Summary
Samenvatting Geschiedenis Historische Context 'De Koude Oorlog' VWO 6
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van de historische context 'De Koude Oorlog' op vwo niveau.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
FollowIsavdsanden
Reviews received
Content preview
Historische context ‘De Koude Oorlog’§ 1 Blokvorming in Europa
De Koude Oorlog begon na de Tweede Wereldoorlog, maar de tegenstellingen tussen de VS en de SU
bestond al langer
1917 de communisten (onder leiding van Lenin) grepen de macht in Rusland en streefden naar een
klasseloze samenleving en een wereldrevolutie.
1918 Wilson (president VS) stuurde 8000 militairen naar Rusland om de anticommunistische
Russen te helpen in de burgeroorlog tegen de communisten. Vanaf dat moment bleef de vijandschap.
De SU werd een totalitaire dictatuur, waarin alle macht in handen was van de communistische partij.
De economie van de SU werd volledig door de staat gecontroleerd en er was nauwelijks vrijheid.
Dit stond lijnrecht tegenover het Amerikaans systeem van kapitalisme, democratie en vrijheid.
Eind jaren ‘30 dacht Stalin dat de westerse landen hoopten dat Nazi-Duitsland de SU zou aanvallen.
Om dat te voorkomen aanvaardde hij een geheim niet-aanvalsverdrag in 1939 waarbij Polen
verdeeld zou worden.
In WO II gingen de VS en SU pas meevechten nadat ze waren aangevallen. Ze gingen samenwerken
om de As-mogendheden te verslaan.
De VS (Roosevelt) en de SU (Stalin) wilden verder samenwerken en spraken af:
om de VN op te richten
Europa te verdelen in invloedsferen
1945 feb Conferentie van Jalta: Roosevelt, Churchill & Stalin.
1945 aug Conferentie van Potsdam: Truman, Churchill & Stalin.
Roosevelts opvolger Truman vertrouwde Stalin voor geen cent. Tijdens de conferentie van Potsdam
waar afspraken over Duitsland werden gemaakt vertelde Truman aan Stalin dat ze een atoombom
hadden ontwikkeld. Stalin zag dit als intimidatie en de conferentie leidde tot meer wantrouwen.
Japan was nog niet verslagen en Truman besloot om Japan met de atoombom tot overgave te dwingen.
Op 6 augustus 1945 werd de atoombom op Hiroshima gegooid. Stalin had belooft om mee te vechten
tegen Japan maar de bom maakte dat onnodig. Toch viel Stalin Japan aan en veroverde Korea.
Truman zag hierin een nieuw bewijs dat Stalin het communisme wilde verbreiden.
Stalin zag het gooien van de bom als intimidatie tegen de SU in Azië.
De VS en de SU gingen hun invloedssferen in Europa steeds meer controleren.
Stalin bracht communisten aan de macht in de Oost-Europese landen. Het rode leger bleef er aanwezig
om gehoorzaamheid af te dwingen. Toen Truman ook dacht dat Griekenland door Stalin werd
bedreigd vond hij dat de VS alle ‘vrije volken’ moest helpen tegen de communistische dreiging.
Trumandoctrine: containmentpolitiek die ervoor moest zorgen om het communisme overal in te
dammen. Economische hulp was hierbij van belang. In Europa heerste armoede en het communisme
leek een goed alternatief.
1947 werd het Marshallplan bedacht waarbij de VS enorme hoeveelheden geld en goederen aan
Europa aanboden. De landen die deze hulp aannamen moesten samenwerken en Amerikaans toezicht
accepteren. Stalin verbood de Marshallhulp in Oost-Europa maar in West-Europa werd het een succes:
Begin van Europese eenwording
Lange periode van welvaartsgroei
Europa raakte verdeeld in twee ideologische machtsblokken:
Het Oostblok onder leiding van de SU (Warschaupact).
Het westen onder leiding van de VS (NAVO).
De scheidslijn liep dwars door Duitsland waarbij Duitsland opgedeeld werd in de BRD (kapitalisme)
en de DDR (communisme).
1948 Blokkade van Berlijn, SU sloot de westelijke zones van Duitsland af. Tijdens deze blokkade
werd West-Berlijn via een luchtbrug bevoorraad. Na een jaar werd het opgeheven.
In 1949 werd de Koude Oorlog grimmiger: de SU had een eigen atoombom ontwikkeld en in China
waren de communisten aan de macht gekomen. Het leidde tot een wapenwedloop.
