te
nemen groeien de cellen vooral in de lengte => een grote vacuole. Dit is groei door
Celstrekking. Vacuole kan 90% van celvolume innemen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isabelismijnnaam. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now