, In de VS maakte de Republikeinse senator Mc Carthy van de angst gebruik om de Democratische
regering aan te vallen. Communistische infiltranten hadden er volgens McCarthy voor gezorgd dat de
SU de atoombom had en China communistisch was geworden. McCarthy kreeg veel media-aandacht
waar hij allerlei mensen beschuldigde. Er ontstond een heksenjacht op Amerikanen die verdacht
werden van communistische sympathieën.
§ 2 Blokvorming in Azië en Afrika
Ook in Azië waren de communisten actief. In 1949 kwam de communist Mao Zedong in China aan de
macht. Hiermee ontstond een tweede communistische grootmacht. Volgens westerse deskundigen zou
dit geen probleem opleveren omdat China en de SU met elkaar zouden gaan strijden om de macht in
de communistische wereld. Toch vreesde de VS een groot communistisch blok in Azië. De
containmentpolitiek moest ook in Azië worden toegepast.
In 1950 leidde de Koude Oorlog tot een echte oorlog in Noord-Korea. De Noord-Koreaanse dictator
Kim il-Sung vroeg Stalin om heel Korea ‘te bevrijden’. Overmoedig dacht Stalin dat de VS niets tegen
de verovering van Zuid-Korea zou doen. Toen N-Korea Z-Korea binnenviel vroeg de VS aan de VN
toestemming om troepen te sturen. De VS en 15 andere landen stuurden troepen om Z-Korea te
bevrijden. China stuurden soldaten naar N-Korea en de SU leverde wapens. Na een bloedige strijd
werd er een wapenstilstand getekend in 1953 en die geldt nog steeds
Na WO II verloren de Europese mogendheden in Azië in hoog tempo hun kolonies. Één van de
oorzaken was dat de VS en de SU de dekolonisatie steunden. Naast ideologische motieven hadden de
VS en de SU ook machtspolitieke motieven. Ze steunden antikoloniale bewegingen om: invloed te
krijgen in de nieuwe staten en te voorkomen dat de vijand invloed kreeg.
In Vietnam raakte de dekolonisatie verbonden met de Koude Oorlog. In 1945 riepen de communisten
de onafhankelijkheid uit. Frankrijk legde zich er niet bij neer en een koloniale oorlog brak uit:
China en de SU leverden wapens en goederen aan de Vietnamese communisten.
De VS steunden de Fransen, maar die kregen Vietnam niet onder controle.
1954 Besloten werd tot een conferentie in Geneve om met alle grootmachten een oplossing te
zoeken. Voor de conferentie begon barstte een veldslag los die door de Vietnamezen bij Dien Bien
Phu werd gewonnen.
- De communisten wilde snel heel Vietnam onder controle krijgen
- De VS wilde dit voorkomen (dominotheorie)
Er werd afgesproken om Vietnam te verdelen in een communistisch Noord-Vietnam en een
anticommunistisch Zuid-Vietnam.
In Z-Vietnam begon een door communisten geleid guerrilla leger, de Vietcong, een opstand.
Kennedy hield vast aan de dominotheorie en stuurden troepen naar Vietnam. Dit loste het probleem
niet op. Kennedy’s opvolger Johnson had met het Tonkin-incident (een Amerikaans oorlogsschip
werd beschadigd door N-Vietnamese schepen) een reden in handen om de troepenmacht in Z-Vietnam
op te voeren. Uit het Tonkin incident kwam de Tonkinresolutie: het Amerikaanse congres gaf
toestemming om alle noodzakelijke maatregelen te nemen om elke gewapende agressie tegen de V.S
te vergelden. De Amerikaanse troepenmacht in Vietnam groeide tot een half miljoen. Maar ondanks
alle inspanningen leek de Vietcong alleen maar sterker te worden:
De VS was in een uitzichtloze oorlog terechtgekomen
Op tv waren oorlogsgruwelen te zien met onschuldige burgerslachtoffers
Kritiek in binnen- en buitenland (protestgeneratie).
Onder druk van de publieke opinie zocht Johnson’s opvolger Nixon een uitweg: Nixon voerde de
bombardementen op N-Vietnam op en zijn adviseur Kissinger begon tegelijkertijd onderhandelingen
met China en de SU. Nixon probeerde goede relaties aan te gaan om ze tegen elkaar uit te spelen
(driehoekdiplomatie). De diplomatie werkte, China haalde N-Vietnam over om akkoord te gaan met
een vredesregeling. Afloop Vietnam: Na het verdwijnen van de laatste Amerikaanse troepen braken
opnieuw gevechten uit met de Vietcong en Zuid-Vietnam. In 1975 viel Noord-Vietnam Zuid-Vietnam
binnen einde van de oorlog, Vietnam herenigd Democratische republiek Vietnam.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Isavdsanden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.10. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83822 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now